De persoon achter het plan: Gar Yee Tang
Achter elk duurzaam plan zit een persoonlijke motivatie. Dat geldt ook voor Gar Yee Tang, nu ruim anderhalf jaar strategisch adviseur bedrijfsvoering bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Vanuit die functie is ze daar ook coördinator duurzaamheid.
Gar Yee’s interesse voor duurzaamheid ontstond toen ze een jaar of 15 was. Op school kreeg ze de opdracht om in een dagboek bij te houden wat ze at en waar dit vandaan zou kunnen komen. “Toen realiseerde ik me dat ik dat helemaal niet wist. Van een boerderij waarschijnlijk... Ik ging het gesprek aan met mijn oudere zus, die al vegetariër was. Dat verbreedde mijn blik. Ik besloot geen vlees meer te eten en doe dat nu nog steeds niet – al eet ik nog wel beperkt wat vis en schaaldieren.”
Waardevolle gesprekken
Gaandeweg verbreedde Gar Yee’s vegetarisme zich tot een algemenere duurzame houding. “Ik wil voor mijn nichtjes, neefjes en volgende generaties een leuke, mooie, groene wereld achterlaten. Zij zijn tenslotte de toekomst.” In haar studie bestuurskunde en haar eerste banen speelde het nog geen rol. Maar het is dus geen wonder dat ze duurzaamheid later toch opzocht in haar werk. Ze vond het in de vacature voor strategisch adviseur bedrijfsvoering bij SZW. “Het sprak me enorm aan dat duurzaamheid daar onderdeel van was”, zegt Gar Yee. “Mooi, dacht ik, want de Rijksoverheid speelt als een van de grootste werkgever een belangrijke rol. Ik teken er graag voor om daaraan bij te dragen!”
Na ruim anderhalf jaar spat Gar Yee’s enthousiasme er nog steeds vanaf. Vooral als zij ziet hoe collega’s zich op hun eigen manier met duurzaamheid bezighouden, geeft dat haar voldoening. “Mijn voorganger Marieke van den Bosch zette een ambassadeursgroep op met collega’s die willen meehelpen en meedenken. Zij doen zoveel goede voorstellen! En mijn collega’s van communicatie, dataverzameling, facilitair en ICT zijn er allemaal vanuit het eigen specialisme zo bevlogen mee bezig. Ze integreren het onderwerp in hun dagelijks werk. De gesprekken met hen zijn heel waardevol, daar kan ik veel mee.”
Samen uitproberen
Overigens beperkt Gar Yee’s duurzame netwerk zich niet tot haar eigen departement. Ze werkt samen met collega’s van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), onder andere aan de certificering voor de CO2-prestatieladder. Dat is volgens haar vooral een kwestie van samen uitproberen en ontwikkelingen met elkaar bespreken. “Het is mooi om van elkaar te leren en elkaar te vinden in één groot gemeenschappelijk doel”, zegt Gar Yee. “Daarom organiseerden we samen met VWS de Duurzame Spelen. We zagen dat duurzaamheid daardoor meer ging leven, want we kregen er steeds meer vragen over binnen. Bij een recente terugkombijeenkomst was de opkomst ook vrij hoog, goed om te zien!”
Het proces heeft meetbare impact. Zo heeft de hercertificering voor de CO2-prestatieladder een zeer concreet doel: behoud van de behoorlijk ambitieuze niveau 3. Daardoor laat SZW zien dat het kan, denkt Gar Yee: als het ons lukt, dan lukt het andere organisaties en bedrijven ook. “Ondanks de uitdaging in de capaciteit pakken we onze verantwoordelijkheid. We laten zien dat we duurzaamheid serieus blijven nemen, zoals blijkt uit ons CO2-Managementplan. Het zetten van de stappen voor het behoud van trede 3 dragen bij aan het bereiken van een groter doel: samen grote groene impact maken. Hopelijk inspireren we andere organisaties en bedrijven en verspreidt onze inzet zich met een sneeuwbaleffect!”
In haar werk als duurzaamheidscoördinator klinken Gar Yee’s persoonlijke waarden zeker door. “Ik groeide op met het idee: Leven is leren. Je blik wordt elke dag verrijkt, waar je ook vandaan komt. Zo kijk ik ook naar duurzaamheid. Er gebeurt heel veel, zowel nationaal als internationaal. Er komen nieuwe rekenmethoden en maatregelen en je trekt lessen uit wat voorlopers doen. Daarnaast blijf je constant met elkaar in gesprek en leer je allemaal van je partners.” Voor Gar Yee is ‘gluren bij de buren’ een pragmatische houding. “De CO2-prestatieladder is voor ons een vrij nieuw instrument, dus kijken we bij andere bedrijven hoe zij dat hebben gedaan.”
Grote en kleine uitdagingen
Natuurlijk gaat het allemaal niet vanzelf. Gar Yee ziet als algemene uitdaging dat duurzaamheid vaak wordt ervaren als iets heel groots, wat een verlammend effect kan hebben. Dat kan ertoe leiden dat mensen zeggen: “Als ik geen grote stappen kan zetten, dan doe ik maar niks.” Of: “Wat ik doe, doet er niet toe. Ik probeer mensen ervan te overtuigen dat elke stap telt. Als we allemaal een kleine stap zetten, gaan we vooruit.”
Uitdagingen zijn er ook op het departement. Bijvoorbeeld dat sommige ideeën en maatregelen niet even enthousiast worden ontvangen, zoals het verdwijnen van een koffieautomaat op elke etage. “Ik vond het een goede stap, een mooi idee. Maar sommige collega’s kregen het gevoel dat ze iets werd ontnomen. Dat zat wellicht deels in de bewustwording, in de communicatie. Daarvan leerde ik dat je collega’s goed en op tijd moet meenemen. Je moet uitdragen dat we met z’n allen een steentje bijdragen. Dus toen een collega die zich overvallen voelde mij belde, zaten we een half uurtje samen met een drankje erbij – en toen begreep ze het.”
Circulaire inspiratie
Dat kleine stappen een optelsom zijn, ziet Gar Yee niet alleen terug op de werkvloer, maar ook bij het afvalinzamelpunt op het plein in haar Haagse buurt. “Het doet me goed om te zien hoe mensen daar hun best doen. Hoe ze met elkaar bespreken wat in welke container moet. Daarnaast wordt er veel uitgewisseld in de buurtapp, met vragen als: “Ik heb spullen over, kan iemand die gebruiken?” Het buurthuis fungeert als centraal punt voor tweedehands spullen. Daar loop ik met een glimlach langs, en ik probeer te helpen.”
Gar Yee vindt daarnaast nog steeds inspiratie bij haar familie. “Mijn nichtjes begrijpen al dat iets nieuws niet altijd hoeft. En ook mijn moeder is bezig met recycling; ze haalt etiketten van glazen potten af en hergebruikt ze als bloempot.” Op het werk delen collega’s informatie: “Als ze iets interessants in hun buurt zien, laten ze mij dat weten. Dat motiveert mij om door te gaan.”
Die motivatie zet Gar Yee bijvoorbeeld in voor het verminderen van het materiaalgebruik bij het ministerie. Moeten er apparaten, stoelen of tafels worden vernieuwd, dan vraagt Gar Yee: “Moeten we die echt vervangen? Zo ja, kunnen we ook voor gebruikte spullen kiezen? Die houding draag ik erg uit. Onlangs is het bedrijfsrestaurant opnieuw ingericht door de collega’s van FM Haaglanden. Gispen, de leverancier, heeft ook het deels ‘gerevitaliseerde’ meubilair geleverd. Dat zijn bestaande meubels die opnieuw zijn gestoffeerd of gelakt, en zo weer een ronde mee kunnen.
En breder: maatschappelijk verantwoord opdracht geven en inkopen (MVOI). Daarin hebben klimaatdoelen en circulariteit een plek, maar ook de borging van mensenrechten en arbeidsparticipatie. Iedereen moet mee kunnen doen, ook mensen met een afstand tot arbeidsmarkt.” Ze was dus in haar nopjes toen SZW samen met 63 andere partijen het Manifest MVOI ondertekende. “Dat past mooi bij onze voorbeeldrol. Maar we moeten dat dan wel omzetten in echte actie!”
De wil tot vooruitgang
Naar eigen zeggen wordt Gar Yee niet zo snel ergens boos over. “Maar als ik iets moet noemen wat mij frustreert, dan is dat als mensen heel snel ‘nee’ zeggen, zonder erover na te denken. Zoals een collega die alleen naar haar eigen dossier – leveranciers – wilde kijken, en niet breder. Zij was van beleid en vond dat ze geen link met bedrijfsvoering had. Maar dat beleid moet toch tot leven komen in de bedrijfsvoering? Die twee gaan hand in hand en moeten elkaar versterken. Uiteindelijk viel het kwartje wel.” Mensen zover krijgen dat ze gaan luisteren, dat brengt de vooruitgang.
Het is dan ook niet verrassend dat Gar Yee, gevraagd naar haar grootste prestatie tot nu toe, weer terugkomt op samenwerking en bewustwording. “Onze grootste prestatie als groep bestaat uit het oprichten en onderhouden van het ambassadeursnetwerk, de CO2-prestatieladdercertificering op trede 3 houden en het organiseren en het winnen van de Duurzame Spelen. Die dingen zorgden ervoor dat duurzaamheid nu meer leeft op de diverse niveaus en functies, en dat de bewustwording toenam.”
Of ze nog een boodschap wil meegeven aan alle rijksambtenaren die dit artikel lezen? “Duurzaamheid vraagt iets van ons allemaal. We hoeven niet meteen van 0 naar 100, maar we moeten wel met elkaar, met oog voor verschillen en de ander, stappen zetten. Kijk naar elkaar om en verlies elkaar niet. Wees niet te voortvarend en neem anderen mee in jouw reis of avontuur.”