RADIO leersnacks: jouw duurzame tussendoortje

ALBERT EN JOHAN_1
 
(Intro met abstracte beelden met daaronder een korte begintune.)

(In beeld verschijnt de tekst: 
microlearnings
Duurzaamheid)

(Twee mensen zitten tegenover elkaar in een verder lege kantoorruimte en starten het gesprek: 
de heer Johan Rodenhuis begint, de heer Albert Geuchius reageert.)

 (In beeld verschijnt de tekst:
Johan Rodenhuis
adviseur Duurzaamheid, Categorie ICT Werkomgeving Rijk, Ministerie van EKZ)

JOHAN RODENHUIS: Sinds 2019 hebben we te maken met 'Inkopen met impact'. Beleidsdoelen vanuit de Rijksoverheid om maatschappelijke waarde te creëren op onder andere het gebied van klimaat, grondstoffen, internationale sociale voorwaarden, ook wel ISV genoemd. Tegen welke dingen loop jij in de praktijk aan als je uitvoering wilt geven aan dat beleid?

(In beeld verschijnt de tekst:
Albert Geuchies
contractmanager categorie Datacenters, Ministerie van OCW)

ALBERT GEUCHIES: Nou, de beleidsdoelen zijn best ambitieus. En dat moet vertaald worden
in aanbestedingen dat moet vertaald worden in contracten. En dat is best een klus. En aan de andere kant heb je de opdrachtgever die eigenlijk snel z'n spullen wil hebben, een voorkeur heeft met z'n spullen en af en toe staat dat op gespannen voet met elkaar. Het is een extra dimensie aan
wat je eist van een product of een oplossing. Dan zou je je kunnen denken aan: ICT'ers
kijken naar schaalbaarheid, naar: is het veilig? En dan komt er nog een vraag bij: duurzaamheid.
Die jongens en meisjes van de Inkoop, die willen dat. En die vallen mij daar als ICT'er mee lastig.
En dat is... Je voelt daar een spanning. 

JOHAN: Ja. Ik herken wel wat je zegt. Als ik kijk naar die vraagstelling, dat zie je bij ons ook heel sterk terugkomen. Als je kijkt naar werkplekapparatuur is het leven wat eenvoudiger soms dan wanneer je zoals in jouw geval met datacenterapparatuur veel te maken hebt. In ons geval kun je wat makkelijker spelen met verschillende keurmerken of bepaalde standaardconfiguraties. Het zijn echte commodity's
waar we mee te maken hebben. Ik kan me voorstellen bij datacenters dat het lastiger is om direct concrete impact te behalen en te zeggen: Die kant gaan we op.

ALBERT: Ik denk dat dat een heel juiste conclusie is. Dat verschil tussen de categorie waar jij voor werkt, de werkplekapparatuur en de categorie waar ik voor werk, datacenterhardware. Daar worden andere eisen gesteld. Daar zijn ook al vaak voorbedachte oplossingen door techneuten, noem ik ze maar even, ICT'ers, mijn collega's van de zevende etage. Ik zit zelf op de zesde etage. Die komen dan met een oplossing eigenlijk al en wordt gevraagd: Kan ik dat in die contracten uitvragen? Ik wil eigenlijk die oplossing hebben. En die duurzaamheid, dat is dan een extra vraag die je dan stelt. En voor datacenterhardware is dat nog best een te ontginnen gebied, zeg maar. 

JOHAN: Ik zie wel soortgelijke dingen ook binnen het werkpleksegment. Daar zie je ook deze vraagstelling heel sterk naar voren komen. En wat je daar wel ziet... Er komen soortgelijke dingen voor.
Als je kijkt naar, ik wil bijvoorbeeld dit en dit type product hebben. Als je dan kijkt binnen de werkplekapparatuurcontracten, dan wordt gezegd: Dat voldoet niet aan de duurzaamheidseisen. En wat wij ingericht hebben in die zin... We hebben veel meer gekeken: Dit zijn standaardproducten, standaardcommodity's. Hoe kunnen we helpen onze klant zoveel mogelijk te ontzorgen? En we hebben ervoor gekozen om veel meer op raamovereenkomstniveau al te regelen. Waardoor je eigenlijk kunt kiezen uit producten die groen, groener of groenst zijn. Zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de producten, zoals security, wat je noemt of kwaliteitsaspecten die ze belangrijk vinden.
Passen jullie ook iets dergelijks toe? 

ALBERT: Ja, dat is wel zeg maar de visie die de categorie heeft, om dat waar je mee begon, het beleid,
'Inkopen met impact',  om dat te vertalen in contracten, of voorgaand eigenlijk in aanbestedingen en dan moet je kijken wat er beschikbaar is aan duurzame oplossingen. En wat ik merk, is dat zeg maar het gesprek tussen wat er technisch moet en wat er duurzaamheidswijs eigenlijk ook zou moeten, dat dat nog niet zo goed op gang is gekomen. 

JOHAN: Er speelt hetzelfde bij ons. Als ik kijk naar de trajecten die wij hebben gedaan, ben je het grootste gedeelte van de tijd kwijt in de voorbereidingsfase. Kijken naar: Wat voor soort producten wil je hebben? Hoe kunnen we duurzaamheid op de juiste manier borgen in die trajecten? Dat kost bijna nog meer tijd dan 'n aanbestedingstraject zelf. Ik denk dat het voor heel veel ICT'ers en mensen die in de besluitvorming in de ICT-kolom zitten belangrijk is om op voorhand goed na te denken: Hoe kunnen we duurzaamheid meenemen en hoe kunnen we zorgen dat we en de juiste en de meest duurzame oplossing krijgen?

ALBERT: Ja, eens.

(Outro met abstracte beelden en korte eindtune.)

(In beeld verschijnt de tekst:
microlearnings
Duurzaamheid)

(Het laatste beeld bevat het logo van de Rijksoverheid met daaronder de tekst:
Deze microlearning is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de Leer- en Ontwikkelcampus (LOC) van UBR, de directie CIO Rijk van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BKZ) en de Rijksacademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO))

ANDA EN JOHAN_2
 
(Intro met abstracte beelden met daaronder een korte begintune.)

(In beeld verschijnt de tekst: 
microlearnings
Duurzaamheid)

(Twee mensen zitten tegenover elkaar in een verder lege kantoorruimte en starten het gesprek: 
mevrouw Anda Counotte begint, de heer Johan Rodenhuis reageert.)

(In beeld verschijnt de tekst:
Anda Counotte
onderzoeker Green IT, Open Universiteit)

ANDA COUNOTTE: Ja. Johan, in het 10 R-model is een van de R'en Reduce. 

(In beeld verschijnt een afbeelding van het 10 R-model met de titel: 
Groen van IT: lifecycle en 10R-model)

Dat betekent eigenlijk dat je met veel minder IT-spullen zou toe willen. Het is ook, zeg maar... consuminderen wordt het ook wel genoemd. Hoe pak jij dat in de praktijk aan?

(In beeld verschijnt de tekst:
Johan Rodenhuis
adviseur Duurzaamheid, Categorie ICT Werkomgeving Rijk, Ministerie van Economische Zaken en Klimaat)

JOHAN RODENHUIS: Dat is een hele leuke vraag, denk ik. Een van de mooiste onderdelen, zeg maar,
hoe je dit kunt realiseren, manieren, is dat je gaat ontdubbelen. 

(In beeld verschijnt de tekst: Apparatuur ontdubbelen)

Ontdubbelen wil zeggen dat je gaat kijken: Waar kun je nou... Hoe voorkom je dat iedereen dubbele apparatuur thuis heeft staan? Je hebt vaak een privételefoon, maar ook een werktelefoon. Of een privélaptop, werklaptop. Wat je wilt, is door ontdubbeling zorgen dat je bijvoorbeeld werk-devices privé mag gebruiken of privé-devices werkgerelateerd gaat gebruiken. Het is natuurlijk een enorm snelle manier om vijftig procent CO2-reductie te realiseren, omdat je simpelweg minder devices nodig hebt, doordat je er eentje van jezelf al weghaalt. Als je daarnaar kijkt, die stap hebt gezet, dan zou je ook kunnen kijken: Hoe richten we de werkplek in? Of dat nu thuis is of op kantoor. Allereerst wil je je richten op een energiezuinige werkplek, zodat er zo weinig mogelijk energie verbruikt wordt terwijl je aan het werk bent. Ook als bijvoorbeeld producten op stand-by staan. Daar zijn best wel wat... Veel apparatuur is daar goed op ingericht. Waar je ook aan kan denken, is refurbished apparatuur kopen, tweedehands apparatuur.
Mits dat nog goed genoeg is, kun je dat prima werkgerelateerd inzetten. Een ander mooi element is denk ik ook, de certificeringen die er zijn voor apparatuur. Denk bijvoorbeeld aan TCO Certified, Blue Angel of ePete. Dat laatste is een label, niet echt een keurmerk. Maar in alle gevallen zegt het iets over:
Hoe is het device ontworpen en hoe kan het het beste worden gebruikt? Is het energiezuinig, zijn er reserveonderdelen voor te krijgen? Al die dingen tackle je bijvoorbeeld heel simpel met een keurmerk.
Los daarvan heb je natuurlijk nog wat instellingen rondom energiebeheer, wat ik net al zei. Meestal staat dat al best wel goed, en het wordt steeds beter. Het zijn dingen die wij vanuit de Rijksoverheid
als we producten kopen, standaard eisen dat daar op een verantwoorde manier mee wordt omgegaan.
Dat de optimale energie-instellingen al aan staan, zodat de gebruiker er niet over na hoeft te denken. Als je daarom heen kijkt, zou je nog kunnen kijken: Hoe zit de lifecycle in elkaar? Hoe lang kunnen dergelijke producten mee? Want een product dat vijf jaar meegaat, heeft een veel lagere milieubelasting dan een product dat maar drie jaar meegaat. Ook de repareerbaarheid is heel belangrijk voor dergelijke devices. Als je daar ook op let, kun je best al snel hele grote stappen zetten
naar een betere en groenere werkplek, denk ik.

ANDA: Hoe kijken werkgevers daar tegenaan? Als mensen een combinatie maken van gebruik van hun werklaptop, als ze die ook thuis gebruiken? Stel je voor dat hun kinderen er ook op gaan, spelletjes spelen.

JOHAN: Ja, dat is natuurlijk een mogelijkheid. Het is wel zo dat security-wise het een en ander prima in te regelen is als je een werklaptop privé gaat gebruiken of andersom, een privélaptop voor je werk. In beide gevallen wordt er met beveiligde verbindingen gewerkt. Het is wel zo dat een werkgever daar eisen aan kan stellen en afhankelijk van wat voor werk je doet daar meer restricties aan kunnen zitten.
In principe komt dat best wel vaak voor en wordt dat breed gefaciliteerd vanuit werkgevers
in algemene zin. En binnen de Rijksoverheid heb je zeker ook verschillende smaken. Of dat nou 'bring your own device' is, je eigen privédevice voor je werk gebruiken of 'choose your own device', dat je uit een selectie van je werkgever kiest. In beide gevallen is er van alles mogelijk, dus het is zeker niet limitatief.

ANDA: Je vertelde dat je zelf zo'n dual-simtelefoon hebt. Werkt dat goed in de praktijk? 

JOHAN: Ja, dat werkt best goed in de praktijk. Ik gebruik bewust m'n eigen toestel ook voor m'n werk.
Het mooie is dat ik daardoor alleen een simkaart nodig heb en daarmee ben ik gewoon goed bereikbaar. Daarnaast is het ook zo dat je zo ver kunt gaan in je instellingen, tot de momenten waarop je bereikbaar wilt zijn, zodat je werk en privé goed gescheiden kunt houden. En je hebt altijd maar één toestel nodig dat je mee hoeft te sjouwen. Dat scheelt ook.

ANDA: De ruimte in je broekzak is maar beperkt.

JOHAN: Precies.

ANDA: Dus in de praktijk werkt dat supergoed.

JOHAN: Dat werkt heel goed.

ANDA: Oké, nou dat... Goeie tip, dank je wel. Wat kunnen de kijkers zelf nog doen als ze aan het ontdubbelen van devices willen meewerken? 

JOHAN: Het eerste wat je kunt doen, is kijken wat je werkgever faciliteert. Of inderdaad weigeren nieuwe ICT van je werkgever te gebruiken. In mijn geval was die keuzemogelijkheid en toen heb ik gezegd: Ik wil het in dit geval niet omdat ik zelf goede devices heb waarop ik prima kan werken. Dat is heel belangrijk en het scheelt ook als je zelf al devices hebt staan. Dat helpt natuurlijk ook. Ontdubbelen betekent natuurlijk niet dat je zegt: 'Ik wil geen device van m'n werk hebben. Ik haal zelf nog even een nieuwe device en daar ga ik op werken.' Dan werkt het natuurlijk niet. Maar kijk gerust ook eens als je voor je thuiswerkplek nog een monitor nodig hebt bij tweedekeuze-devices, of bij tweedehands. Er zijn heel veel supergoede monitoren te krijgen die energiezuinig zijn en die nog jaren mee kunnen in een hele mooie thuiswerkomgeving.

ANDA: Oké, dank je wel.

(Outro met abstracte beelden en korte eindtune.)

(In beeld verschijnt de tekst:
microlearnings
Duurzaamheid)

(Het laatste beeld bevat het logo van de Rijksoverheid met daaronder de tekst:
Deze microlearning is tot stand gekomen door een samenwerking tussen de Leer- en Ontwikkelcampus (LOC) van UBR, de directie CIO Rijk van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BKZ) en de Rijksacademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO))