Duurzaam Doen! 2024: van ambitie naar actie
Energiek, vernieuwend en prikkelend. Voor de derde keer in de geschiedenis kwamen rijksambtenaren uit heel Nederland samen in het kader van het verduurzamen van de rijksbedrijfsvoering. In KAS in Woerden was het aan een dynamisch duo van dagvoorzitters, een krachtige keynote speaker en een wervelend scala aan workshops om de deelnemers te inspireren en aan te sporen tot het nemen van concrete stappen. Deze dag stond in het teken van inspiratie, actie én de overtuiging dat verandering mogelijk is. Wat gebeurde er allemaal op 19 september tijdens Duurzaam Doen! 2024?
Actie in het brein
Vernieuwend waren de inzichten uit de interactieve lezing van keynote speaker Anjo Travaille, neurowetenschapper met een achtergrond in milieukunde en psychologie. Hij liet zien dat duurzaam gedrag vaak niet vanzelfsprekend is omdat onze hersenen liever kiezen voor directe, concrete beloningen dan voor abstracte langetermijndoelen zoals die op het gebied van klimaat. Zijn boodschap was helder: maak duurzaam gedrag de gemakkelijke en vanzelfsprekende keuze om gedragsverandering te stimuleren. Dat de aanwezige ambtenaren daarin een grote rol hebben, benadrukte hij met de volgende woorden: “Jullie bepalen de infrastructuur van het Rijk: zowel de fysieke inrichting als online. Jullie bepalen de signalen die jullie geven. Dat maakt jullie als bedrijfsvoeringsprofessionals de Change Agents.”
Actie met elkaar
Sabien zei het al tijdens de plenaire opening: “Op belangrijke dagen zoals deze kunnen we vraagstukken met elkaar bespreken en van elkaar leren. Ik hoop dat iedereen weggaat met een ‘aha!’-moment. Of in ieder geval met een hoop nieuwe waardevolle contacten.” Om het netwerken te stimuleren had iedere deelnemer de mogelijkheid om een sticker om zijn of haar kleding te plakken met een onderwerp waar de drager meer over zou willen weten. Voorbeelden van onderwerpen waren duurzame IT, sociale duurzaamheid of duurzame mobiliteit. Op de rug plakten de deelnemers een sticker met een onderwerp waar ze juist méér over te weten wilden komen. Het gesprek aangaan was nog nooit zo makkelijk!
Gewapend met deze stickers, splinternieuwe kennis over gedragsverandering, én nieuwe energie door de veganistische brownies die het personeel van KAS verspreidde, begonnen de deelnemers aan de workshops. De grote waarde van het spelelement, dat in de ochtend al was aangetoond door MiER, kwam terug in de workshops over het confronterende klimaatimpactspel van ‘Bespreek het’, het hyperactieve Circulair Levend Ganzenbord en het dystopische rollenspel in Rechtbank van de Toekomst. Daarnaast waren er deelnemers die creatief aan de slag gingen met gerecyclede materialen of juist met werkprocessen, terwijl anderen dieper de materie indoken van kunstmatige intelligentie, het nieuwe handboek voor de CO₂-prestatieladder of de dubbele materialiteitsanalyse. Ook was er een workshop over de kansen en uitdagingen van duurzame zakenreizen en leerden de deelnemers van ‘Zo, opgelost!’ om met simpele ideeën te komen voor complexe vraagstukken. Kortom, een middag vol actie in Woerden!
En actie was er overal, want de inspiratie bruiste niet alleen tijdens de workshops; ook in de pauzes stond een duurzamere bedrijfsvoering centraal. Niet alleen de vele planten, zelfgekweekte catering en energiezuinige verlichting van de lunchruimte ademden duurzaamheid, ook bij de aanwezige informatiestands en de live podcast konden deelnemers terecht voor nieuwe contacten, kennis en handvatten om daadwerkelijk duurzaam te gaan doen.
Actie in de praktijk
“Duurzaam Doen! 2024 wordt niet een bijeenkomst waar alles naderhand blijft zoals het was. Nee, na vandaag wordt alles anders!” Met deze veelbelovende woorden hadden de mannen van MiER aan het begin van de dag de deelnemers opgezweept. Tijdens de plenaire wrap-up in de namiddag kwam dan ook de onvermijdelijke vervolgvraag: “Wat ga je na vandaag anders doen? Of waar ga je morgen mee beginnen?”
Enkele deelnemers in de gevulde zaal gaven direct antwoord. Zo deelde een ambtenaar enthousiast het advies van Anjo toe te gaan passen in een project waar hij mee bezig is: mensen onbewust verleiden om de trap te nemen. Een andere deelnemer had het licht gezien tijdens de workshop Design voor Duurzaam Doen: “Ik ga kortere deadlines stellen! Olifantenklussen doen binnen dertig dagen; zo zet ik de druk erop.”
Deze opmerking gaf MiER inspiratie tot een hilarisch stuk improvisatietheater over het verkorten van de transitie naar een duurzame bedrijfsvoering. En daar bleef het niet bij: de twee mannen voerden een omgekeerde variant van de Rechtbank van de Toekomst op. Ook dreven ze de spot met de ambtenarij in een toneelstuk waarbij het publiek voor de input mocht zorgen. Deze komische noten werden door de zaal met plezier verwelkomd, zonder dat ze de aandacht afleidden van de serieuze ondertoon. Sterker nog, die boodschap - een van urgentie maar ook van hoop - werd duidelijker dan ooit: verandering is nodig én mogelijk, bij iedereen.
Tijdens de borrel vatte Sabien het gevoel dat overblijft na deze bijeenkomst treffend samen: “Volgens mij voelen alle aanwezigen hier de urgentie. Denken vanuit doemscenario’s kunnen we inmiddels wel, maar dit onderwerp met humor benaderen is vernieuwend en zorgt dat het beter blijft hangen. Mede dankzij die insteek, maar ook zeker dankzij de waardevolle workshops, inspirerende locatie en goede organisatie en sprekers, vond ik deze editie meer dan geslaagd.” In één keer alles veranderen is onmogelijk, maar er is vandaag genoeg opgehaald en bijgeleerd om de volgende stappen te kunnen zetten.
Meer foto's zien? Bekijk hier een impressie van de dag.
Benieuwd naar de editie van vorig jaar? Lees hier het verslag van Duurzaam Doen! 2023 terug.