Ga direct naar inhoud

Duurzame doelen bij de Rijksoverheid

Het Rijk werkt aan een duurzame bedrijfsvoering: groen, circulair, sociaal en innovatief. En dat is hard nodig. Diverse voorbeelden van extreme hitte tot hevige watersnood laten zien dat klimaatverandering geen toekomstig probleem is, maar nu plaatsvindt. Ook de sociale doelen, bij het Rijk ook onderdeel van duurzaamheid, verdienen meer dan ooit onze aandacht. Als Rijksoverheid doen we veel om onze bijdrage te leveren, maar bewegen we tegelijkertijd nog te langzaam. Daar moeten we samen verandering in brengen. Niet straks, maar nu. Duurzaamheid moet daarom regel worden, geen uitzondering. Om dit geen vrijblijvende inspanning te laten zijn heeft de Rijksoverheid doelen vastgesteld voor het verduurzamen van de eigen organisatie. Je vindt ze op deze pagina.

Duurzame doelen

Wereldwijd werken landen aan de Sustainable Development Goals. Ook in Europa. In EU-verband hebben we inmiddels afspraken zoals de Green Deal. En als land zelf hebben we doelen vastgelegd in onder andere het Klimaatakkoord, het Regeerakkoord en de Banenafspraken. Daaraan willen we zelf, met onze eigen bedrijfsvoering, ook maximaal bijdragen. In het Klimaatakkoord is met deze ambitie voor ogen een hoofdstuk opgenomen over de voorbeeldrol van de Rijksoverheid. Niet alleen om het goede voorbeeld te geven, maar ook omdat het simpelweg zoden aan de dijk zet. Wij hebben vele vierkante kilometers dak, verwarmen meer dan driehonderd kantoren, maken heel veel reisbewegingen per dag, zijn werkgever van zo’n 120.000 mensen en kopen jaarlijks voor 10 à 12 miljard in. Als iemand een groot verschil kan maken, dan is het de Rijksoverheid zelf. De vier leidende doelen voor het verduurzamen van de rijksbedrijfsvoering zijn:

  1. Klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2030 (thema’s klimaat, energie, mobiliteit)
  2. 50% minder primair grondstoffengebruik realiseren in 2030 en volledig circulair zijn in 2050 (thema circulair)
  3. Arbeidsparticipatie stimuleren, onder meer door het creëren van 5000 participatiebanen (thema social return)
  4. Internationale productieketens verduurzamen door middel van het voorkomen of aanpakken van misstanden op het gebied van arbeidsomstandigheden, mensenrechten en milieu (thema internationale sociale voorwaarden)

Inkopen met impact

Het kabinet ziet de eigen inkoop als een belangrijke hefboom voor (sociale) duurzaamheid, We kopen bijvoorbeeld niet zomaar meubilair. We hergebruiken het meubilair dat we hebben, laten het opknappen zodat het langer meekan en vragen om duurzaam gemaakte stoelen en tafels als we toch een keer nieuwe spullen nodig hebben.

De inkoopplannen die her en der waren opgeteld, zijn uitgewerkt in één  overkoepelende inkoopstrategie voor de gehele Rijksoverheid: Inkopen met Impact. Deze strategie is eind 2019 door het toenmalige kabinet vastgesteld en aan de Tweede Kamer gestuurd.

De inkoopstrategie Inkopen met Impact bevat een duidelijke boodschap: Van beleid, opdrachtgevers en inkopers wordt verwacht dat zij verder kijken dan alleen naar doelmatig en rechtmatig inkopen. Juist de maatschappelijke effecten van inkoop staan in de belangstelling.. Die maatschappelijke effecten worden alleen bereikt als opdrachtgevers er meer om gaan vragen, of open staan voor voorstellen van inkopers. Beleid op het gebied van duurzaamheid en het stimuleren van de economie is daarvoor aan de andere kant ook nodig. In beide gevallen versterkt de inkoop de effecten die het Rijk met haar beleid wil bereiken. Om de inkoopinspanning vroegtijdig in de goede richting te sturen, zijn naast de inhoudelijke doelen, de onderstaande afspraken vastgelegd:

  • Toepassen van maatschappelijk verantwoorde inkoopcriteria bij alle aanbestedingen in 45 relevante productgroepen (zie ook de productgroepen op www.mvicriteria.nl);
  • Toepassen van eisen of gunningscriteria op significant of ambitieus niveau bij 50 procent van deze aanbestedingen, vanaf 2020;
  • Bij alle aanbestedingen die via het categoriemanagement lopen, wordt de gunning naast prijs en kwaliteit ook minimaal voor 50 procent op maatschappelijke impact gebaseerd;
  • Het toepassen van social return bij alle passende aanbestedingen van werken en diensten met een loonsom van tenminste 250.000 euro (exclusief btw) en een looptijd van ten minste zes maanden;
  • Het toepassen van Internationale Sociale Voorwaarden bij aanbestedingen boven de Europese drempels in risicovolle categorieën.

Naast de eigen inkoopstrategie geeft ook het nieuwe  Nationaal MVI-actieplan 2022-2025 voor alle overheden richting aan de Rijksinkoop, Dit plan is voor de Rijksoverheid een aanmoediging om door te gaan met Inkopen met Impact, om nog meer impact te realiseren via samenwerking met andere overheden en maakt voor diversiteit en inclusie via inkoop extrfa relevant, net als de stevigere koers via het ‘pas toe of leg uit’-beleid (comply or explain).

Verder kijken dan onze eigen voetafdruk

We willen niet alleen onze eigen voetafdruk verkleinen, zelf innovatief zijn en banen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt creëren binnen de Rijksoverheid. Maar juist ook andere overheden en organisaties ondersteunen als die stappen willen zetten naar klimaatvriendelijke, sociale en innovatieve bedrijfsvoering. Daarom delen we onze ervaringen via deze website en leveren we actieve bijdragen aan samenwerkingsverbanden zoals het platform circulair bouwen, de green deal circulair inkopen en de door PIANOo georganiseerde activiteiten, leernetwerken en kennisdeling.

Bronnen

De visie en doelen bij de Rijksoverheid zijn tot stand gekomen vanuit verschillende publicaties: