Feiten & Cijfers over Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI)

Inkoop is een krachtig middel om onze duurzame ambities waar te maken. Via inkoop kunnen we oplossingen bieden die goed zijn voor mens, milieu en economie. In Nederland en de wereld. Op basis van de inkoopstrategie van het Rijk ‘Inkopen met Impact’ zijn we in 2023 verder gegaan met de invulling van verschillende duurzaamheidsambities. Waaronder maatschappelijk verantwoord opdrachtgeven en inkopen (MVOI). We streven ernaar altijd duurzaam, sociaal en innovatief in te kopen. 

De belangrijkste resultaten voor MVOI in 2023: 

  • In 80% van de 101 aanbestedingen die binnen de 47 relevante productgroepen vallen, zijn de MVOI-criteria toegepast. 
  • Bij ruim de helft van deze aanbestedingen is ‘significant’ of ‘ambitieus’ niveau toegepast. 
  • Van de 57 rijksbrede aanbestedingen, is in 21% naast prijs en kwaliteit voor 50% op maatschappelijke impact gegund. 
  • Er is een lichte stijging in de toepassing van social return bij rijksaanbestedingen: in 68% is social return uitgevraagd. 
  • Internationale Sociale Voorwaarden (IVS) zijn opnieuw vaker toegepast dan in eerdere jaren, waarbij het in 73% niet verplicht was

Lees meer over de resultaten en de MVOI-activiteiten in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk (2023).


MVOI-criteria vaker toegepast

In totaal zijn er 101 aanbestedingen geweest binnen één van de 47 relevante productgroepen. In 80% van deze aanbestedingen zijn MVOI-criteria toegepast. 

Maar ook buiten de relevante productgroepen zijn MVOI-criteria toegepast: in 61,5% van de aanbestedingen waar dit niet verplicht was, zijn toch MVOI-criteria toegepast. Het totaal aantal toepassingen van MVOI-criteria over 457 aanbestedingen komt daarmee op 65,6%. In 2022 was dit nog 57%. 

54% van de 81 aanbestedingen waar MVOI-criteria binnen de relevante productgroepen is toegepast, heeft het ambitieniveau ‘significant’ of ‘ambitieus’. Bij de aanbestedingen waarbij het niet verplicht was, is dit in 22,8% van de gevallen geconstateerd.

57 van de 457 aanbestedingen vielen binnen een rijksbrede inkoopcategorie. Van deze 57 aanbestedingen is 12 keer (21%) naast prijs en kwaliteit ook voor 50% op maatschappelijke impact gegund.

Hoe?  

  • In 2023 is het pand Spark van de Belastingdienst in Amsterdam aanbodgericht ingericht. Dit betekent dat er eerst gekeken is naar beschikbaar meubilair. 
  • In 2023 is de pilot met biologische catering gestart bij het Centre-Court in Den Haag om het aandeel biologische producten te verhogen naar 25%. 
  • De monitoringsystemen zijn in 2023 aangepast om meer inzicht te geven in de toepassingen van MVOI-criteria van de rijksinkoop. Deze aanpassingen maken het mogelijk om over 2023 een vollediger beeld te geven van de resultaten. Het Rijk blijft werken aan het verbeteren van de monitoring voor eenduidige en betrouwbare data. 

MVOI-criteria doelstelling

MVOI-criteria doelstelling
Jaar20232023 (doel)
Percelen MVOI-criteria toegepast81
Percelen MVOI-criteria van toepassing101
MVOI-criteria doelstelling80%100%

Eerdere jaren kunnen niet worden weergegeven, vanwege verschillen in definitie, scope en omvang. Door een
aanpassing van het monitoringssysteem is deze informatie nu inzichtelijk gemaakt voor 2023.
Bron: MVI ZET.

Brontabel als csv (143 bytes)

Ambitieniveau doelstelling

Ambitieniveau doelstelling
Jaar20232023 (doel)
Percelen significant32
Percelen ambitieus12
Percelen MVOI criteria van toepassing101
MVOI-criteria ambitieniveau doelstelling43,6%50%

Eerdere jaren kunnen niet worden weergegeven, vanwege verschillen in definitie, scope en omvang. Door een
aanpassing van het monitoringssysteem is deze informatie nu inzichtelijk gemaakt voor 2023.
Bron: MVI ZET

Brontabel als csv (170 bytes)

Categoriemanagement doelstelling1

Categoriemanagement doelstelling1
Jaar20232023 (doel)
Percelen via categoriemanagement57
Percelen gunning minimaal 50% maatschappel?ke impact12
Categoriemanagement doelstelling21,1%100%

Eerdere jaren kunnen niet worden weergegeven, vanwege verschillen in definitie, scope en omvang. Door een
aanpassing van het monitoringssysteem is deze informatie nu inzichtelijk gemaakt voor 2023.

Bron: MVI ZET

Brontabel als csv (164 bytes)

Lichte stijging aanbestedingen met social return

We stimuleren of verplichten opdrachtgevers en leveranciers bij de uitvoering van aanbestedingen kansen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. 

In 141 van de 207 aanbestedingen (68%) is social return uitgevraagd. In 2022 was dit 64%. We zien een lichte stijging.

Hoe?

  • In september 2023 is de Netwerkorganisatie social return gestart met een aantal ministeries en de tien grootste leveranciers van de Rijksoverheid.
  • We werken aan een nieuwe handleiding social return met praktische handvatten.

Social return doelstelling

Social return doelstelling
Jaar201920202021202220232023 (doel)
Percelen social return toegepast9598104160141
Percelen social return van toepassing199202205251207
Social return doelstelling47,7%48,5%50,7%63,7%68,1%100,0%

Bron: MVOI ZET

Brontabel als csv (221 bytes)

ISV vaker toegepast

De Internationale Sociale Voorwaarden (ISV) zijn in 2023 opnieuw vaker toegepast. Bij 73 van de 103 aanbestedingen was dit niet verplicht. Dit blijkt uit de MVI-zelfevaluatietool. 

In 30 van de 37 aanbestedingen binnen de ISV-risicocategorieën zijn de ISV verplicht toegepast. In 5 van de 7 aanbestedingen waarbij het wel verplicht was, is onderbouwd waarom dit niet gebeurd is (conform ISV-kader). 

Hoe?

  • Inkopers kunnen hulp van een expert vanuit PIANOo krijgen. In 2023 zijn 8 casussen behandeld, waarvan 6 afgerond. Ook vonden er verschillende bijeenkomsten plaats om kennis te delen. 
  • In de zomer is het online platform Inkoopprofessionals (PLINK) live gegaan. Op dit platform kunnen inkopers van het Rijk bij elkaar komen om kennis, nieuws en informatie te delen. 
  • In 2023 is de e-learning ISV/ketenverantwoordelijkheid door 870 medewerkers gevolgd. 
  • Ook zijn er webinars en digitale open vragenuurtjes georganiseerd, waarin inkopers en contractmanagers op een laagdrempelige manier vragen konden stellen over de ISV. 
  • Toenemende integratie van ISV in de categorieplannen van de 8 risicocategorieën.

ISV doelstellingen risicocategoriën

ISV doelstellingen risicocategoriën
Jaar20232023 (doel)
Percelen ISV kader gevolgd35
Percelen ISV kader van toepassing37
ISV doelstelling risicocategorien95%100%
  1. Over eerdere jaren is geen informatie weergegeven. Door een aanpassing van het monitoringssysteem is deze informatie nu voor het eerst inzichtelijk gemaakt voor 2023.
  2. Bij 5 van de percelen waar het ISV-kader van toepassing zou moeten zijn, is hier gemotiveerd van afgeweken conform ISV-kader.
    Bron: MVI ZET.
Brontabel als csv (138 bytes)