Mini-symposium brengt belemmeringen én kansen MVOI in beeld “Als overheid hebben we een voorbeeldfunctie en een grote invloed op de markt”

00:00:17 - 00:00:19
Goedemorgen en welkom bij dit

00:00:19 - 00:00:20
mini-symposium,

00:00:20 - 00:00:22
dit webinar met de titel

00:00:23 - 00:00:24
Waardevol Opdrachtgeven.

00:00:24 - 00:00:27
Dit webinar wordt georganiseerd door

00:00:27 - 00:00:28
Denk Doe Duurzaam

00:00:29 - 00:00:31
in samenwerking met PIANOo.

00:00:31 - 00:00:31
En Denk Doe

00:00:31 - 00:00:33
Duurzaam is het organisatiedeel

00:00:33 - 00:00:34
bij Binnenlandse Zaken

00:00:35 - 00:00:36
dat een impuls moet geven

00:00:36 - 00:00:37
aan de verduurzaming

00:00:37 - 00:00:39
van de bedrijfsvoering.

00:00:39 - 00:00:40
En niet alleen van Binnenlandse Zaken,

00:00:40 - 00:00:41
maar uiteraard

00:00:41 - 00:00:43
van alle departementen van het Rijk.

00:00:44 - 00:00:46
Het doel van dit webinar

00:00:46 - 00:00:48
is om vooral dus grip te krijgen

00:00:48 - 00:00:51
op dat belang van die opdrachtgever

00:00:51 - 00:00:52
het betrekken

00:00:52 - 00:00:54
van die interne opdrachtgever.

00:00:55 - 00:00:57
En eigenlijk ook de vraag:

00:00:57 - 00:00:58
hoe krijg je duurzaamheid

00:00:58 - 00:01:01
in de vezels van die opdrachtgever?

00:01:01 - 00:01:03
Zodat je als inkoper niet aan een,

00:01:03 - 00:01:04
nou ja,

00:01:04 - 00:01:05
spreekwoordelijk dood paard

00:01:05 - 00:01:06
aan het trekken bent?

00:01:06 - 00:01:07
Zo zal het niet zijn,

00:01:07 - 00:01:09
ik overdrijf het een beetje,

00:01:09 - 00:01:11
maar dat zijn soms wel de uitdagingen.

00:01:11 - 00:01:12
Het webinar bestaat uit twee delen.

00:01:12 - 00:01:15
We gaan eerst een stuk context schetsen

00:01:16 - 00:01:17
en daarna gaan we de praktijk in

00:01:17 - 00:01:19
met twee praktijkvoorbeelden

00:01:19 - 00:01:21
over relatiegeschenken

00:01:21 - 00:01:24
en over verblijf en vervoer.

00:01:24 - 00:01:26
Aan tafel voor het eerste gedeelte

00:01:26 - 00:01:27
naast mij, Mark de Boer.

00:01:27 - 00:01:28
Jij bent plaatsvervangend

00:01:28 - 00:01:29
secretaris-generaal

00:01:29 - 00:01:31
bij Binnenlandse Zaken.

00:01:32 - 00:01:34
Welke context wil jij graag schetsen?

00:01:34 - 00:01:36
Nou, misschien twee dingen.

00:01:37 - 00:01:41
Als eerste: wat betekent publieke waarde

00:01:41 - 00:01:42
in relatie tot inkopen

00:01:42 - 00:01:44
en opdrachtgeverschap.

00:01:44 - 00:01:47
Dus dat is denk ik, een belangrijk

00:01:47 - 00:01:48
iets om uit te diepen.

00:01:48 - 00:01:49
En wat vraagt dat

00:01:49 - 00:01:51
in de komende jaren van ons.

00:01:51 - 00:01:52
Want ik denk dat we een beetje

00:01:52 - 00:01:54
op een breekpunt staan in de tijd.

00:01:54 - 00:01:55
- Op een breekpunt.

00:01:55 - 00:01:55
Die houden we vast,

00:01:55 - 00:01:57
daar komen we zo meteen op terug.

00:01:57 - 00:01:58
Dank je wel.

00:01:58 - 00:02:00
Naast jou, Jacqueline Cramer.

00:02:00 - 00:02:03
Jacqueline welkom, leuk dat je er bent!

00:02:03 - 00:02:04
Zeker, ik vind het ook leuk

00:02:04 - 00:02:07
om hier te zijn.

00:02:07 - 00:02:08
We hadden het net over jouw introductie,

00:02:09 - 00:02:10
ik leg het gewoon maar even op tafel.

00:02:10 - 00:02:12
Ik introduceer jou hier

00:02:12 - 00:02:13
als iemand met praktijkervaring

00:02:13 - 00:02:17
met een cv op MVI-beleid en praktijk.

00:02:17 - 00:02:19
Dat heb je als minister gedaan,

00:02:19 - 00:02:21
ben je daarmee begonnen, duurzaam inkopen.

00:02:21 - 00:02:23
Je hebt ervaring bij de Metropoolregio

00:02:23 - 00:02:24
Amsterdam

00:02:24 - 00:02:26
en daarnaast ben je ook als bestuurder

00:02:26 - 00:02:29
betrokken bij het Staalakkoord

00:02:29 - 00:02:30
en het Betonakkoord.

00:02:30 - 00:02:32
Dat laatste kennen wij elkaar van.

00:02:32 - 00:02:34
Ja, ik noem mezelf geen bestuurder, maar

00:02:34 - 00:02:37
een regisseur van veranderingsprocessen.

00:02:38 - 00:02:40
Dat is dus meer een doel activiteit.

00:02:40 - 00:02:41
- Nou, heel goed

00:02:41 - 00:02:43
dat je me daarop corrigeert.

00:02:43 - 00:02:44
Waar gaan we het dan zometeen

00:02:44 - 00:02:45
met jou over hebben?

00:02:45 - 00:02:47
Nou, over die ervaringen en wat goed gaat,

00:02:48 - 00:02:51
maar ook waar de belemmeringen zitten.

00:02:51 - 00:02:53
En kijken met elkaar van:

00:02:53 - 00:02:53
hoe kan je daar

00:02:54 - 00:02:56
nou oplossingen voor bedenken

00:02:56 - 00:02:58
die ook werkzaam zijn in die praktijk?

00:02:59 - 00:03:01
Wat is voor jou een goede definitie

00:03:01 - 00:03:05
van Waardevol Opdrachtgeven?

00:03:06 - 00:03:09
Dat wij als ambtenaren in het algemeen

00:03:10 - 00:03:11
een maatschappelijke plicht hebben

00:03:11 - 00:03:13
om publieke waarde,

00:03:13 - 00:03:16
dus bijvoorbeeld een gezonde leefomgeving

00:03:16 - 00:03:18
die we kunnen overdragen aan de toekomst,

00:03:18 - 00:03:19
aan onze kinderen,

00:03:19 - 00:03:21
dat dat onderdeel is van de manier

00:03:21 - 00:03:22
waarop we inkopen.

00:03:23 - 00:03:24
En dat is een verantwoordelijkheid

00:03:25 - 00:03:26
die dieper ligt

00:03:26 - 00:03:30
dan alleen maar wetten of KPI's

00:03:30 - 00:03:32
die toevallig een keer zijn gesteld.

00:03:32 - 00:03:34
Kijk, we hebben ook een aantal doelen

00:03:34 - 00:03:36
gesteld in 2030 en 2050.

00:03:37 - 00:03:37
In veel gevallen

00:03:37 - 00:03:39
zitten daar geen tussenliggende doelen op.

00:03:39 - 00:03:41
Maar desalniettemin vind ik wel

00:03:41 - 00:03:43
dat wij als inkopers en opdrachtgevers

00:03:43 - 00:03:44
verantwoordelijk zijn

00:03:45 - 00:03:46
om daar invulling aan te geven.

00:03:47 - 00:03:50
Je kan zeggen: nou, de enige doelstelling

00:03:50 - 00:03:51
die we in 2027 moeten halen

00:03:51 - 00:03:53
is een volledig geëlektrificeerd autopark.

00:03:54 - 00:03:56
Maar we hebben ook CO2-doelstellingen

00:03:56 - 00:03:57
in 2030 liggen

00:03:57 - 00:03:58
en hoe gaan we daar nú aan werken

00:03:58 - 00:03:59
met elkaar?

00:03:59 - 00:04:00
En hoe zorgen we ervoor

00:04:00 - 00:04:01
dat we met elkaar in die ketens

00:04:01 - 00:04:03
de juiste beslissingen nemen?

00:04:03 - 00:04:04
De voorbeeldrol van het Rijk

00:04:05 - 00:04:06
is expliciet gemaakt

00:04:06 - 00:04:07
in het Klimaatakkoord.

00:04:07 - 00:04:08
Als je de laatste paragraaf van het

00:04:08 - 00:04:09
Klimaatakkoord leest, daar staat:

00:04:09 - 00:04:12
het Rijk heeft een voorbeeldrol.

00:04:12 - 00:04:13
Hoe vul je die in?

00:04:14 - 00:04:16
Dat staat ook echt nadrukkelijk

00:04:16 - 00:04:18
in het coalitieakkoord,

00:04:19 - 00:04:20
maar de invulling daarvan

00:04:21 - 00:04:22
is niet-financieel gemaakt.

00:04:23 - 00:04:25
Maar is eigenlijk een morele oproep,

00:04:26 - 00:04:26
zullen we maar zeggen.

00:04:28 - 00:04:28
Dat betekent dat wij daar

00:04:29 - 00:04:29
in die bedrijfsvoering

00:04:29 - 00:04:30
keuzes over moeten maken

00:04:31 - 00:04:32
en dat we tegelijkertijd constateren

00:04:32 - 00:04:34
dat we inmiddels het laaghangend fruit

00:04:34 - 00:04:35
wel voorbij zijn.

00:04:35 - 00:04:37
Dus het betekent in veel gevallen

00:04:37 - 00:04:40
dat we meer publiek geld gaan stoppen

00:04:41 - 00:04:42
in de inkoop

00:04:42 - 00:04:45
en opdrachtverstrekking aan bedrijven

00:04:45 - 00:04:47
die meer doen voor de samenleving.

00:04:47 - 00:04:48
Dus over het algemeen, in tegenstelling

00:04:48 - 00:04:50
tot wat je zou verwachten,

00:04:50 - 00:04:51
wordt de inkoop niet goedkoper,

00:04:52 - 00:04:53
maar het wordt wel iets duurder.

00:04:53 - 00:04:53
Maar daarmee

00:04:54 - 00:04:56
maken we meer maatschappelijke impact.

00:04:56 - 00:04:57
En dat betekent dat we met elkaar

00:04:58 - 00:04:59
nadrukkelijker moeten kijken naar:

00:04:59 - 00:05:00
wat is die maatschappelijke impact

00:05:00 - 00:05:02
en hoe willen we daarvoor betalen?

00:05:03 - 00:05:05
En die kunnen we ook beter richten,

00:05:05 - 00:05:05
vind ik.

00:05:05 - 00:05:06
Overigens niet alleen

00:05:06 - 00:05:08
binnen onze eigen organisaties,

00:05:08 - 00:05:11
maar als het mij ligt, ook in de ketens.

00:05:12 - 00:05:12
Want in veel gevallen

00:05:12 - 00:05:14
zijn wij vaak de partij

00:05:15 - 00:05:16
die in een keten bepaalt

00:05:16 - 00:05:18
of de eerste stap wordt gezet.

00:05:18 - 00:05:20
We zijn een stabiele partij, hè?

00:05:21 - 00:05:22
Aan de energiekant hebben dat gezien

00:05:23 - 00:05:24
doordat we op een gegeven moment

00:05:24 - 00:05:24
hebben gezegd:

00:05:25 - 00:05:27
we gaan een aantal windmolens plaatsen

00:05:28 - 00:05:29
in het dijklichaam

00:05:29 - 00:05:30
van de Tweede Maasvlakte.

00:05:31 - 00:05:32
En die laten we

00:05:32 - 00:05:34
vanuit een private partij bouwen,

00:05:34 - 00:05:35
maar we nemen

00:05:35 - 00:05:37
25 jaar lang de energie af voor het Rijk.

00:05:38 - 00:05:40
En doordat we dat 25 jaar lang afnemen,

00:05:40 - 00:05:42
hebben wij een flat fee,

00:05:42 - 00:05:43
dus een vlakke prijs,

00:05:44 - 00:05:45
wat ons nu

00:05:45 - 00:05:47
opeens buitengewoon goed uitkomt...

00:05:47 - 00:05:48
- Ja, everybody wins,

00:05:48 - 00:05:49
zo klinkt het eigenlijk!

00:05:49 - 00:05:50
- Zeker nu.

00:05:50 - 00:05:51
Maar dan is het toch ook

00:05:51 - 00:05:52
helemaal niet duur meer?

00:05:53 - 00:05:53
Dan is het gewoon...

00:05:54 - 00:05:55
Uiteindelijk blijkt het dus in dat geval

00:05:55 - 00:05:57
ook zeker niet duurder te zijn.

00:05:57 - 00:06:00
En het mooie is ook: je leert ervan.

00:06:00 - 00:06:01
Dus je zult andere bedrijven zien

00:06:01 - 00:06:03
nadenken over, oh wacht eens even,

00:06:03 - 00:06:04
dus je kan zelf eigenlijk

00:06:04 - 00:06:05
een aandeel hebben

00:06:05 - 00:06:06
in je energie van je toekomst.

00:06:06 - 00:06:08
Dus daarmee help je ook

00:06:08 - 00:06:09
het hele bedrijfsleven

00:06:09 - 00:06:10
om na te denken over: ja,

00:06:10 - 00:06:12
maar het gaat dus niet alleen

00:06:12 - 00:06:13
om short-term contracten

00:06:14 - 00:06:16
en hoe krijg ik op dit moment

00:06:16 - 00:06:17
een concurrerend voordeel

00:06:17 - 00:06:19
ten opzichte van een ander bedrijf

00:06:19 - 00:06:21
door net iets sneller in te kopen

00:06:21 - 00:06:24
op 0,1 seconde op de spot market.

00:06:25 - 00:06:28
Uiteindelijk wil je dat bedrijven,

00:06:28 - 00:06:29
of collectieven van bedrijven

00:06:29 - 00:06:31
met elkaar gaan nadenken over waterstof,

00:06:31 - 00:06:33
over energie, over gas

00:06:33 - 00:06:34
en over de omschakeling daarvan.

00:06:34 - 00:06:37
En dát is je competitieve voordeel

00:06:37 - 00:06:38
voor de toekomst.

00:06:38 - 00:06:41
Wij hebben best goed zicht op die ketens.

00:06:42 - 00:06:43
En vaak zijn wij een hele betrouwbare

00:06:43 - 00:06:44
partij,

00:06:44 - 00:06:45
want we zijn er nog wel even,

00:06:45 - 00:06:46
zullen we maar zeggen,

00:06:47 - 00:06:48
om mee te investeren.

00:06:48 - 00:06:50
Dat soort dingen zijn echt heel

00:06:50 - 00:06:50
essentieel,

00:06:50 - 00:06:54
want dan kan je een grote marktmacht

00:06:54 - 00:06:55
organiseren

00:06:55 - 00:06:57
voor de vernieuwing die je wilt.

00:06:57 - 00:06:59
Daar hebben we het vaker over, hè?

00:06:59 - 00:07:01
Mark, marktvraag harmonisatie:

00:07:01 - 00:07:02
als je met z'n allen

00:07:02 - 00:07:03
dezelfde type vraag stelt.

00:07:03 - 00:07:05
- Dan gebeurt het!

00:07:05 - 00:07:07
Terwijl je niks verstoort in de zin

00:07:07 - 00:07:08
van dat het niet mag,

00:07:08 - 00:07:10
maar dat je wel heel gericht

00:07:10 - 00:07:12
dan kunt inkopen.

00:07:12 - 00:07:13
Ik denk overigens dat heel

00:07:13 - 00:07:14
veel opdrachtgevers bij het Rijk,

00:07:14 - 00:07:17
dat zich ook onvoldoende bewust zijn.

00:07:17 - 00:07:20
Want dit is niet alleen zoeken naar macht,

00:07:20 - 00:07:21
maar ook het nemen

00:07:21 - 00:07:23
van verantwoordelijkheid.

00:07:23 - 00:07:26
Dat is mijn rol om te doen,

00:07:26 - 00:07:27
maar ik heb daar ook alle inkopers

00:07:27 - 00:07:28
en huidige opdrachtgevers

00:07:28 - 00:07:29
die daar ook maar enigszins

00:07:29 - 00:07:33
hart en gevoel bij hebben, bij nodig.

00:07:33 - 00:07:35
Om niet alleen op prijs

00:07:35 - 00:07:37
of op kwantiteit te gaan zoeken,

00:07:37 - 00:07:37
maar ook echt

00:07:37 - 00:07:39
dit gesprek met elkaar te gaan voeren.

00:07:41 - 00:07:42
Dan eigenlijk ook nog:

00:07:43 - 00:07:44
hoe gaan we dat dan doen?

00:07:44 - 00:07:45
Want we staan nu inderdaad

00:07:45 - 00:07:46
op een splitsing.

00:07:47 - 00:07:48
Ja, dat zullen we

00:07:48 - 00:07:49
wel beter moeten gaan monitoren.

00:07:49 - 00:07:53
En niet alleen vanuit organisaties,

00:07:53 - 00:07:54
op een ministerie

00:07:54 - 00:07:55
of een uitvoeringsorganisatie,

00:07:55 - 00:07:57
maar uiteindelijk vanuit de keten.

00:07:57 - 00:07:59
De verantwoordelijkheid

00:07:59 - 00:08:00
van de opdrachtgever:

00:08:00 - 00:08:01
waar begint die, waar eindigt die?

00:08:01 - 00:08:03
Hoever gaat die?

00:08:03 - 00:08:04
De interne opdrachtgever

00:08:04 - 00:08:04
bedoel ik dan, hé?

00:08:04 - 00:08:05
- De interne opdrachtgever?

00:08:05 - 00:08:07
- Want ik denk altijd voor de markt

00:08:07 - 00:08:07
maakt het niet uit

00:08:07 - 00:08:08
of je nou met een inkoper

00:08:08 - 00:08:09
of een interne opdrachtgever

00:08:09 - 00:08:11
te maken hebt, dat maakt niet uit.

00:08:12 - 00:08:12
Ik doe gewoon zaken

00:08:12 - 00:08:14
met Binnenlandse Zaken of OCW.

00:08:16 - 00:08:17
Maar de interne opdrachtgever,

00:08:17 - 00:08:19
hoever gaat de verantwoordelijkheid

00:08:19 - 00:08:21
van hem of haar?

00:08:22 - 00:08:25
- Nou, die gaat verder dan het inkoopkader

00:08:25 - 00:08:28
van het ministerie of van de organisatie.

00:08:28 - 00:08:29
Want laten we eerlijk zijn,

00:08:30 - 00:08:31
je hebt de eed afgelegd.

00:08:31 - 00:08:33
Dus je hebt een maatschappelijke rol,

00:08:34 - 00:08:35
ook als opdrachtgever.

00:08:35 - 00:08:38
Dus zelfs al zouden we geen regels hebben,

00:08:39 - 00:08:40
vind ik dat je jezelf

00:08:40 - 00:08:43
en je collega's moet kunnen uitleggen:

00:08:43 - 00:08:46
wat doe ik om met behulp van deze inkoop

00:08:46 - 00:08:48
de maatschappij verder te helpen?

00:08:48 - 00:08:49
Die publieke waarde, waar je het over had?

00:08:49 - 00:08:50
- Die publieke waarde.

00:08:50 - 00:08:52
Dus daar ligt volgens mij

00:08:52 - 00:08:52
de grootste opgave.

00:08:58 - 00:09:00
Jacqueline Cramer.

00:09:00 - 00:09:01
Voormalig minister,

00:09:03 - 00:09:04
ambassadeur bij de MRA,

00:09:05 - 00:09:06
géén bestuurder bij het Staalakkoord

00:09:06 - 00:09:07
en Betonakkoord

00:09:08 - 00:09:11
maar regisseur hè, noemde je het?

00:09:11 - 00:09:12
Nou, eerlijk gezegd noem ik mezelf,

00:09:12 - 00:09:14
maar dat is een beetje een moeilijk woord,

00:09:14 - 00:09:15
een orkestrator

00:09:15 - 00:09:16
of een transitiemakelaar.

00:09:16 - 00:09:18
Maar het punt is dat ik probeer

00:09:18 - 00:09:20
om in ketens de neuzen dezelfde kant

00:09:20 - 00:09:21
op te laten gaan

00:09:21 - 00:09:24
en dan daarmee te versnellen.

00:09:24 - 00:09:26
- Op dat woord orkestrator sla ik aan.

00:09:27 - 00:09:28
Vorige sessie hadden we Lucas Simons

00:09:29 - 00:09:30
over Transitie Lier.

00:09:30 - 00:09:31
- Oh ja, die ken ik goed,

00:09:31 - 00:09:33
dus hij zal in hetzelfde jargon praten.

00:09:33 - 00:09:35
- Wat nou als je iedereen

00:09:35 - 00:09:37
een muziekinstrument geeft,

00:09:37 - 00:09:38
wat gebeurt er dan?

00:09:38 - 00:09:39
Dan zegt hij: dat wordt een kakofonie,

00:09:39 - 00:09:41
dus je moet dat orkestreren.

00:09:42 - 00:09:44
Daarvoor sta jij aan de lat.

00:09:44 - 00:09:46
We willen het graag hebben,

00:09:46 - 00:09:47
of we gaan het vooral even hebben

00:09:47 - 00:09:48
over je praktijkervaring

00:09:48 - 00:09:50
bij de Metropoolregio Amsterdam.

00:09:51 - 00:09:52
- En ook beton.

00:09:52 - 00:09:54
- Ja, je zult als het relevant is

00:09:54 - 00:09:55
ook je ervaringen

00:09:55 - 00:09:57
van beton en staal meenemen.

00:09:59 - 00:10:01
Even kort: wat was je rol bij de MRA?

00:10:02 - 00:10:03
- Nou, ik was dus een orkestrator!

00:10:04 - 00:10:06
En ik heb een groot programma opgezet:

00:10:06 - 00:10:09
circulaire-economie in de Metropoolregio

00:10:10 - 00:10:12
om te zorgen dat we de krachten bundelen.

00:10:13 - 00:10:14
En we hadden twee speerpunten

00:10:14 - 00:10:17
en één daarvan was circulaire inkoop.

00:10:18 - 00:10:21
En het idee was: als we nou eens zorgen

00:10:22 - 00:10:24
dat we met elkaar veel meer samenwerken,

00:10:24 - 00:10:28
kun je de marktvraag veel meer kanaliseren

00:10:28 - 00:10:30
en harmoniseren

00:10:30 - 00:10:32
waardoor je de markt en de vernieuwing

00:10:32 - 00:10:36
die in de markt mogelijk is, ook beloont.

00:10:36 - 00:10:38
En die uitvraag ook gaat doen.

00:10:38 - 00:10:41
En waar gingen de discussies vooral over?

00:10:41 - 00:10:42
Hoe krijg ik het verankerd

00:10:43 - 00:10:44
in mijn organisatie?

00:10:46 - 00:10:48
En dat had te maken met het feit

00:10:48 - 00:10:50
dat inkopers maar één onderdeeltje zijn

00:10:50 - 00:10:52
van de grote organisatie.

00:10:52 - 00:10:53
En dan zit daar natuurlijk

00:10:53 - 00:10:54
nog een opdrachtgever aan vast.

00:10:55 - 00:10:57
Maar wat je ziet, is dat die inkoper

00:10:57 - 00:10:58
moet samenwerken

00:10:58 - 00:11:00
met allerlei andere afdelingen.

00:11:00 - 00:11:02
En dat die andere afdelingen

00:11:02 - 00:11:03
niet zo staan te springen

00:11:03 - 00:11:05
om dat wat ze doen te veranderen.

00:11:05 - 00:11:07
Waarom is dat?

00:11:09 - 00:11:11
Nou ja, dat is een principe

00:11:11 - 00:11:12
waar we allemaal

00:11:12 - 00:11:13
natuurlijk mee te maken hebben.

00:11:13 - 00:11:15
Als je werk doet wat je leuk vindt

00:11:16 - 00:11:17
en dat gaat goed...

00:11:17 - 00:11:19
Ja, dan denk je: waarom zou ik veranderen?

00:11:20 - 00:11:22
Wie zegt mij dat ik moet veranderen?

00:11:22 - 00:11:24
Nou, dan heb je toch meer druk nodig

00:11:24 - 00:11:27
van de leiding om te zeggen:

00:11:27 - 00:11:29
ja, maar dit hoort bij je werk

00:11:29 - 00:11:30
en dit is onderdeel,

00:11:30 - 00:11:32
niet alleen maar van inkoop,

00:11:32 - 00:11:33
maar van de hele organisatie.

00:11:33 - 00:11:35
Want wij zijn net zoals een bedrijf,

00:11:35 - 00:11:37
een maatschappelijke organisatie.

00:11:38 - 00:11:41
Dus ja, daar zitten een heleboel dingen,

00:11:41 - 00:11:43
die je moet systematiseren en zeggen:

00:11:43 - 00:11:45
oké, dus voor productgroep X

00:11:46 - 00:11:48
speelt dit probleem vooral.

00:11:49 - 00:11:50
Want het speelt niet allemaal

00:11:50 - 00:11:51
op dezelfde manier.

00:11:51 - 00:11:55
En dat moet je dan op een hoger niveau

00:11:55 - 00:11:56
ook gaan proberen op te lossen,

00:11:56 - 00:11:58
want dat kan die inkoper niet alleen.

00:11:59 - 00:12:01
En dat soort dingen moet veel beter intern

00:12:01 - 00:12:03
in de organisatie worden afgestemd

00:12:03 - 00:12:05
en soms ook met het Rijk, dus.

00:12:05 - 00:12:07
Je noemt dat generieke oplossingen.

00:12:07 - 00:12:08
Of je moet het generiek oplossen,

00:12:08 - 00:12:09
zeg ik dat goed?

00:12:09 - 00:12:11
- Soms, als het met houding

00:12:11 - 00:12:12
en gedrag te maken heeft,

00:12:13 - 00:12:13
kan je het

00:12:13 - 00:12:15
binnen je eigen organisatie oplossen.

00:12:15 - 00:12:16
Maar soms zijn er dingen

00:12:16 - 00:12:18
die we gewoon ingeregeld hebben

00:12:18 - 00:12:21
in aanbestedingseisen of in de manier

00:12:21 - 00:12:24
waarop wij de boekhouding organiseren

00:12:24 - 00:12:26
in overheidskringen.

00:12:27 - 00:12:29
Hoe zorgen we nou dat we met

00:12:30 - 00:12:33
maatschappelijk verantwoord inkopen

00:12:33 - 00:12:36
ook innovaties mogelijk gaan maken?

00:12:37 - 00:12:38
Want wat je doet is,

00:12:38 - 00:12:42
je gaat wel een marktconsultatie inregelen

00:12:42 - 00:12:44
maar dan krijg je wat er al is.

00:12:44 - 00:12:48
En je wil ook dat er meer een lange

00:12:48 - 00:12:50
termijn aanpak in komt te zitten,

00:12:51 - 00:12:52
waarbij de marktpartijen

00:12:52 - 00:12:54
ook kunnen anticiperen:

00:12:55 - 00:12:56
oh, maar ze gaan

00:12:56 - 00:12:58
het over X jaar strenger maken

00:12:59 - 00:13:01
en dan kan ik met mijn product

00:13:01 - 00:13:02
juist als eerste in de markt komen.

00:13:03 - 00:13:05
En dat zit nog niet echt goed

00:13:05 - 00:13:09
in het hele systeem van inkopen.

00:13:09 - 00:13:11
Ik kan dat illustreren aan beton,

00:13:11 - 00:13:13
maar ook aan andere voorbeelden.

00:13:13 - 00:13:14
Aan de IT kant maken we vaak, zeker ook

00:13:15 - 00:13:17
in inkoopkant en opdrachtgeverskant,

00:13:18 - 00:13:19
onderscheid in run and change.

00:13:20 - 00:13:22
En dat doen we eigenlijk op heel veel

00:13:22 - 00:13:24
andere terreinen minder expliciet.

00:13:24 - 00:13:25
Zou dat helpen?

00:13:25 - 00:13:27
- Het zou enorm helpen.

00:13:27 - 00:13:28
En dat betekent dus

00:13:28 - 00:13:31
dat je per productgroep moet kijken van:

00:13:31 - 00:13:32
hoe kan je die productgroep

00:13:33 - 00:13:35
nu ook telkens weer verder vernieuwen?

00:13:36 - 00:13:37
Als je nu kijkt van wat er goed gaat,

00:13:38 - 00:13:40
wat vind je dat er goed gaat?

00:13:40 - 00:13:41
En dat mag je zo breed

00:13:41 - 00:13:42
mogelijk beantwoorden als je wil.

00:13:43 - 00:13:44
Nou, wat ik fantastisch vind,

00:13:45 - 00:13:46
is dat in de loop van de tijd

00:13:48 - 00:13:51
de instrumenten en de criteria voor

00:13:52 - 00:13:53
maatschappelijk verantwoord inkoopbeleid

00:13:54 - 00:13:55
echt heel goed ontwikkeld zijn.

00:13:56 - 00:13:59
Als je dat vergelijkt met toen ik begon

00:13:59 - 00:14:02
en met RVO begon aan een vloer leggen van:

00:14:02 - 00:14:03
wat is het minimum

00:14:03 - 00:14:05
waar iedereen aan moet voldoen?

00:14:05 - 00:14:06
Dat was natuurlijk best

00:14:06 - 00:14:08
wel een ingewikkeld proces.

00:14:08 - 00:14:09
Want iedereen zei: waarom

00:14:09 - 00:14:11
moeten we dat allemaal doen?

00:14:11 - 00:14:13
Maar goed, die vloer was bedoeld

00:14:13 - 00:14:16
om op basis daarvan treden te maken,

00:14:17 - 00:14:19
dat zeiden we toen al van:

00:14:19 - 00:14:21
we kunnen naast de vloer beter

00:14:21 - 00:14:22
en heel goed doen,

00:14:23 - 00:14:25
en die trits is er ook in gekomen.

00:14:25 - 00:14:29
Dus we hebben nu allerlei inkooppakketten,

00:14:29 - 00:14:31
ik geloof 45 of zo,

00:14:32 - 00:14:35
van producten, heel gericht,

00:14:35 - 00:14:36
waarvan je kan zeggen:

00:14:36 - 00:14:39
dat is een enorm goede bijdrage aan het

00:14:41 - 00:14:43
helpen van al die overheden.

00:14:43 - 00:14:44
En zelfs, dat heb ik toen gevraagd

00:14:44 - 00:14:48
toen ik bezig was in de MRA,

00:14:48 - 00:14:50
Metropoolregio Amsterdam.

00:14:50 - 00:14:51
Toen heb ik gezegd: kunnen wij

00:14:51 - 00:14:53
dat ook gebruiken voor bedrijven?

00:14:53 - 00:14:54
Want dan gaan we dat informeren,

00:14:54 - 00:14:56
want dan hebben we pakketten

00:14:56 - 00:14:57
waardoor we allemaal

00:14:57 - 00:14:59
op dezelfde manier vooruitkomen.

00:14:59 - 00:15:00
Hebben we ook toegepast

00:15:01 - 00:15:02
en dat was heel goed mogelijk.

00:15:03 - 00:15:06
Dus dat vind ik geweldig.

00:15:06 - 00:15:07
Ik vind het ook geweldig dat er gezegd is:

00:15:08 - 00:15:10
er moet dan beleid komen, 50 procent van

00:15:11 - 00:15:13
die aanbestedingen moet ook gaan

00:15:13 - 00:15:16
in de richting van beter of heel goed.

00:15:17 - 00:15:20
En nu denk ik dat het Rijk,

00:15:20 - 00:15:23
maar ook andere overheden en bedrijven

00:15:23 - 00:15:24
die inkopen,

00:15:26 - 00:15:28
een stapje verder kunnen gaan in:

00:15:29 - 00:15:30
oké, maar nou hebben we dat allemaal

00:15:30 - 00:15:33
en hoe gaan we nou per productketen

00:15:33 - 00:15:36
zorgen dat die sturing op vernieuwing

00:15:36 - 00:15:38
op zo'n manier wordt georganiseerd,

00:15:38 - 00:15:41
dat de markt samen met de overheid

00:15:41 - 00:15:43
daar echt grote stappen in gaat zetten

00:15:44 - 00:15:47
en dat de vernieuwers daar de leiding

00:15:47 - 00:15:47
in nemen?

00:15:47 - 00:15:49
En dit punt moet ik even toelichten.

00:15:49 - 00:15:50
- Zijn die vernieuwers,

00:15:50 - 00:15:51
zijn dat bedrijven of opdrachtgevers?

00:15:52 - 00:15:53
- Dat zijn bedrijven,

00:15:53 - 00:15:55
maar ook innovatieve opdrachtgevers.

00:15:55 - 00:15:58
Want je moet ergens een start maken.

00:15:58 - 00:16:00
En mijn ervaring is,

00:16:01 - 00:16:02
ook in het Haagse,

00:16:02 - 00:16:03
wij proberen

00:16:04 - 00:16:06
iedereen mee te krijgen in de vernieuwing.

00:16:06 - 00:16:08
Maar als je dat gaat onderhandelen

00:16:09 - 00:16:11
met de hele sector,

00:16:11 - 00:16:14
ook de langzaamste slak in het geheel,

00:16:15 - 00:16:17
dan krijg je incrementele verbeteringen.

00:16:17 - 00:16:20
Terwijl als je ziet wat er mogelijk is

00:16:20 - 00:16:21
en wat er ook moet

00:16:21 - 00:16:22
in het licht van de duurzaamheid,

00:16:23 - 00:16:24
denk ik, die vernieuwers

00:16:24 - 00:16:27
die hebben veel meer zicht op wat er kan.

00:16:27 - 00:16:30
En als je dat op een goede manier inregelt

00:16:30 - 00:16:31
met wat ik dan noem het peloton,

00:16:32 - 00:16:34
kan je echt grotere stappen maken

00:16:35 - 00:16:36
en zit je niet zo vast aan:

00:16:37 - 00:16:39
ja, maar dan kan die niet meer mee...

00:16:39 - 00:16:41
Maar die kan wel mee over vijf jaar,

00:16:41 - 00:16:44
want dan is die wél daar klaar voor.

00:16:45 - 00:16:46
En dat hele denken,

00:16:47 - 00:16:49
ik noem dat koploper peloton aanpak,

00:16:49 - 00:16:52
dat zou een nieuwe stap kunnen zijn

00:16:52 - 00:16:53
in het inkoopbeleid

00:16:53 - 00:16:53
waardoor je

00:16:53 - 00:16:55
die vernieuwing er meer in krijgt.

00:16:55 - 00:16:56
En die koplopers

00:16:56 - 00:16:57
zorgen ook voor innovatie?

00:16:57 - 00:17:00
Want ik wil daar even de link leggen

00:17:00 - 00:17:01
naar jou, Mark.

00:17:02 - 00:17:04
Want daar kijkt men de Rijksoverheid

00:17:04 - 00:17:05
nog wel eens op aan,

00:17:05 - 00:17:08
dat het niet per definitie

00:17:08 - 00:17:09
allemaal het meest innovatieve is,

00:17:09 - 00:17:10
wat er in de markt wordt gezet.

00:17:10 - 00:17:12
Het leuke is, in die ICBR, in die

00:17:13 - 00:17:14
Commissie Bedrijfsvoering Rijksdienst,

00:17:15 - 00:17:16
hebben we dezelfde discussie.

00:17:16 - 00:17:18
Want wij hebben daar zelf natuurlijk

00:17:18 - 00:17:19
net zoveel last van als dat bedrijfsleven.

00:17:19 - 00:17:20
Er zijn ministeries

00:17:20 - 00:17:23
die dit gewoon heel moeilijk vinden.

00:17:24 - 00:17:26
Dus ik weet dat een aantal ministeries

00:17:26 - 00:17:27
echt hun best doen

00:17:27 - 00:17:29
om duurzaamheid vorm te geven,

00:17:29 - 00:17:30
maar dat lukt niet altijd.

00:17:31 - 00:17:32
Dus ook daar

00:17:32 - 00:17:34
willen we wel naar een kopgroep toe.

00:17:35 - 00:17:37
En ja, dan moeten we met elkaar

00:17:37 - 00:17:38
maar gaan varen op die kopgroep

00:17:39 - 00:17:40
en elkaar dan ook de tijd geven

00:17:40 - 00:17:43
om aan te sluiten.

00:17:43 - 00:17:45
Maar daar geldt diezelfde

00:17:45 - 00:17:46
verantwoordelijkheid voor.

00:17:46 - 00:17:48
En dan moet het af en toe misschien

00:17:48 - 00:17:49
een klein beetje schuren.

00:17:49 - 00:17:51
Maar ik denk, eerlijk gezegd,

00:17:51 - 00:17:52
we hebben daar een goed gesprek

00:17:52 - 00:17:53
over gehad met elkaar.

00:17:53 - 00:17:55
Ik denk dat er kansen liggen

00:17:55 - 00:17:58
om iedereen die daar net iets beter in is,

00:17:59 - 00:18:00
de lead te laten nemen

00:18:00 - 00:18:01
en vervolgens te kijken:

00:18:01 - 00:18:04
hoe kunnen we dat zo doen, dat straks ook

00:18:04 - 00:18:05
andere ministeries instappen?

00:18:05 - 00:18:07
En dat is dan wel de verantwoordelijkheid

00:18:07 - 00:18:08
van die kopgroep, hè?

00:18:08 - 00:18:10
Dus uiteindelijk wil je wel dat daar een

00:18:10 - 00:18:11
paar kopmannen in die kopgroep zitten,

00:18:11 - 00:18:13
of kopvrouwen in mijn geval vaak,

00:18:14 - 00:18:15
die uiteindelijk ook zoeken

00:18:15 - 00:18:16
dat de aansluiting

00:18:16 - 00:18:18
met het peloton weer wordt gemaakt.

00:18:18 - 00:18:21
- Ja, en dat is dan waar de overheid

00:18:22 - 00:18:24
ook samen moet werken met de markt.

00:18:24 - 00:18:25
Maar wel op zo'n manier

00:18:25 - 00:18:28
dat het niet bij die kopgroep blijft.

00:18:29 - 00:18:32
Hoe vrijblijvend kan je dat laten zijn?

00:18:32 - 00:18:34
Als je dat in de tijd zet,

00:18:34 - 00:18:35
moet het toch mogelijk zijn

00:18:35 - 00:18:36
om dat zo te sturen

00:18:36 - 00:18:39
dat jullie drie stappen:

00:18:40 - 00:18:44
basisniveau, beter en goed, of heel goed,

00:18:45 - 00:18:47
dat dat steeds verder

00:18:47 - 00:18:48
naar voren opschuift.

00:18:48 - 00:18:52
Zodat wat nu basis is,

00:18:52 - 00:18:53
gewoon eruit gestreept wordt.

00:18:54 - 00:18:56
En dat je dus steeds meer opschuift

00:18:56 - 00:18:58
naar wat nu heel goed is,

00:18:59 - 00:19:01
is misschien over vijf jaar de basis.

00:19:01 - 00:19:02
Dat zie je in de praktijk al wel gebeuren.

00:19:03 - 00:19:04
Die vloer waar jij het over had,

00:19:04 - 00:19:06
die vloer gaat in zijn geheel omhoog.

00:19:06 - 00:19:07
En dat is nadrukkelijk ook de bedoeling,

00:19:07 - 00:19:08
hoor ik je zeggen.

00:19:08 - 00:19:10
Ja, en dat doen bedrijven in het kader

00:19:10 - 00:19:12
van de rapportage

00:19:12 - 00:19:15
rond sustainability natuurlijk ook.

00:19:15 - 00:19:18
Want die kunnen ook niet blijven zitten

00:19:18 - 00:19:19
op wat ze nu doen.

00:19:19 - 00:19:21
Die moeten continu verbeteren

00:19:21 - 00:19:23
en laten zien dat ze weer opschuiven.

00:19:23 - 00:19:26
Dus die systematiek kan je heel wel ook

00:19:26 - 00:19:28
binnen overheden gaan introduceren.

00:19:28 - 00:19:29
En dan nog één ding

00:19:29 - 00:19:31
over financiën en kosten.

00:19:33 - 00:19:36
Vaak is het zo dat die kosten hoger zijn

00:19:36 - 00:19:38
als het gaat om een product

00:19:38 - 00:19:39
wat niet zo snel

00:19:39 - 00:19:42
grootschalig in de markt kan komen.

00:19:42 - 00:19:45
Dus in een oplage die nog klein is,

00:19:46 - 00:19:48
waardoor de productiekosten

00:19:48 - 00:19:49
en alles duurder is.

00:19:49 - 00:19:52
En hoe sneller je die opschaling kan doen,

00:19:52 - 00:19:55
hoe sneller het product weer qua prijs,

00:19:56 - 00:19:59
zelfs soms onder de huidige prijs

00:19:59 - 00:20:02
van het alternatief wat nu gangbaar is.

00:20:03 - 00:20:05
Één vraag uit de zaal en ik wil hem aan

00:20:05 - 00:20:06
jullie allebei voorleggen:

00:20:07 - 00:20:07
maatschappelijk verantwoord

00:20:07 - 00:20:08
opdrachtgeverschap

00:20:08 - 00:20:10
kan op gespannen voet staan

00:20:10 - 00:20:11
met klanttevredenheid.

00:20:12 - 00:20:13
Hierdoor kunnen grote

00:20:13 - 00:20:15
uitvoeringsorganisaties zoals FMH,

00:20:15 - 00:20:19
dat is Facilitair Management Haaglanden,

00:20:20 - 00:20:22
zich geremd voelen in verduurzaming.

00:20:23 - 00:20:24
Hoe zorgen we ervoor dat duurzaamheid

00:20:24 - 00:20:25
door de opdrachtgever

00:20:25 - 00:20:28
ook intern goed wordt meegewogen

00:20:29 - 00:20:30
in relatie tot klanttevredenheid?

00:20:32 - 00:20:34
Herken je dit?

00:20:34 - 00:20:36
Dat daar spanning op zit tussen duurzaam

00:20:36 - 00:20:39
opdrachtgever zijn en klanttevredenheid?

00:20:39 - 00:20:40
- Het makkelijkste daarvan

00:20:40 - 00:20:42
zijn de kroketten.

00:20:43 - 00:20:45
Als je de h-zijde moet bepalen,

00:20:46 - 00:20:47
dan zie je dat daar de mooiste discussies

00:20:48 - 00:20:49
over ontstaan.

00:20:49 - 00:20:50
Soms tot op politiek niveau

00:20:50 - 00:20:51
zijn er partijen

00:20:51 - 00:20:52
die zichzelf tot kroketten-partij

00:20:52 - 00:20:55
hebben betiteld, inmiddels.

00:20:55 - 00:20:56
- Het gaat over de catering,

00:20:56 - 00:20:58
transitie naar plantaardige eiwitten.

00:20:58 - 00:20:59
- Wel of geen vlees?

00:21:00 - 00:21:01
- En moeten de kroketjes

00:21:01 - 00:21:03
uit het assortiment?

00:21:03 - 00:21:06
- Exact, of vervangen.

00:21:06 - 00:21:09
Wat je nu ziet is dat FMH in een aantal

00:21:11 - 00:21:13
facilitaire units eigenlijk heeft gezegd:

00:21:13 - 00:21:14
we doen het alleen nog op aanvraag.

00:21:14 - 00:21:16
Dus op het moment dat je kroketten bestelt

00:21:17 - 00:21:18
of je gaat naar de kantine

00:21:19 - 00:21:20
en je haalt daar een kroketje op,

00:21:20 - 00:21:22
dan is die in beginsel een niet-vlees.

00:21:24 - 00:21:25
Tot het moment dat je zegt:

00:21:25 - 00:21:26
mag ik een vleeskroket?

00:21:27 - 00:21:28
Dan gooit iemand hem voor je

00:21:30 - 00:21:31
in de frituur.

00:21:31 - 00:21:33
Nou, dan moet je even

00:21:33 - 00:21:34
drie minuutjes wachten

00:21:34 - 00:21:36
en dan heb je hem alsnog.

00:21:36 - 00:21:38
Dus die klanttevredenheid die wordt

00:21:38 - 00:21:39
dan inderdaad wat lager

00:21:39 - 00:21:40
omdat je iets langer moet wachten

00:21:41 - 00:21:43
en iets bewuster een keuze moet maken.

00:21:44 - 00:21:45
Ja, ik vind dat eigenlijk best

00:21:45 - 00:21:47
wel een nette manier.

00:21:47 - 00:21:48
Dus in die zin denk ik:

00:21:49 - 00:21:50
ja, ik hoef niet overal

00:21:50 - 00:21:51
met mijn vingertje bij te staan.

00:21:51 - 00:21:54
En om eerlijk te zijn, ik ben wel bereid

00:21:54 - 00:21:56
om op die vleeskroket te wachten,

00:21:56 - 00:21:57
want ik ben daar stiekem

00:21:57 - 00:21:59
ook wel een beetje van..

00:22:00 - 00:22:02
Maar ik ben geen gelovige in dat optiek,

00:22:02 - 00:22:03
maar ik vind wel:

00:22:03 - 00:22:05
je moet ook gewoon een beetje

00:22:05 - 00:22:05
je klanten meenemen

00:22:05 - 00:22:08
en daar zitten zulk soort tussenfases in.

00:22:08 - 00:22:09
En wat Mark zegt,

00:22:09 - 00:22:11
dat is natuurlijk een dilemma.

00:22:11 - 00:22:15
Hoe je het zo introduceert dat de mensen

00:22:15 - 00:22:16
niet allemaal gaan steigeren.

00:22:17 - 00:22:19
En het hangt ook weer af

00:22:19 - 00:22:20
van de productgroep.

00:22:20 - 00:22:21
En ik vind ook dat je eerlijk moet zijn.

00:22:21 - 00:22:23
Want als er een nieuw product

00:22:23 - 00:22:28
in de schappen komt, of in de catering,

00:22:28 - 00:22:29
in het bedrijfsrestaurant,

00:22:29 - 00:22:34
dan zal dat niet meteen de touch, feeling,

00:22:34 - 00:22:36
enzovoort hebben van wat je gewend bent.

00:22:36 - 00:22:38
En we zijn allemaal gewoontedieren.

00:22:38 - 00:22:40
Dus ja, dan vergt dat even

00:22:40 - 00:22:41
een omschakeling.

00:22:42 - 00:22:44
Ik weet het nog heel goed toen ik,

00:22:44 - 00:22:46
dat is een voorbeeld wat jullie misschien

00:22:46 - 00:22:48
nog wel herinneren, toen ik zei:

00:22:48 - 00:22:49
we gaan geleidelijk

00:22:49 - 00:22:52
aan de gloeilamp uitfaseren,

00:22:52 - 00:22:54
want ik wist dat de ledlamp

00:22:54 - 00:22:56
dan ook in de markt zou kunnen komen.

00:22:56 - 00:22:57
Nou, die led was in het begin

00:22:57 - 00:22:59
ook niet echt fijn.

00:22:59 - 00:23:02
Die was koud en niet dimbaar

00:23:03 - 00:23:05
en de hele rataplan.

00:23:05 - 00:23:07
Nu hoor je niemand er meer over.

00:23:07 - 00:23:08
- Nee, allemaal opgelost.

00:23:08 - 00:23:11
- En dat weet je, dat innovaties zo werken,

00:23:11 - 00:23:13
maar zo voelen de mensen dat niet.

00:23:13 - 00:23:15
Maar dan moet je ook eerlijk zijn

00:23:15 - 00:23:16
en zeggen:

00:23:16 - 00:23:17
binnen X jaar zijn

00:23:17 - 00:23:19
al die kinderziektes voorbij.

00:23:25 - 00:23:26
We gaan het over de praktijk hebben.

00:23:26 - 00:23:27
Dat hebben we natuurlijk

00:23:27 - 00:23:28
net ook al gedaan.

00:23:28 - 00:23:30
Ik zou je nu tekort doen, Jacqueline,

00:23:31 - 00:23:31
als ik nu zou zeggen

00:23:31 - 00:23:32
dat we het niet

00:23:33 - 00:23:34
al over de praktijk hebben gehad.

00:23:34 - 00:23:37
Maar nu hele concrete voorbeelden.

00:23:37 - 00:23:39
En dit gaat over een traject,

00:23:39 - 00:23:40
een aanbestedingstraject,

00:23:40 - 00:23:44
een inkooptraject voor relatiegeschenken,

00:23:44 - 00:23:45
eindejaarsgeschenken.

00:23:45 - 00:23:49
Maar ook bloemen gaf je aan, Niels.

00:23:50 - 00:23:51
Beschrijf het project

00:23:51 - 00:23:54
en beschrijf ook even jullie rolverdeling.

00:23:54 - 00:23:55
David, zal ik bij jou beginnen?

00:23:55 - 00:23:57
Ja, dat is goed.

00:23:57 - 00:24:00
De rolverdeling is eigenlijk als volgt:

00:24:00 - 00:24:02
ik ben inkoopadviseur,

00:24:02 - 00:24:05
dus ik begeleid het proces.

00:24:05 - 00:24:07
Dus op het moment dat de opdrachtgever

00:24:07 - 00:24:08
een behoefte heeft

00:24:09 - 00:24:11
die ingevuld moet worden,

00:24:11 - 00:24:13
dan komt dat bij ons terecht.

00:24:14 - 00:24:15
En daar wordt dan iemand aan gekoppeld

00:24:16 - 00:24:17
die het proces ingaat

00:24:19 - 00:24:21
met als doel om de behoefte

00:24:21 - 00:24:25
die de opdrachtgever heeft, in te vullen.

00:24:25 - 00:24:26
Wat voor vraag kreeg jij eigenlijk mee?

00:24:26 - 00:24:27
Want er is dan ook weer iemand boven jou

00:24:28 - 00:24:30
natuurlijk die een opdracht gaf, Niels.

00:24:31 - 00:24:33
Nou, uiteindelijk krijg ik de vraag om een

00:24:34 - 00:24:35
aantal producten in de markt te zetten.

00:24:36 - 00:24:38
Waaronder cadeaubonnen, bloemen,

00:24:38 - 00:24:40
maar ook eindejaarsgeschenken

00:24:40 - 00:24:41
en relatiegeschenken.

00:24:42 - 00:24:43
En deze producten,

00:24:43 - 00:24:45
daar moet je eigenlijk gewoon kijken van:

00:24:45 - 00:24:47
wat is de vraag en wat is het aanbod?

00:24:48 - 00:24:50
En uiteindelijk moet er gekeken worden

00:24:50 - 00:24:51
samen met het USC noord:

00:24:53 - 00:24:55
hoe kunnen we dat zo mooi

00:24:55 - 00:24:56
en goed mogelijk in de markt zetten?

00:24:57 - 00:24:58
Wat betreft duurzaamheid, maar ook:

00:24:58 - 00:25:00
wat is nog steeds aantrekkelijk

00:25:00 - 00:25:02
voor iemand om iets te kunnen ontvangen?

00:25:02 - 00:25:04
Ja, en je kreeg een hele concrete opdracht

00:25:05 - 00:25:06
vanuit OCW mee.

00:25:06 - 00:25:08
Je krijgt sowieso een concrete opdracht

00:25:08 - 00:25:09
van het OCW mee.

00:25:10 - 00:25:11
Dat ligt er een beetje aan wat.

00:25:11 - 00:25:12
Bijvoorbeeld eindejaarsgeschenken,

00:25:13 - 00:25:14
dat komt bij de secretaris-generaal

00:25:14 - 00:25:14
vandaan.

00:25:14 - 00:25:15
Dat is een geschenk

00:25:15 - 00:25:16
vanuit de secretaris-generaal,

00:25:16 - 00:25:17
dus daar heeft ze ook

00:25:17 - 00:25:19
een bepaalde visie bij.

00:25:20 - 00:25:22
Vervolgens willen we ook, buiten het feit

00:25:22 - 00:25:26
dat het MVI een prominente plek heeft,

00:25:26 - 00:25:27
willen we ook

00:25:27 - 00:25:30
het onderwijsveld uitdragen.

00:25:30 - 00:25:34
En dat betekent: willen wij graag zaken

00:25:34 - 00:25:36
doen met leveranciers

00:25:36 - 00:25:38
die stagiaires in dienst hebben.

00:25:38 - 00:25:40
Maar ook het onderwijsveld

00:25:41 - 00:25:42
waar mensen net afgestudeerd zijn,

00:25:42 - 00:25:45
of een eigen bedrijfje gestart zijn,

00:25:45 - 00:25:45
designers...

00:25:45 - 00:25:47
Om die ook weer

00:25:47 - 00:25:48
een prominente plek te geven

00:25:48 - 00:25:49
bij onze geschenken

00:25:50 - 00:25:52
die wij uitgeven vanuit OCW.

00:25:52 - 00:25:53
Super interessant

00:25:53 - 00:25:54
dat dat ook meegegeven werd

00:25:54 - 00:25:56
vanuit de inhoudelijke portefeuille

00:25:56 - 00:25:56
van OCW.

00:25:57 - 00:25:57
En aan de ene kant

00:25:57 - 00:26:00
maakt het een grotere uitdaging.

00:26:00 - 00:26:02
En dat heeft te maken met de markt.

00:26:02 - 00:26:04
De markt is vrij klein,

00:26:04 - 00:26:07
het zijn allemaal heel veel MKB-bedrijven.

00:26:07 - 00:26:09
En zeker de kleine spelers

00:26:09 - 00:26:11
die net voor zichzelf begonnen zijn,

00:26:11 - 00:26:12
of de designers die eigenlijk

00:26:12 - 00:26:14
helemaal niet marktgericht zijn.

00:26:14 - 00:26:17
Maar om die betrokken te krijgen

00:26:18 - 00:26:19
bij dit soort aanbestedingen...

00:26:19 - 00:26:21
Want uiteindelijk hebben we ook

00:26:21 - 00:26:23
de Europese regelgeving qua plafond.

00:26:24 - 00:26:25
En plafond geeft aan

00:26:25 - 00:26:26
dat ze ergens aan moeten voldoen

00:26:26 - 00:26:28
qua financiën.

00:26:28 - 00:26:29
Nou, als je al praat

00:26:29 - 00:26:30
met startende ondernemers,

00:26:31 - 00:26:33
dan voldoen ze daar al niet aan.

00:26:33 - 00:26:35
Dan moet je met intermediairs gaan werken.

00:26:35 - 00:26:36
Eigenlijk wil je dat ook niet,

00:26:37 - 00:26:37
want uiteindelijk

00:26:37 - 00:26:39
wil je direct zaken doen

00:26:39 - 00:26:41
met de toeleverancier.

00:26:42 - 00:26:45
En daarin merk je wel constant

00:26:45 - 00:26:46
een spanningsveld.

00:26:46 - 00:26:47
Het zijn prachtige initiatieven

00:26:47 - 00:26:48
die er zijn,

00:26:49 - 00:26:50
met mensen met afstand

00:26:50 - 00:26:51
tot de arbeidsmarkt.

00:26:51 - 00:26:54
Ook een recyclingbedrijf, of bedrijven

00:26:54 - 00:26:57
die van oude wijnflessen

00:26:57 - 00:26:58
hele serviezen weer maken

00:26:59 - 00:27:00
met mensen die allemaal

00:27:00 - 00:27:01
een afstand tot de markt hebben.

00:27:01 - 00:27:02
Maar eigenlijk

00:27:02 - 00:27:03
kunnen we daar geen zaken mee doen.

00:27:03 - 00:27:04
Dat heeft puur te maken

00:27:04 - 00:27:06
omdat ze geen Europese aanbesteding,

00:27:06 - 00:27:08
geen tenders kunnen schrijven.

00:27:08 - 00:27:10
Dat betekent dat je heel laagdrempelig

00:27:10 - 00:27:13
deze bedrijven met kleinere bestellingen

00:27:13 - 00:27:14
moet gaan benaderen.

00:27:14 - 00:27:15
Ja, we noemen

00:27:15 - 00:27:17
het Waardevol Opdrachtgeverschap,

00:27:17 - 00:27:18
dit webinar.

00:27:18 - 00:27:19
Hoe heb je die waarde

00:27:19 - 00:27:20
naast dat onderwijselement,

00:27:21 - 00:27:24
qua MVI, qua maatschappelijk verantwoord

00:27:25 - 00:27:25
inkopen

00:27:26 - 00:27:27
ook verwerkt in je opdracht?

00:27:29 - 00:27:31
Nou ja, ik denk eigenlijk

00:27:31 - 00:27:34
dat we naar de kalender moeten kijken,

00:27:35 - 00:27:37
de duurzaamheidskalender bij het USC noord

00:27:37 - 00:27:39
waar we gebruik van maken.

00:27:39 - 00:27:41
Nou, daar staan eigenlijk

00:27:41 - 00:27:43
de doelstellingen in van de Rijksoverheid.

00:27:44 - 00:27:46
En we praten ook gewoon met de markt

00:27:46 - 00:27:48
om te kijken van: ja, wat kan er allemaal?

00:27:48 - 00:27:49
- Want jullie hebben vooraf

00:27:49 - 00:27:52
een marktconsultatie gedaan.

00:27:52 - 00:27:55
Hoe gaat dat in z'n werk?

00:27:56 - 00:27:58
Het gaat eigenlijk als volgt:

00:27:58 - 00:28:00
wij schetsen de opdracht die we

00:28:00 - 00:28:01
graag willen gaan aanbesteden.

00:28:01 - 00:28:04
Wij schetsen de situatie

00:28:04 - 00:28:06
waarin wij ons bevinden,

00:28:06 - 00:28:08
dat wij iets moeten met duurzaamheid.

00:28:08 - 00:28:10
Dus wij leggen dat eigenlijk voor

00:28:11 - 00:28:12
aan de markt

00:28:12 - 00:28:15
en we vragen eigenlijk de markt

00:28:15 - 00:28:17
om daar met ons mee te denken.

00:28:17 - 00:28:19
Van: als je kijkt naar deze opdracht,

00:28:19 - 00:28:20
welke kansen en mogelijkheden zien

00:28:21 - 00:28:22
jullie binnen deze opdracht

00:28:22 - 00:28:24
om die meerwaarde te kunnen tonen?

00:28:25 - 00:28:26
En hoe gaat zo'n gesprek dan?

00:28:26 - 00:28:27
Is dat een leuk gesprek

00:28:27 - 00:28:28
of hebben ze zoiets van:

00:28:29 - 00:28:31
oh, die zeurpieten van OCW.

00:28:32 - 00:28:33
- Nou, dat is niet mijn ervaring.

00:28:33 - 00:28:35
- Nee, nee, daarom vraag ik het.

00:28:35 - 00:28:36
- De ervaring is heel fijn,

00:28:36 - 00:28:38
of heel prettig dat ze weten van:

00:28:38 - 00:28:39
nou, we vinden het fijn

00:28:39 - 00:28:42
dat jullie ons vooraf al consulteren.

00:28:43 - 00:28:44
Dat maakt dat wij

00:28:44 - 00:28:46
ook er goed over kunnen nadenken

00:28:46 - 00:28:47
en ook er een passend antwoord

00:28:47 - 00:28:48
op kunnen geven.

00:28:49 - 00:28:51
Je refereerde eigenlijk naar een gesprek.

00:28:51 - 00:28:53
Dit is wel echt een pure papieren sessie.

00:28:54 - 00:28:55
Dat is een openbare sessie

00:28:55 - 00:28:56
waar iedereen eigenlijk ook ziet

00:28:57 - 00:29:00
wat de vragen en antwoorden zijn.

00:29:00 - 00:29:01
Als ik persoonlijk kijk,

00:29:02 - 00:29:03
dan is dat een stukje

00:29:03 - 00:29:04
tegen de regelgeving in,

00:29:05 - 00:29:06
ben ik eigenlijk meer een voorstander

00:29:06 - 00:29:07
om in gesprek te gaan,

00:29:08 - 00:29:09
écht het in gesprek gaan

00:29:09 - 00:29:10
met de branche

00:29:10 - 00:29:12
om te kijken wat de mogelijkheden

00:29:12 - 00:29:13
zijn voor nu,

00:29:13 - 00:29:14
maar ook voor de toekomst.

00:29:14 - 00:29:16
En hoe ga je samen die samenwerking aan?

00:29:17 - 00:29:18
Om ook de kleine,

00:29:19 - 00:29:21
de MKB'ers met elkaar te gaan bundelen,

00:29:21 - 00:29:22
om te kijken van:

00:29:22 - 00:29:23
hoe kan je dan wél

00:29:23 - 00:29:25
met elkaar in gesprek gaan

00:29:25 - 00:29:27
en hoe kom je ook

00:29:28 - 00:29:29
tot de benadering van de markt?

00:29:29 - 00:29:31
We hebben daarin een voorbeeld,

00:29:31 - 00:29:33
als ik kijk naar het bloemencontract

00:29:33 - 00:29:34
wat wij hebben...

00:29:36 - 00:29:37
Nou, tot nu toe doet eigenlijk

00:29:37 - 00:29:39
iedereen binnen de Rijksoverheid

00:29:39 - 00:29:41
met een intermediair zaken.

00:29:41 - 00:29:42
En vervolgens

00:29:42 - 00:29:45
wordt dan ofwel door de intermediair

00:29:45 - 00:29:46
zelf de bloemen geleverd,

00:29:46 - 00:29:48
ofwel door een lokale leverancier.

00:29:50 - 00:29:51
En wij vonden eigenlijk

00:29:51 - 00:29:53
dat wij een stap verder moesten gaan

00:29:53 - 00:29:55
om de lokale leveranciers te benaderen.

00:29:55 - 00:29:57
En vanuit daar kwam dan toch eigenlijk

00:29:57 - 00:29:57
naar voren:

00:29:57 - 00:29:59
ja, maar wij hebben eigenlijk een

00:29:59 - 00:30:00
corporatie

00:30:00 - 00:30:01
en dat is een corporatie

00:30:04 - 00:30:06
die landelijk dekkend is.

00:30:06 - 00:30:08
En die corporatie die zorgt voor ons

00:30:08 - 00:30:10
als zijnde de hele duurzaamheidsverhaal,

00:30:10 - 00:30:12
dat wij centraal of decentraal

00:30:12 - 00:30:13
getoetst worden

00:30:13 - 00:30:14
door een centrale organisatie

00:30:15 - 00:30:16
die door het Ministerie van Landbouw

00:30:16 - 00:30:18
ook in het leven is geroepen.

00:30:19 - 00:30:21
Dat is de duurzame bloemist.

00:30:21 - 00:30:22
En eindejaarsgeschenken ja,

00:30:22 - 00:30:24
dat is een uitdaging op zich.

00:30:24 - 00:30:26
We zijn een jaar of zeventien geleden

00:30:27 - 00:30:29
als één van de eerste ministeries

00:30:30 - 00:30:32
overgestapt op het meerkeuze concept.

00:30:32 - 00:30:33
En dat heeft meer te maken

00:30:33 - 00:30:36
met dat iedereen

00:30:36 - 00:30:39
voorheen altijd hetzelfde cadeau kreeg.

00:30:39 - 00:30:40
En vervolgens bleef de helft van de

00:30:40 - 00:30:42
spullen in de kast liggen

00:30:42 - 00:30:45
en er werd niks meer mee gedaan.

00:30:46 - 00:30:48
We zijn daarin gegroeid,

00:30:48 - 00:30:51
de markt is er heel erg in gegroeid.

00:30:51 - 00:30:53
Toentertijd waren er eigenlijk

00:30:53 - 00:30:54
maar twee aanbieders

00:30:54 - 00:30:59
en nu heeft elke gemiddeld leverancier

00:30:59 - 00:31:00
een meerkeuze concept.

00:31:01 - 00:31:03
Wat we daar wel in veranderd hebben,

00:31:03 - 00:31:05
is dat wij duurzaamheid niet meer

00:31:05 - 00:31:06
als een specialty zien

00:31:06 - 00:31:07
en ook niet meer

00:31:07 - 00:31:12
als een gestigmatiseerde groep artikelen.

00:31:12 - 00:31:14
Maar wij zeggen gewoon:

00:31:14 - 00:31:15
alle artikelen die je aanbiedt,

00:31:16 - 00:31:18
moet je duurzaamheid van aantonen.

00:31:18 - 00:31:19
Wij zijn ondersteunend

00:31:19 - 00:31:21
en faciliterend vanuit inkoop.

00:31:22 - 00:31:23
Wij gaan graag het gesprek aan

00:31:23 - 00:31:25
met de opdrachtgever om te kijken van:

00:31:25 - 00:31:26
waar binnen de opdracht

00:31:26 - 00:31:27
die er dan bij ons komt,

00:31:28 - 00:31:30
waar liggen de mogelijkheden?

00:31:30 - 00:31:33
En er zijn wel een aantal randvoorwaarden

00:31:33 - 00:31:35
die we daar eigenlijk aan moeten stellen.

00:31:36 - 00:31:37
En dat is voornamelijk,

00:31:37 - 00:31:39
we betrekken ons tijdig erbij.

00:31:39 - 00:31:42
Dat wij tijdig samen met de markt

00:31:42 - 00:31:43
in gesprek kunnen gaan van:

00:31:44 - 00:31:44
goh, dit is de opdracht

00:31:44 - 00:31:46
die wij samen moeten gaan aanbesteden.

00:31:47 - 00:31:48
Waar liggen nou die kansen

00:31:48 - 00:31:49
en die mogelijkheden

00:31:49 - 00:31:52
binnen deze specifieke markt?

00:31:52 - 00:31:54
Nou, mijn eerste reactie is:

00:31:54 - 00:31:56
wat jammer dat die categorie

00:31:56 - 00:31:57
eruit is gehaald!

00:31:57 - 00:31:58
En ik weet wel

00:31:58 - 00:31:59
dat het op een gegeven moment

00:31:59 - 00:32:00
ingedikt moest worden.

00:32:01 - 00:32:02
Maar als je ziet ook wat voor

00:32:03 - 00:32:05
bewustwordings effect zoiets heeft,

00:32:05 - 00:32:07
dan denk ik: er zijn ook andere reden

00:32:07 - 00:32:10
om een categorie wel weer op te nemen.

00:32:10 - 00:32:13
En die uniformering, die hoeft niet

00:32:13 - 00:32:16
tot in de finesses te worden doorgevoerd.

00:32:16 - 00:32:19
Maar het gaat ook om de markt

00:32:19 - 00:32:21
zekerheid geven van ontwikkelingen

00:32:22 - 00:32:24
waardoor ze het gevoel krijgen:

00:32:24 - 00:32:26
als ik nou maar die kant opga,

00:32:26 - 00:32:30
dan heb ik de kans dat ik in leven blijf.

00:32:31 - 00:32:33
Is het meest duurzame geschenk

00:32:33 - 00:32:35
niet eigenlijk géén geschenk?

00:32:37 - 00:32:38
Ja, dat is ook letterlijk géén geschenk,

00:32:38 - 00:32:39
dus daar heb je eigenlijk ook je antwoord.

00:32:40 - 00:32:40
Maar er wordt hier natuurlijk verwezen

00:32:40 - 00:32:42
naar de R-ladder, hè?

00:32:43 - 00:32:44
Moeten we niet stoppen

00:32:44 - 00:32:45
met relatiegeschenken

00:32:45 - 00:32:47
of met kerstpakketten?

00:32:48 - 00:32:51
Is die circulaire invalshoek meegenomen?

00:32:51 - 00:32:52
Die wordt zeker meegenomen,

00:32:52 - 00:32:55
alleen in de hele maatschappij

00:32:55 - 00:32:57
is het geven van iets

00:32:58 - 00:32:59
een teken van waardering.

00:33:01 - 00:33:04
En dat kan ook aan twee kanten snijden.

00:33:04 - 00:33:06
Het is niet alleen het ontvangen,

00:33:06 - 00:33:09
maar ook waar het vandaan komt.

00:33:10 - 00:33:12
En wat wij proberen is in ieder geval

00:33:13 - 00:33:14
de geschenken die wij hebben,

00:33:14 - 00:33:15
het geschenk ook te hebben

00:33:15 - 00:33:17
met een verhaal.

00:33:18 - 00:33:21
Geproduceerd door een bepaalde groep,

00:33:21 - 00:33:24
geproduceerd van een bepaald materiaal.

00:33:25 - 00:33:27
Ik geef één heel klein voorbeeld:

00:33:27 - 00:33:29
we hebben bijvoorbeeld de rijkswachter.

00:33:29 - 00:33:33
Rijkswachter is een klein soort poppetje,

00:33:33 - 00:33:35
gemaakt als een robotachtig iets.

00:33:36 - 00:33:37
Is gemaakt van alle bekisting

00:33:37 - 00:33:38
van het Rijksmuseum.

00:33:38 - 00:33:40
Dus toen het Rijksmuseum verbouwd is,

00:33:41 - 00:33:42
waren er allemaal bekistingen

00:33:42 - 00:33:44
van de schilderijen.

00:33:44 - 00:33:46
Die bekistingen, daar is een bedrijf,

00:33:46 - 00:33:47
die heeft het idee gehad:

00:33:47 - 00:33:48
als ik die bekistingen opkoop

00:33:48 - 00:33:51
dan maak ik daar rijkswachtertjes van.

00:33:51 - 00:33:53
Ik zet erop aan de achterkant

00:33:53 - 00:33:54
het nummer van welk kunstwerk

00:33:55 - 00:33:56
hier ingezeten heeft en vervolgens

00:33:56 - 00:34:00
kan je dat ook meegeven aan een relatie.

00:34:01 - 00:34:03
En wat we nu zien is dat dit gewoon

00:34:03 - 00:34:06
heel erg enthousiast wordt ontvangen.

00:34:06 - 00:34:08
Je doet iets met het hout.

00:34:08 - 00:34:10
Je doet iets met iets

00:34:10 - 00:34:11
wat eigenlijk afval is.

00:34:11 - 00:34:14
En vervolgens vindt de ontvanger

00:34:14 - 00:34:15
daarbij het ontzettend leuk

00:34:16 - 00:34:17
om het ontvangen.

00:34:22 - 00:34:25
Aangeschoven is Maurice Boiloie.

00:34:25 - 00:34:26
We zagen jou in het filmpje...

00:34:26 - 00:34:28
We zagen jou uitgebreid in het filmpje!

00:34:28 - 00:34:28
Want het filmpje

00:34:28 - 00:34:30
is veel langer eigenlijk, hè?

00:34:30 - 00:34:31
Kun je zien op de website van Denk

00:34:31 - 00:34:32
Doe Duurzaam, hè?

00:34:32 - 00:34:34
- Ja, dat zou ik absoluut aanraden.

00:34:34 - 00:34:36
- Ja, dat raad ik ook absoluut aan,

00:34:36 - 00:34:37
want ik ga daar zometeen

00:34:37 - 00:34:39
toch ook nog een paar vragen over stellen.

00:34:39 - 00:34:39
Maar laten we beginnen

00:34:41 - 00:34:43
met even aan te geven: wat is je rol?

00:34:43 - 00:34:46
Je bent categoriemanager bij het Rijk.

00:34:47 - 00:34:49
Vind ik altijd een hele interessante rol.

00:34:49 - 00:34:51
Maar leg uit: je project

00:34:51 - 00:34:54
en hoe verhoudt de categoriemanager

00:34:54 - 00:34:56
zich nou tot inkopers

00:34:56 - 00:34:57
en tot opdrachtgevers?

00:34:58 - 00:34:58
Of is die misschien

00:34:58 - 00:35:00
een beetje van allebei?

00:35:00 - 00:35:01
- Ik kan hier uren over praten,

00:35:01 - 00:35:04
dat vooropgesteld!

00:35:04 - 00:35:06
Nou, ik ben categoriemanager

00:35:06 - 00:35:06
vervoer en verblijf.

00:35:06 - 00:35:08
Ik heb het liever over mobiliteit

00:35:08 - 00:35:08
en ontmoeten,

00:35:08 - 00:35:09
want dat is in de essentie

00:35:09 - 00:35:11
waar het over gaat.

00:35:11 - 00:35:12
Eigenlijk kijken wij

00:35:12 - 00:35:13
naar de hele levenscyclus

00:35:13 - 00:35:14
van een product of dienst

00:35:14 - 00:35:15
en ook naar de hele keten.

00:35:15 - 00:35:17
En als je dan kijkt naar mobiliteit,

00:35:17 - 00:35:18
is dat een heel interessante.

00:35:18 - 00:35:20
Want dan heeft vooral ook de eindgebruiker

00:35:20 - 00:35:21
een belangrijke rol,

00:35:21 - 00:35:23
met name ook bij de verduurzaming.

00:35:24 - 00:35:26
Hier naartoe voorbereidend dacht ik:

00:35:26 - 00:35:27
wat is dan voor mij

00:35:27 - 00:35:28
de ideale opdrachtgever

00:35:28 - 00:35:29
en waarom ben ik zo blij

00:35:29 - 00:35:29
met die opdrachtgever?

00:35:30 - 00:35:31
Is, denk ik, omdat je vooral

00:35:31 - 00:35:33
ook de dialoog moet kunnen hebben.

00:35:33 - 00:35:34
De opdrachtgever luistert goed naar mij,

00:35:34 - 00:35:35
denk ik dan maar,

00:35:35 - 00:35:37
daar word ik weer heel blij van.

00:35:38 - 00:35:40
En uiteindelijk doen we het

00:35:40 - 00:35:41
voor die eindgebruiker.

00:35:41 - 00:35:44
Dus het verduurzamen moet geen straf zijn.

00:35:44 - 00:35:45
Je moet mensen eigenlijk helpen

00:35:45 - 00:35:46
om een bepaalde beweging

00:35:46 - 00:35:47
op gang te brengen.

00:35:47 - 00:35:48
Die strategische klantenraad

00:35:48 - 00:35:49
is je opdrachtgever.

00:35:49 - 00:35:50
Maar je hebt ook de opdrachtgever,

00:35:51 - 00:35:53
de eigenaar die op het budget zit,

00:35:54 - 00:35:56
die verantwoordelijk is voor het budget.

00:35:56 - 00:35:57
Zit daar een verschil in,

00:35:57 - 00:35:58
in hoe je wordt aangestuurd?

00:35:58 - 00:36:00
Ik weet dat het een lastige vraag is,

00:36:00 - 00:36:02
omdat die budget eigenaar aan tafel zit.

00:36:02 - 00:36:03
Maar zit daar een verschil in?

00:36:03 - 00:36:05
Wie betaalt, bepaalt zeggen ze dan, hè?

00:36:05 - 00:36:06
- Dat bedoel ik.

00:36:06 - 00:36:07
- Nou, ik heb het geluk

00:36:07 - 00:36:12
dat BZK en mijn opdrachtgever en eigenaar

00:36:13 - 00:36:13
vooral ook

00:36:13 - 00:36:15
wel die duurzaamheid pet op heeft.

00:36:15 - 00:36:17
Zowel binnen de ICBR als ook gewoon, ja,

00:36:17 - 00:36:18
je moet ook wel een soort

00:36:18 - 00:36:20
persoonlijke drive hebben, denk ik.

00:36:21 - 00:36:23
Ik heb er zelf niet veel van gemerkt

00:36:23 - 00:36:26
dat geld in relatie tot duurzaamheid

00:36:26 - 00:36:26
een probleem is.

00:36:26 - 00:36:27
Sterker nog, ik denk dat

00:36:27 - 00:36:29
met heel veel innovaties

00:36:29 - 00:36:30
dat duurzaam

00:36:30 - 00:36:32
helemaal niet duurder hoeft te zijn.

00:36:32 - 00:36:34
Nou ja, op sommige technologie

00:36:34 - 00:36:35
daargelaten.

00:36:35 - 00:36:35
Als je bijvoorbeeld kijkt

00:36:35 - 00:36:36
naar duurzame kerosine,

00:36:36 - 00:36:38
dat is een kostbaar product.

00:36:39 - 00:36:41
Maar ja, reizen met OV en ketendiensten...

00:36:41 - 00:36:42
Ja, dan is een deelfiets

00:36:42 - 00:36:43
duurder dan een tramritje.

00:36:43 - 00:36:44
Dus in die zin denk ik dat

00:36:44 - 00:36:46
we nog heel veel kunnen bereiken

00:36:46 - 00:36:47
zonder dat het duur hoeft te zijn.

00:36:48 - 00:36:49
Komende jaar richten we ons vooral

00:36:49 - 00:36:52
op alternatieven voor de privé-auto.

00:36:52 - 00:36:53
We kennen allemaal het voorbeeld

00:36:53 - 00:36:54
van inspecties,

00:36:54 - 00:36:57
buitenlocaties die slecht bereikbaar zijn.

00:36:57 - 00:36:58
Daar gaan mensen steevast

00:36:58 - 00:36:59
met de auto naartoe

00:37:00 - 00:37:01
en die kun je wellicht verleiden

00:37:02 - 00:37:03
om een stuk OV te gebruiken,

00:37:03 - 00:37:04
als er op dat eindstation

00:37:04 - 00:37:05
een ander middel klaarstaat

00:37:05 - 00:37:07
voor die last mile.

00:37:07 - 00:37:08
En als we daar met zijn allen op inzetten,

00:37:08 - 00:37:09
met een businesscase

00:37:09 - 00:37:11
met 130.000 gebruikers,

00:37:11 - 00:37:11
denk ik dat de markt

00:37:11 - 00:37:13
daar absoluut in mee gaat bewegen.

00:37:13 - 00:37:15
Het verblijfsdeel is met name interessant

00:37:15 - 00:37:16
omdat je daar

00:37:16 - 00:37:17
de twee werelden duurzaamheid

00:37:17 - 00:37:18
en de sociale componenten

00:37:18 - 00:37:20
bij elkaar ziet komen.

00:37:21 - 00:37:22
Je kunt natuurlijk kijken naar,

00:37:22 - 00:37:23
laten we vergaderaccommodaties

00:37:24 - 00:37:24
als voorbeeld nemen:

00:37:25 - 00:37:26
een groene accommodatie,

00:37:26 - 00:37:27
dat zit ook in het filmpje.

00:37:27 - 00:37:28
Als mensen dat terugkijken

00:37:28 - 00:37:29
kunnen ze dat zien.

00:37:29 - 00:37:31
Dan kan je natuurlijk scoren op:

00:37:31 - 00:37:32
hoe gebruik je je meubilair?

00:37:32 - 00:37:33
Doe je dat circulair,

00:37:33 - 00:37:35
koop je biologisch voedsel in?

00:37:35 - 00:37:36
Hoe groot is de footprint

00:37:36 - 00:37:38
van zo'n bedrijf?

00:37:38 - 00:37:39
Maar je ziet ook dat,

00:37:39 - 00:37:41
met name rond schoonmaak,

00:37:41 - 00:37:44
dat er nog steeds partijen zijn

00:37:44 - 00:37:45
die nog niet helemaal werken

00:37:45 - 00:37:46
zoals wij dat het liefst zien.

00:37:46 - 00:37:48
En er zijn heel veel initiatieven

00:37:48 - 00:37:49
die daarop inzetten.

00:37:49 - 00:37:50
Één ervan is de Code

00:37:50 - 00:37:50
Verantwoordelijk Marktgedrag.

00:37:51 - 00:37:52
Die hebben we ook meegenomen

00:37:52 - 00:37:53
naar aanbesteding.

00:37:53 - 00:37:55
Daar is ook wel wat discussie om geweest:

00:37:56 - 00:37:57
moet je dat nou als eis stellen

00:37:57 - 00:37:57
of niet?

00:37:57 - 00:37:58
Nou, dan zie je eigenlijk

00:37:58 - 00:37:59
het spanningsveld

00:37:59 - 00:38:00
tussen gebruikers

00:38:00 - 00:38:01
die alles willen kunnen boeken

00:38:02 - 00:38:03
versus 'we willen

00:38:03 - 00:38:04
vooral zo sociaal mogelijk'.

00:38:05 - 00:38:06
Nou ja, als je je daaraan committeert

00:38:06 - 00:38:09
dan sluit je misschien weer een deel uit.

00:38:09 - 00:38:10
En dat is denk ik een mooi voorbeeld

00:38:10 - 00:38:13
van opdrachtgever, eindgebruiker

00:38:13 - 00:38:15
versus wat je als inkoop wil realiseren.

00:38:15 - 00:38:17
Zijn er nou bij jullie drie categorieën

00:38:18 - 00:38:19
zoals we zojuist bespraken?

00:38:20 - 00:38:22
En gaat dat nou ook opschuiven

00:38:22 - 00:38:23
in steeds beter worden?

00:38:24 - 00:38:25
Ja, je bedoelt die ambitieniveaus,

00:38:26 - 00:38:27
die drie ambitieniveaus.

00:38:27 - 00:38:28
Ik wíst dat je die vraag ging stellen.

00:38:28 - 00:38:29
- Echt waar?

00:38:29 - 00:38:30
- Ja.

00:38:32 - 00:38:34
- Ja, dat denk ik wel.

00:38:34 - 00:38:35
Ik denk ook wel dat,

00:38:36 - 00:38:38
nou, je noemde het net vergeetpijn.

00:38:38 - 00:38:41
Ik denk ook dat wij als opdrachtgever...

00:38:41 - 00:38:42
Er werd net gezegd van:

00:38:42 - 00:38:43
we zijn redelijk conservatief,

00:38:43 - 00:38:45
we steken niet onze nek uit.

00:38:45 - 00:38:47
Nou ja, innovatie...

00:38:47 - 00:38:48
Ik denk dat wij in dit domein

00:38:48 - 00:38:50
wél die stap zetten.

00:38:50 - 00:38:52
We hebben echt wel een aantal, ja

00:38:52 - 00:38:53
een aanbesteding

00:38:53 - 00:38:55
voor bijvoorbeeld reisplatformen gedaan.

00:38:55 - 00:38:56
Dat er een heel kritisch artikel stond

00:38:56 - 00:38:57
in een blad over:

00:38:57 - 00:38:58
nou ja, wat die Rijksoverheid

00:38:58 - 00:39:00
daar aan het doen is, is knettergek.

00:39:01 - 00:39:02
Maar een jaar later draaide het

00:39:02 - 00:39:03
en toen was ik toch wel een beetje trots.

00:39:03 - 00:39:04
En ik heb ze ook nooit meer gelezen

00:39:04 - 00:39:06
met een ander verhaal.

00:39:06 - 00:39:07
Maar dan zie je dat wij persoonlijk

00:39:07 - 00:39:09
die ambitie wel heel hoog hebben gelegd.

00:39:09 - 00:39:10
Maar die groeit ook wel mee

00:39:10 - 00:39:11
met de mogelijkheden

00:39:11 - 00:39:13
en dat is een samenspel

00:39:13 - 00:39:15
tussen markt en opdrachtgever.

00:39:15 - 00:39:16
Dat zie je eigenlijk terug in twee dingen.

00:39:16 - 00:39:17
Je kan natuurlijk zeggen van:

00:39:17 - 00:39:19
als accommodatie moet je in ieder geval

00:39:20 - 00:39:22
biologische lunches leveren,

00:39:22 - 00:39:24
dat zijn hele tastbare dingen.

00:39:24 - 00:39:24
Een ander voorbeeld is

00:39:24 - 00:39:26
dat wij de CO2-prestatieladder

00:39:26 - 00:39:28
ook meenemen als gunningscriterium.

00:39:28 - 00:39:29
We hebben een aanbesteding gedaan,

00:39:30 - 00:39:31
daar hebben we 10 procent gegund

00:39:31 - 00:39:33
op prijs, 90 op kwaliteit.

00:39:33 - 00:39:35
Ben ik zelf groot voorstander van.

00:39:35 - 00:39:35
Als je die prijs

00:39:35 - 00:39:36
in een bandbreedte kan stoppen,

00:39:36 - 00:39:38
dan heb je die vrijheid ook.

00:39:38 - 00:39:39
Maar toen hebben we gezegd van:

00:39:39 - 00:39:40
joh, beste leverancier,

00:39:40 - 00:39:41
hoe hoog ben jij volgend jaar

00:39:41 - 00:39:42
op je CO2-prestatieladder?

00:39:43 - 00:39:44
En naarmate je daaraan committeert

00:39:44 - 00:39:46
en wat ook echt wordt getoetst

00:39:46 - 00:39:48
en zo niet, dan heb je ook een probleem.

00:39:48 - 00:39:50
Ja, daar gaan we inderdaad in de loop

00:39:50 - 00:39:52
der jaren ook weer de lat omhoog leggen.

00:39:53 - 00:39:56
- Ja, met Maurice heb ik natuurlijk veel

00:39:56 - 00:39:57
samengewerkt de afgelopen jaren.

00:39:57 - 00:40:01
En daar zitten ook allerlei innovaties in

00:40:01 - 00:40:02
die niet het daglicht hebben gehaald.

00:40:02 - 00:40:04
Dus wij zijn wel degelijk

00:40:04 - 00:40:05
naar KLM geweest,

00:40:05 - 00:40:05
we hebben geprobeerd

00:40:06 - 00:40:07
om een aantal dingen te overdragen

00:40:07 - 00:40:09
en soms lukt dat ook niet.

00:40:09 - 00:40:10
En dat zijn overigens de leukste dingen

00:40:10 - 00:40:12
om samen te doen.

00:40:12 - 00:40:14
Dus aan de kijkers

00:40:14 - 00:40:14
thuis zou ik ook zeggen:

00:40:15 - 00:40:17
laat je af en toe ook even uitdagen.

00:40:17 - 00:40:18
Of daag je opdrachtgever uit,

00:40:19 - 00:40:20
zoals Maurice dat met mij doet.

00:40:20 - 00:40:21
En dan zit je op een gegeven moment

00:40:21 - 00:40:21
tegenover KLM,

00:40:21 - 00:40:22
en dat lukt dan misschien

00:40:22 - 00:40:23
een keertje niet,

00:40:23 - 00:40:25
maar de volgende keer misschien wel.

00:40:25 - 00:40:27
Jacqueline, laatste reflectie van jou?

00:40:27 - 00:40:29
Ja, wat ik zou willen zeggen:

00:40:29 - 00:40:30
het is allemaal mensenwerk.

00:40:31 - 00:40:32
En als je de verhalen hoort,

00:40:32 - 00:40:33
en het enthousiasme

00:40:33 - 00:40:36
waarmee de heren vertellen

00:40:37 - 00:40:38
over waar ze mee bezig zijn...

00:40:38 - 00:40:40
Ja, dat vind ik geweldig!

00:40:40 - 00:40:41
En ook dat je ziet

00:40:41 - 00:40:43
dat het allemaal mogelijk is

00:40:43 - 00:40:45
en dat je ook steeds verder

00:40:45 - 00:40:47
kan verbeteren.

00:40:47 - 00:40:49
Die boodschap wil ik wel meegeven.

00:40:49 - 00:40:51
Want het is dus niet een moetje,

00:40:51 - 00:40:53
maar het is gewoon ook best wel leuk, hè?

00:40:53 - 00:40:57
- Absoluut! Het is mogelijk, het is leuk

00:40:57 - 00:40:59
en we maken progressie.

00:40:59 - 00:41:00
- En we maken progressie

00:41:00 - 00:41:02
en we kunnen op een heleboel terreinen

00:41:02 - 00:41:04
maatschappelijk een bijdrage leveren.

00:41:04 - 00:41:05
En daar is het natuurlijk allemaal

00:41:05 - 00:41:06
om te doen.