Categorie bedrijfskleding trekt grote broek aan met duurzaamheidsdoelen (video)
Duurzaamheid staat bij de categorie Bedrijfskleding centraal. In 2050 moet alle bedrijfskleding van de Rijksoverheid circulair zijn. Dat staat beschreven in het categorieplan met de slogan ‘Van textiel naar textiel’. Samenwerking met leveranciers en partners in het onderwijs en in de textielindustrie is daarin belangrijk. Innovatie is hard nodig. Textiel heeft wereldwijd negatieve impact. Denk aan arbeidsomstandigheden, energieverbruik, grondstofverbruik, transport en afval(water).
(Een man:)
Minimaal vijftig procent zetten wij in op duurzaamheid, circulariteit,
internationale sociale voorwaarden of social return.
(Het logo van Denk Doe Duurzaam. Meer voor elkaar.)
KOERT JAN EEFTING: Het Categorieplan Bedrijfskleding,
dit mooie plan dat ik hier in m'n handen heb, dat geeft onze koers weer.
Onze koers om te verduurzamen, om bij te dragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen
van de Rijksoverheid.
Ook wat we internationaal met elkaar hebben afgesproken.
Vanuit Defensie, in dit geval, waar wij ondergebracht zijn,
brengen wij de behoeftes aan bedrijfskleding van de complete Rijksoverheid bijeen
en die zetten wij in contracten weg in de markt.
Maximaal vijftig procent aan prijs besteden wij aan
en minimaal vijftig procent zetten we in op duurzaamheid, circulariteit,
internationale sociale voorwaarden of social return.
Ja, een heel ambitieus plan.
En om die ambities kracht bij te zetten, om de vaart erin te houden,
maken wij dankbaar gebruik van kennisinstituten, hogescholen,
maar vooral ook van onze leveranciers.
Gedurende de contractperiode jagen wij hen aan
om met ons innovaties op te zetten, te doorlopen
en uiteindelijk kunnen zij daar dan extra optiejaren
binnen het contract mee verdienen.
(Hij stapt in z'n auto.)
JOHAN BLOM: Wij zijn leverancier voor diverse artikelen.
Onder andere produceren we voor het ministerie van Defensie
en we produceren voor de nationale politie,
de polo's voor de marechaussee, polo's voor de DBBO.
Het overhemdencontract, het uniformencontract hebben we.
Je kon punten verdienen als je het van organisch katoen maakt,
polyester van gerecycled. Het naaigaren waar het hele jasje mee in elkaar gezet is,
is ook van honderd procent gerecycled.
DAISY VAN GRONINGEN: Wij zijn productspecialisten,
en met name op duurzaam textiel en duurzame kleding.
Kleding die mensen die bij het Rijk werken, dragen,
bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, de Belastingdienst,
mensen die in het gevangeniswezen werken.
ALETTA WESTRA: De textielketen is nogal berucht
om de slechte arbeidsomstandigheden,
dus wij voeren ook met onze leveranciers een 'due diligence' uit,
moeilijk woord voor 'gepaste zorgvuldigheid',
om de keten inzichtelijk te krijgen
en dan kijken we samen welke verbeteringen we kunnen toepassen.
Om de internationale voorwaarden echt te checken,
nemen we ook echt een vlucht naar Bulgarije, naar China, Litouwen
en dan kloppen we op de deur, of we gaan achterom, en dan kijken we:
loopt daar een kind? Is er voldoende ruimte dat de mensen daar kunnen eten?
Medische zorg, een goede beloning voor het werk, de ruimte voor scholing,
al die dingen worden daar behandeld en dat vinden we belangrijk.
Social return is ook een belangrijk onderdeel van onze aanbestedingen.
Bijvoorbeeld de sociale werkplaats waar de kleding wordt gesorteerd,
zo'n negentig mensen werken daar fulltime aan deze retourstroom.
Daarmee bereiken we heel wat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
BLOM: Wij willen gewoon dat alles inzichtelijk is.
Wij weten bijvoorbeeld exact waar dit embleempje gemaakt is.
We weten exact waar de katoen vandaan komt.
Het is allemaal te herleiden, dat moet gewoon de toekomst zijn.
Al onze goederen komen voor recycling in aanmerking
en uiteindelijk wordt het in stukken geknipt
om het te shredderen en andere garens van te maken.
(Aletta)
WESTRA: We zoeken samenwerking met onze leveranciers,
maar ook met onderzoeksinstituten, zoals Saxion.
THERESIA GREVINGA: Wij doen verschillende projecten met Defensie
waar we kijken naar bedrijfskleding, om die zo duurzaam mogelijk te maken.
Wat wij hier nu hebben gedaan, is het testen van verschillende materialen,
deze samenvoegen, dus een deel gerecyclede vezels
en een deel, zoals wij dat dan noemen, virgin vezels,
vezels die gelijk bijvoorbeeld van een katoenplant afkomen,
en die samenstellen, daar nieuwe garens van maken
en ook kijken, als we daar doek van gemaakt hebben,
dat dan wederom helemaal weer vervezelen
en kijken wat we erin hebben gestopt, of dat achteraf ook nog steeds zo te zien is.
Het is voor de categorie Bedrijfskleding van belang als zij tenders uitschrijven,
dat ze dus bepaalde eisen kunnen stellen en die ook kunnen controleren.
Wij lopen tegen problemen aan in onze aanbestedingen.
Daar zijn wij niet de enigen in, daar lopen meer partijen tegenaan.
Daarom willen wij dus ons onderzoek ook zo breed mogelijk delen,
ook zorgen dat de hele markt daar beter van kan worden.
VAN GRONINGEN: De studenten zijn de mensen van de toekomst.
Alles wat zij nu ontdekken, uitvinden, innovaties die ontwikkeld worden,
daar gaan zij straks mee aan de slag.
Mocht de kleding die je draagt voor je werk, versleten zijn of kapot zijn,
zorg ook weer dat je het retour brengt naar je werkgever,
dan komt het de retourstroom in en krijgt het een nieuwe bestemming.
Doe langer met je kleding, wees zorgvuldig met je kleding.
Buy less, choose well, make it last.
(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksoverheid. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Samen werken aan een duurzame en sociale Rijksoverheid. www.denkdoeduurzaam.nl. Het logo van Denk Doe Duurzaam. Meer voor elkaar. Eronder staat: Een productie van de Rijksoverheid.)
LEVENDIGE MUZIEK DIE WEGEBT
Verduurzamen textielketen in het categorieplan
De Rijksoverheid koopt een grote hoeveelheid bedrijfskleding in. De werk- en representatieve kleding valt onder de categorie bedrijfskleding, net zoals medische kleding, sportkleding, schoeisel, handdoeken en meer. Denk daarbij aan de uniformen voor Rijkswaterstaat, de Belastingdienst, de douane en het gevangeniswezen, maar ook aan de laboratoriumjassen van het RIVM. Alleen al bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) gaat het om zo’n 10.000 mensen die allemaal meerdere sets kleding krijgen. Binnen de hele rijksoverheid tellen we zo’n 100.000 ‘kledingdragers’.
Categoriemanager Koert Jan Eefting publiceerde onlangs het categorieplan, waarin de duidelijke en ambitieuze koers staat, hoe bij te dragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de Rijksoverheid. De categorie definieerde twee belangrijke hoofddoelstellingen.
“Onze eerste doelstelling is om aanbestedingen minder op prijs te gunnen”, vertelt Koert Jan. “Bij ons maakt prijs maximaal 50% uit van de gunningsmethodiek. De overige 50% zetten wij in op kwaliteit, duurzaamheid, circulariteit, internationale sociale voorwaarden, social return en andere aspecten. Wij jagen leveranciers aan om samen met ons innovaties op te zetten en te doorlopen. Daar kunnen zij extra optiejaren binnen het contract mee verdienen. En doelstelling twee richt zich op het stimuleren van onderzoek, om meer te bewegen naar een circulaire textielketen.”
Keten inzichtelijk
Productspecialisten Daisy van Groningen en Aletta Westra zijn verantwoordelijk voor de eisen op het gebied van textiel en ondersteunen het inkopen, aanbesteden en verduurzamen van de textielketen. Met een achtergrond in de kledingindustrie weten zij van de hoed en de rand als het gaat om ontwerpen, stoffen en materialen. Zij waren nauw betrokken bij de totstandkoming van het Categorieplan Bedrijfskleding. Een van de duurzaamheidsdoelen van het Rijk is de Internationale productieketens verduurzamen door middel van het voorkomen of aanpakken van misstanden. De categorie voert hiervoor met haar leveranciers een ‘due diligence’, oftewel gepaste zorgvuldigheid, uit. Dit houdt in dat zij de leverancier het hemd van het lijf vragen over zijn keten. Aletta: “We willen weten waar en hoe de leverancier produceert en waar de grondstoffen vandaan komen. En hoe het zit met de arbeidsomstandigheden en mensenrechten.” Samen kijken ze waar eventueel de schoen wringt en ze verbeteringen kunnen toepassen.
Ook social return is belangrijk. Een voorbeeld hiervan is de Bigagroep. Hier steken momenteel zo’n 90 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de handen uit de mouwen om de retourstroom van kleding binnen het Rijk te verwerken. Ook leveranciers worden gevraagd om het toepassen van social return mee te nemen in de samenwerking.
Werkomstandigheden checken
Een van die leveranciers is Johan Blom. Met zijn groothandel levert hij onder meer bedrijfskleding voor defensie, de nationale politie en de marechaussee. In de aanbesteding behaalde hij punten met zijn kleding van organisch katoen, en 100% gerecyclede polyester en naaigaren. Met behulp van het categorieteam van Koert Jan maakte hij zijn keten inzichtelijk. “Wij werken alleen met bedrijven die hetzelfde denken als wij,” zegt Johan. “We kunnen exact herleiden waar alle embleempjes, knopen en garen vandaan komen en dat moet ook de toekomst zijn.” De kledingindustrie is berucht om slechte werkomstandigheden. Met enige regelmaat brengt Johan daarom een verrassingsbezoek aan bedrijven waar hij mee samenwerkt in Bulgarije, China en Litouwen om de naleving van de internationale sociale voorwaarden te checken. Johan: “We gaan op bezoek en letten op of er kinderen lopen, of medische zorg aanwezig is en of de medewerkers een goede beloning krijgen. We vinden het belangrijk om dat met eigen ogen te zien.”
Gerecycelde inhoud testen
De tweede belangrijke doelstelling van de categorie is ‘Onderzoek stimuleren om meer te bewegen naar een circulaire textielketen’. Hiervoor werkt de categorie onder meer samen met de onderzoeksgroep Sustainable & functional textiles van Hogeschool Saxion. Theresia Grevinga doet hier onderzoek. “Samen met studenten en leveranciers doen wij nu het project genaamd Recan III. Daarin onderzoeken we of we met testen kunnen aantonen uit hoeveel procent gerecycled materiaal een doek is samengesteld. Het is belangrijk voor de categorie om te controleren of de leverancier daarmee voldoet aan de in de aanbesteding gestelde eisen en hij ze niet wat op de mouw speldt.”
De Rijksoverheid streeft er naar 50% minder primair grondstoffengebruik te realiseren in 2030 en volledig circulair te zijn in 2050. Aletta: “De resultaten van onderzoeken die de categorie bedrijfskleding uitvoert met samenwerkingspartners, zoals Saxion, delen wij zo breed mogelijk, zodat de hele markt daar beter van kan worden.” “De studenten zijn de consumenten van de toekomst,” voegt Daisy toe. “En de innovaties die zij ontwikkelen bepalen hoe de wereld er over 50 jaar uitziet.”
Oproep
Daisy trekt medewerkers van het Rijk graag even aan het jasje: “Is de kleding die je voor je werk draagt versleten of kapot? Lever het weer in bij je werkgever. Dan komt het in de retourstroom en krijgt het een nieuwe bestemming.”
Maar ook thuis kun je met je kleding bijdragen aan duurzaamheid, vindt Aletta: “Doe langer met je kleding en wees er zorgvuldig mee.”
Tot slot schudt Aletta nog een mooie quote van mode-ontwerpster Vivienne Westwood uit haar mouw. “Buy Less, choose well, make it last.”
