MVI-criteriatool ondersteunt de inkoper
Doelstellingen voor duurzaam- en sociaal ondernemen op een eenvoudige manier verwerken in aanbestedingen. Dat is waar de MVI (Maatschappelijke verantwoord inkopen) criteriatool inkopers bij ondersteunt. De tool wordt Rijksbreed ingezet. Ook gemeenten, provincies en waterschappen passen de tool toe. We spraken met Jeroen van Alphen, werkzaam bij Rijkswaterstaat en projectleider van de MVI-criteriatool. Met zijn afdeling houdt hij zich bezig met verduurzaming, in Nederland en daarbuiten.
De MVI-criteriatool is een vertaling van de voormalige milieucriteriadocumenten waar inkopers mee te maken kregen wanneer zij milieuvriendelijk wilden inkopen. Voor iedere productgroep, van Energie tot ICT, bestond een apart milieucriteriadocument in PDF. Wilde je een product inkopen? Dan legde je de relevante documenten naast elkaar. Vaak waren dit er een stuk of vijf, waarbij vaak sprake was van overlap. De thema’s zijn namelijk met elkaar verweven. Niet heel efficiënt, want de juiste criteria vinden kost veel tijd. Ook was het niet heel efficiënt in het onderhoud, want voor een kleine wijziging moest je zo tien documenten veranderen. Dat moet slimmer kunnen. Het digitaliseren van de teksten en deze invoeren in een handige database bleek de oplossing. Zo ontstond de MVI-criteriatool.
"Ik ga ervan uit dat je voor je begint met een aanbesteding hebt nagedacht over wat de impact is van het product dat je wilt gaan inkopen. Daar hang je een bepaalde ambitie aan vast."
Van ambitie tot criteria
Mensen denken vaak: ik pas de criteria toe en klaar. “Dat is het niet,” licht Jeroen toe. “Maatschappelijk verantwoord inkopen begint met het bepalen van je ambities. Wat wil je bereiken en op welke manier? Waar zit je impact? Op die vragen wil je eerst antwoord hebben. Ik ga ervan uit dat je voor je begint met een aanbesteding hebt nagedacht over wat de impact is van het product dat je wilt gaan inkopen. Daar hang je een bepaalde ambitie aan vast. Dan komen de criteria vanzelf.” Dat zit volgens Jeroen vooral in het gesprek. Iedere organisatie dient te onderzoeken wat voor hen op gebied van duurzaamheid nu echt belangrijk is. En daar moet dan ook draagvlak voor zijn.
Inkopen op ambitieniveau
Met behulp van de digitale tool kiezen inkopers op drie ambitieniveaus concrete MVI-criteria voor diverse productgroepen. De drie ambitieniveaus zijn: basis, significant en ambitieus. Hoe het werkt? Vink de relevante productgroep of combinatie van productgroepen aan en je krijgt in één keer alle criteria die van toepassing zijn op jouw project. “Dat maakt Maatschappelijk Verantwoord Inkopen een stuk makkelijker”, vertelt Jeroen. “We wilden de partijen kunnen bedienen die aan de basis staan van MVI - degenen die wel bezig zijn met duurzaamheid, maar weinig tijd, middelen of geld hebben om dit grootschalig aan te pakken - maar ook de koplopers. Dat doen we met de drie ambitieniveaus.”
De organisatie bepaalt zelf op welk niveau zij wil inkopen. Het basisniveau is nog altijd beter dan de minimumeisen volgens de wet. Hoe hoger het ambitieniveau, hoe meer je als organisatie zelf moet doen om het te laten slagen. De tool ondersteunt je zoveel mogelijk en levert op alle niveaus minimumeisen en gunningscriteria.
Wil je meer weten over het bepalen van je ambities? Op deze pagina van PIANOo.nl vind je handvatten.
Ook Maatschappelijk Verantwoord Inkopen? Jeroen deelt zijn gouden tips:
- Denk na over waar je de meeste impact kunt maken.
- Experimenteer!
- Begin met anders inkopen. Misschien maak je fouten maar als je faalt begin dan steeds opnieuw. Als je niet begint, weet je nooit of je het kunt.
- Zorg voor draagvlak, capaciteit, geld en tijd om MVI te laten slagen.
- Het kan ook klein. Start bijvoorbeeld met het anders inkopen van de koffieautomaten. Maar don’t miss the elephant in the room.
Meer weten over MVI-criteria en de tool?
Op www.mvicriteria.nl vind je meer informatie over criteria en de MVI-criteriatool. Bekijk ook de negen thema’s waar je op kunt selecteren en lees meer over de ambitieniveaus.