Feiten & cijfers over energie
We werken aan een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2030. Energiereductie draagt daar flink aan bij. Daarvoor moeten we de CO2-uitstoot van ons energieverbruik verlagen, overschakelen op hernieuwbare bronnen en de overgebleven CO2-uitstoot compenseren. Het Rijk zette in 2023 goede stappen:
Bekijk de belangrijkste feiten en cijfers over energie uit de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2023 (JBR)
Gas besparen: doel 2030 behaald
Door de oorlog in Oekraïne is de energietransitie in de afgelopen twee jaar in een stroomversnelling geraakt. Europese landen hebben in 2022 afgesproken minder gas te verbruiken om de winter zonder Russisch gas door te komen (save gas for a safe winter). De Europese afspraken zijn verlengd. Opnieuw werd opgeroepen om tussen 1 april 2023 en 31 maart 2024 15% minder gas te gebruiken ten opzichte van het gemiddelde gebruik van 1 april 2017 tot en met 31 maart 2022.
Van 1 april 2023 tot en met maart 2024 verminderde het Rijk het gasverbruik met 23,5 miljoen m3 ten opzichte van het gemiddelde verbruik van de afgelopen 5 jaar (1 april 2017 t/m 31 maart 2022). Dat is een besparing van 26%. Hiermee heeft het Rijk de doelstelling van 15% ruim behaald.
Hoe?
- We hebben de verwarming in zo’n 200 rijkskantoren 2 graden lager gezet. En we koelen in de zomer 2 graden minder.
- Tussen kerst en nieuwjaarsdag zijn zo’n 20 panden gesloten.
- We hebben zo’n 10% minder vloeroppervlakte. Onder andere door het afstoten van gebouwen.
Aardgasverbruik in terajoules
| Jaar | Aardgasverbruik in terajoules |
|---|---|
| 2019 | 1642 |
| 2020 | 1571 |
| 2021 | 1524 |
| 2022 | 1421 |
| 2023 | 1018 |
| 2030 (doel) | 1100 |
- Het energieverbruik van 10 procent van de rijksportefeuille is op het moment van vaststellen van deze rapportage nog niet bekend. Daarom extrapoleren we het verbruik voor de onbekende 10 procent. Doel van het Rijksvastgoedbedrijf is om de nauwkeurigheid van het energieverbruik (verder) te verbeteren. Het gasverbruik is inclusief warmte. Het onderscheid tussen gas- en warmteverbruik is niet volledig bekend. Op dit moment is de energiebron van de stadswarmtenetwerken voor een groot deel ook nog aardgas.
- Voor het jaar 2022 is een correctie toegepast op het aardgasverbruik vanwege een correctie in de scope van de panden.
- Uitzondering organisatieomvang: exclusief RWS-gebouwen bedoeld voor grond-, weg- en waterbouw (voor bouwen én beheren). En exclusief gebouwen van Defensie met een militaire functie.
Bron: Rijksvastgoedbedrijf
Minder energieverbruik rijkskantoren
We zien de afgelopen jaren een daling van het energieverbruik van de rijkskantoren.
Hoe?
-
Per pand onderzochten we hoe we energie konden besparen. Naar bijvoorbeeld de luchtbevochtiging en ventilatie.
-
Om energie te besparen in onze gebouwen, is verduurzaming nu verplicht. Net als bijvoorbeeld veiligheidseisen. Er is geen vrijblijvendheid meer.
Energieverbruik rijkskantoren in terajoules
| Jaartal | Aardgasverbruik | Elektriciteitsverbruik |
|---|---|---|
| 2020 | 533 | 496 |
| 2021 | 612 | 565 |
| 2022 | 505 | 682 |
| 2023 | 333 | 644 |
Het energieverbruik van 10 procent van de rijksportefeuille is op het moment van vaststellen van deze rapportage nog niet bekend. Daarom extrapoleren we het verbruik voor de onbekende 10 procent. Doel van het Rijksvastgoedbedrijf is om de nauwkeurigheid van het energieverbruik (verder) te verbeteren. Het gasverbruik is inclusief warmte en sinds 2022 inclusief koudeverbruik. Het onderscheid tussen gas- en warmteverbruik is niet volledig bekend. Op dit moment is de energiebron van de stadswarmtenetwerken voor een groot deel ook nog aardgas. Het is niet mogelijk het jaar 2019 weer te geven, omdat het Rijksvastgoedbedrijf pas vanaf 2020 overbetrouwbare meetdata beschikt.
Bron: Rijksvastgoedbedrijf.
100% groene stroom, 52% uit Nederland
Het Rijk koopt de stroom die zij nog moet inkopen, al sinds 5 jaar 100% groen in. Deze stroom is opgewekt door wind. Daarvan komt 52% uit Nederland en 48% uit Europese windenergie. We werken toe naar 100% Nederlandse windenergie in 2030.
Hoe?
- Op de rand van de Tweede Maasvlakte is 22 mei 2023 een innovatief windpark gebouwd. Het park voorziet het ministerie van IenW voor 100% van duurzame stroom. Met deelname van andere ministeries voorziet het park in ongeveer 40% van de benodigde energie van het Rijk.
- Onderzoek laat zien dat 65% (zo’n 3,9 miljoen m2 ) van de daken van rijksgebouwen gebruikt kunnen worden als natuurinclusieve, waterbergende en energieopwekkende oppervlakten. We willen 80% van de geschikte daken bedekken met zonnepanelen.
Hernieuwbare elektriciteit
| Jaartal | Europese windenergie | Nederlandse windenergie |
|---|---|---|
| 2019 | 43% | 57% |
| 2020 | 40% | 60% |
| 2021 | 51% | 49% |
| 2022 | 50% | 50% |
| 2023 | 48% | 52% |
| 2030 (doel) | 0% | 100% |
Uitzonderingen organisatieomvang: Exclusief de percelen IenW en Defensie.
Bron: Rijksvastgoedbedrijf.
Uitdaging: hernieuwbaar gas
Hernieuwbaar gas is gas dat is opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Dit betekent dat de grondstoffen van het gas snel te ’vernieuwen’ zijn. Denk aan GFT en Swillafval, mest en slib. Om de klimaatdoelstellingen in 2050 te halen is veel meer groen gas nodig. In 2023 heeft het Rijksvastgoedbedrijf een klein deel duurzaam gas ingekocht. In de komende jaren gaat dit volume langzaam omhoog. Hiervoor moet de duurzame gasproductie wel toenemen.
Hoe?
- Het Rijk heeft het Programma Groen Gas opgezet. Met de ambitie om in 2030 jaarlijks minstens 2 miljard kubieke meter (2 bcm) groen gas in Nederland te produceren. Daarnaast onderzoekt het programma of en hoe het Rijk op termijn groen gas kan importeren.
Aandeel hernieuwbaar gas
| Jaartal | Percentage |
|---|---|
| 2019 | 0% |
| 2020 | 0% |
| 2021 | 0,0% |
| 2022 | 0,6% |
| 2023 | 2,6% |
| 2030 (doel) | 50,0% |
Bron: Rijksvastgoedbedrijf
Certificering CO2-prestatieladder
Alle deelnemende ministeries van de Rijksoverheid zijn sinds januari 2024 gecertificeerd voor de CO2-prestatieladder. De CO2-prestatieladder brengt de klimaatimpact in beeld en helpt de uitstoot van de Rijksoverheid systematisch te verminderen. Informatie over de ministeries en op welk niveau van de CO2-prestatieladder zij staan, vind je hier.