Duurzame pilotprojecten op Rijnstraat 8
Deze week is het bedrijfsrestaurant op Rijnstraat 8 volledig zonder vlees en zuivel. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), gevestigd op Rijnstraat 8, haakt op deze manier aan op de Week zonder vlees en zuivel. Het uitgangspunt van de Rijksoverheid is dat de assortimentskeuze van cateraars voor eten en drinken gezond is en minder negatieve impact op de aarde heeft. Cateraars passen in deze themaweek hun assortiment extra aan. Ze bieden meer gerechten aan met groenten en fruit uit het seizoen, meer plantaardige eiwitten en bij voorkeur vooral lokaal geproduceerd eten. Op Rijnstraat 8 gaan ze nog een stap verder: deze week is het aanbod volledig vegetarisch en plant-based, ook de koffiecorners doen mee.
Op Rijnstraat 8 worden regelmatig duurzame pilotprojecten gestart. Rijnstraat 8 heeft een zogenoemde PPS-constructie (een publiek-private samenwerking), waardoor er meer ruimte is om te experimenteren. Wel moeten de voorgelegde pilots passen bij de gestelde doelen en mogelijkheden binnen het contract. Jacqueline Verheijen – adviseur Duurzaamheid IenW, Dennis van Bavel – chef-kok ISS Facility Services, en Dieke Ganseman – adviseur Facilitair Management FMHaaglanden, delen graag de aanpak en hun ervaringen.
Goede samenwerking
Chef-kok Dennis is heel bevlogen over duurzaamheid. Samen met Jacqueline en Dieke werkt hij aan de verduurzaming van het bedrijfsrestaurant. De projecten – of initiatieven zoals Dennis ze noemt – zijn ten behoeve van de verduurzaming van de hele keten in de keuken: van de bereiding tot gerechten, verpakkingen en van inkoop tot afval. De initiatieven zijn opgezet om de bezoekers van het bedrijfsrestaurant bewust(er) te maken van wat zij consumeren. Jacqueline vertelt: “Dennis, Dieke en ik weten elkaar goed te vinden, kunnen snel schakelen en weten goed welke rol wie heeft. Maar: we doen het met elkaar en hakken ook knopen door. We zetten in op waar de energie zit bij ons én de bezoekers van het bedrijfsrestaurant. Daarbij vragen we ons steeds af hoe we iets in beweging kunnen zetten. Bijvoorbeeld nu met de Week Zonder Vlees en Zuivel. En soms ook samen met andere ministeries. Maar altijd vanuit een gezamenlijke drive.”
“Het helpt natuurlijk dat wij gemotiveerd zijn om de rijksbrede duurzaamheidsdoelen te halen in de Rijnstraat. Het is voor ons ook makkelijk om bijvoorbeeld even het restaurant binnen te lopen of te bellen om te sparren”, vult Dieke aan.
Week Zonder Vlees en Zuivel
Gedurende deze week worden duurzame(re) alternatieven aangeboden in het bedrijfsrestaurant en koffiecorners. De reguliere koemelkcappuccino's worden vervangen door haver- of amandelcappuccino's en de ham-kaastosti door een Mexicaanse tosti met veganistisch gehakt. Dennis: “Denk ook aan andere soorten brood zonder weipoeder of melkextracten, en yoghurts en kwark op plantaardige basis.”
Dieke vult aan: “Bij andere bedrijfsrestaurants wordt tijdens deze week bijvoorbeeld een vega-gerecht in de spotlight gezet. Op de Rijnstraat doen we dat niet: hier gaan we in het restaurant helemaal zonder vlees en zuivel. En ook in de beide koffiecorners.” Dennis: “Wel wordt de vergaderservice op de reguliere manier aangeboden, want er zijn evenementen geboekt waarbij de klant niet van tevoren wist dat we dit gingen doen.”
In de praktijk testen wat werkt
In het bedrijfsrestaurant van de Rijnstraat 8 zijn al verschillende pilots uitgeprobeerd. Sommige succesvol - andere minder. Dennis vertelt: “We hebben bijvoorbeeld het project Yoyo gedaan. Daar hebben we de single use plastic (SUP) yoghurtbekers en saladebakken vervangen door herbruikbare van polypropyleen. Die pilot was gestart in 2020. In 2022 keken we naar de resultaten en bleek dat we 271 kilogram plastic en 1136 kilogram CO2 hebben weten te besparen. Dat zien we echt als een win met daadwerkelijke resultaten. De Yoyo bekers en bakken zijn inmiddels de pilotfase voorbij en worden dit voorjaar een vast onderdeel van Rijnstraat 8.”
Onlangs is er in de Rijnstraat ook een proef gestart met koffiedrab. “Het initiatief GRO teelt oesterzwammen, waar zij producten zoals kroketten, carpaccio, chips en hamburgers van maken. De oesterzwammen groeien op koffiedik die onder andere door ons wordt aangeleverd. Oesterzwammen groeien goed op koffiedik: in vier tot zes weken zijn zij volgroeid. De producten die GRO ervan maakt, komen weer bij ons in de schappen”, aldus Dennis. Circulair ten top.
“Een ander project dat we hebben uitgeprobeerd was AUUM. Dit is ontstaan, omdat per 1 januari 2024 geen wegwerpbekers meer gebruikt mogen worden. Dus zoeken we naar een duurzame oplossing hiervoor. De AUUM is een kleine afwasmachine voor koffie- en theeglazen. Die hebben we, met de glazen erbij, op 1 verdieping getest. We keken hierbij naar wat mensen daarvan vonden en hoeveel bekers terugkwamen. Dit project liet duidelijk zien dat duurzame oplossingen alleen werken als iedereen meedoet. De winst van de pilot is dat mensen duurzaamheid in de praktijk konden ervaren en aan het denken werden gezet over het vraagstuk. De pilot heeft bijgedragen aan bewustwording. Door deze pilot werd voor ons duidelijk dat AUUM niet de oplossing is voor het einde van wegwerpbekers: het werd rommelig op plekken, sommige glazen bleven vies achter of werden op andere verdiepingen teruggevonden, en niet alle glazen kwamen terug. Maar dat is óók waarom we regelmatig duurzame pilots doen. De ene keer slaagt het, de andere keer niet. Door te experimenteren ben je bezig om een betere oplossing te zoeken”, stelt Jacqueline. “Op dit moment zijn we nog aan het nadenken over ons alternatief voor wegwerpbekers.”
Duurzaamheidspilots raken en inspireren
De reacties van de bezoekers van het bedrijfsrestaurant op de pilots zijn verschillend, maar over het algemeen positief, vertellen Jacqueline, Dennis en Dieke. “Het valt mij op dat het onderwerp ‘duurzaamheid’ mensen raakt. Met de pilots kunnen ze zien dat er iets gebeurt en dat roept reacties op“, zegt Jacqueline. Dieke: “Daar is wel goede communicatie voor nodig, waarin duidelijk uitgelegd wordt wat en waarom we het doen. Zonder onderbouwing krijg je de bezoekers van het bedrijfsrestaurant niet mee.”
“Soms krijg je verrassende reacties wanneer mensen zich beperkt voelen in hun keuzes”, vertelt Dennis. “Zo was er vorige week iemand die bij het zien van de aankondiging van de week zonder vlees en zuivel aangaf dat hij zelf wel kon bepalen wat hij wel of niet wilde eten. We behandelen alle reacties en vragen serieus. Onder andere via het Rijksportaal en een ‘Twittermuur’ – een hardboardplaat met krijtverf in het bedrijfsrestaurant, waar bezoekers van het bedrijfsrestaurant feedback op kunnen schrijven.”
“Dennis geeft bijvoorbeeld duiding aan de minder positieve reacties door tijd te nemen om op dat soort reacties te reageren en uit te leggen waarom bepaalde keuzes gemaakt zijn,” vult Jacqueline aan.
Jacqueline: “Naast traditionele kanalen als het Rijksportaal, onze interne Pand-informatie-app en LinkedIn, zetten we ook alternatieve communicatiemiddelen in. Bijvoorbeeld in het gebouw zelf. Zo hebben we de verduurzamingsresultaten gedeeld via raamschilderingen. En bij het nieuwe project de Echte Prijs is de start door acteurs op een leuke manier onder de aandacht gebracht bij de bezoekers van het bedrijfsrestaurant. ”
“We hopen dat dit als het ware mond-tot-mondreclame oplevert. Op die manier enthousiasmeren mensen elkaar en begint het echt te leven”, aldus Dieke. “We doen het allemaal voor het verwezenlijken van de doelstellingen. En daarvoor moet je mensen inspireren, mogelijk kansrijke projecten binnenhalen en kijken of je deze kunt opschalen”, sluit Jacqueline af. “Daarmee sluiten we ook aan bij de Rijksbrede doelstellingen als het gaat om Launching Customership.”
Kijkje nemen?
Wie zelf eens een kijkje wil nemen op Rijnstraat 8 of van gedachten wil wisselen over verduurzamingspilots is van harte welkom. Contact opnemen kan via postbusDuurzaamIenW@minienw.nl.