Zero-emissie taxi's bij het Rijk
In 2020 wordt minimaal 20% van de taxi- en directieritten uitgevoerd met een zero-emissie voertuig en in 2028 is dat 100%. Dat is het duurzaamheidsdoel van de Rijksbrede aanbesteding taxi- directie- en busvervoer, gepubliceerd door de UBR | HIS. Hoe ziet zo’n aanbestedingsproces eruit? We spraken met drie betrokkenen over duurzaamheidsambities, uitdagingen en de samenwerking.
Een schoner wagenpark, daar wil het Rijk naartoe. Het wagenpark van de Rijksoverheid omvat circa 13.500 voertuigen. Een transitie naar zero-emissie voertuigen, om zo de CO2-uitstoot van mobiliteit sterk te verminderen, is zowel maatschappelijk als politiek een wens. “Wij zijn heel trots op de aanbesteding taxi- en directievervoer. We wilden ons duurzaamheidsbeleid toepassen in het contract. En dat is gelukt”, zegt Maurice Boiloie, categoriemanager vervoer Rijksoverheid. Sven in ‘t Veen, afdelingshoofd personenvervoer bij FMHaaglanden en met zijn team verantwoordelijk voor de dienstverlening taxi- en directievervoer, vult aan: “De ambitie van deze aanbesteding past mooi binnen de duurzaamheidsvisie van FMHaaglanden. Duurzaamheid is al meerdere jaren op rij één van onze speerpunten en we streven ernaar zoveel mogelijk bij te dragen aan maatschappelijke en politieke ambities op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen.”
Een realistische doelstelling
“Wat zijn de lessons learned uit het vorige contract? En hoe kunnen we die toepassen in dit contract?”, dat is het uitgangspunt voor Rozemarijn Everts, senior inkoopadviseur UBR | HIS. Zij begeleidde de aanbesteding en stelde met de projectgroep het programma van eisen op. Bij deze aanbesteding ging een marktconsultatie vooraf aan het schrijven van een programma van eisen. “We hebben de markt onze ambities voorgelegd en gevraagd; zijn deze realistisch?”, legt Maurice uit. De doelstelling, in 2028 al het taxi- en directievervoer zero-emissie, leek de HIS realistisch. En dat werd bevestigd door de inschrijvingen die ze ontvingen. “Alle ingeschreven partijen gaven aan hieraan te kunnen voldoen. Met een contract voor 8 jaar vragen we ook niet meteen het maximale van de markt. We geven partijen langer de tijd om te investeren in duurzame auto’s, dan kunnen ze het ook terugverdienen”, vult Rozemarijn aan.
Om de doelstelling realistisch te maken, is een groeimodel ingebouwd. De ambitie voor 2020 is dat minimaal 20% van de taxi- en directieritten wordt uitgevoerd met zero-emissie voertuigen. Voor 2023 is dat minimaal 50% en voor 2028 is dat 100%. Er is dus ruimte in het contract ingebouwd, zodat de leverancier stapsgewijs duurzamer kan worden in de uitvoering. Dat de markt nu nog niet klaar is om 100% zero-emissie te rijden beamen zowel Maurice als Rozemarijn. Ook Sven ziet dat de markt nog beperkt is. “Als je kijkt naar het aanbod van zero-emissie voertuigen, dan is de gestelde ambitie realistisch. Maar capaciteit van het elektriciteitsnet is een ander verhaal. Als heel Nederland morgen in een elektrische auto rijdt, dan hebben we te weinig stroom. Op die ontwikkelingen moeten we nog wachten.”
Duurzame Bedrijfsvoering en de uitdagingen
Dat duurzame bedrijfsvoering ook uitdagingen met zich meebrengt is geen nieuws. Dat was in deze aanbesteding ook het geval. Maurice geeft een aantal voorbeelden: “De eerste generatie Tesla’s hebben een luxe uitstraling en zijn representatief als taxi, maar binnen het vorige contract bleek in de praktijk dat na een aantal jaar veelvuldig in- en uitstappen de bekleding eraf ligt. Dat vroeg om een ander type stoel. De nieuwere modellen leveren wel duurzame bekleding.”
“Men denkt vaak dat duurzame bedrijfsvoering lastig is of niet kan. Wij hebben dit omgedraaid. Dan blijken die beren op de weg wel mee te vallen.”
Daarnaast hebben Rijksbrede aanbestedingen te maken met belangen van verschillende ministeries. Best complex dus, maar dat hield de UBR en de deelnemende dienstverleners binnen deze aanbesteding niet tegen. “Men denkt vaak dat duurzame bedrijfsvoering lastig is of niet kan. Wij hebben dit omgedraaid: dit zijn onze ambities en hoe kunnen we deze realiseren? Dan blijken die beren op de weg mee te vallen”, vertelt Maurice enthousiast.
“Voor ons als dienstverlener zit het grootste knelpunt in het managen van het verschil in dienstverlening”, zegt Sven. “De klant is nu gewend vervoerd te worden in een klassieke taxi, type Mercedes, waarbij we overgaan naar een volledig elektrisch model, zoals de Kia Nero. Dat is een verschil en dat moet je wel uitleggen. De kwaliteit van onze dienstverlening moet op hetzelfde niveau blijven, waarbij comfort voor de klant voorop staat (bijvoorbeeld omdat deze vaak in de auto werkt). Dat is voor ons het allerbelangrijkst.”
Gouden tips
- “Maak gebruik van de kennis en expertise van anderen. Accepteer dat je zelf niet alles weet en blijf in gesprek met experts op gebied van duurzaamheid.” - Sven in ‘t Veen
- “Wijs medewerkers op de gezamenlijke rijksdoelstellingen die er zijn. Bewustzijn helpt om samen duurzaamheidsdoelstellingen te behalen. En weet ook dat inzet op duurzaamheid niet per definitie meer kost.” - Sven in ‘t Veen
- Draagvlak is noodzakelijk als het gaat om duurzame bedrijfsvoering. “Vind een goede sponsor binnen de organisatie.” - Maurice Boiloie
- “Geef jezelf, en ook de leverancier, tijd om investeringen terug te verdienen.” - Maurice Boiloie
- “Steek ook af en toe de peilstok in de markt. Zijn je ambities realistisch? De markt kan daar antwoord op geven.” - Maurice Boiloie
- “Als je niet weet of de markt kan leveren wat jij wenst, dan moet je dat vragen.” - Rozemarijn Everts
- “Kijk per aanbesteding wat je kunt bijdragen en hoeveel impact je kunt maken. Heb vertrouwen dat het kan.” - Rozemarijn Everts