"Iedereen is aan het pionieren"

DJI onderzoekt hoe de levensduur van wasmachines verlengd kan worden. Rijkswaterstaat streeft naar een energieneutrale bedrijfsvoering in 2030. En de Belastingdienst maakt gezonde keuzes aantrekkelijker met een nieuw cateringconcept. Allemaal in het kader van de rijksbrede doelstellingen uit het klimaatakkoord en de inkoopstrategie Inkopen met Impact, die onder andere zijn afgeleid van de Sustainable Development Goals. Als waarmakers van het beleid spelen deze diensten dus een cruciale rol op weg naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering per 2030. Zo ook FMHaaglanden (FMH), waar de rijksbrede doelen zijn vertaald naar zes speerpunten op het gebied van (sociale) duurzaamheid en innovatie.

“Het hoofddoel is het verkleinen van onze CO2-impact,” vertelt Nynke de Jong, programmamanager duurzame dienstverlening bij FMH. “Om de CO2 uitstoot van onze huidige dienstverlening te compenseren zouden we dit jaar 122,000 bomen moeten planten en voor de rest van ons bestaan moeten laten groeien.”

FMH Denkt. Doet. Duurzaam.

Als facilitair dienstverlener voor de ministeries van BZK, BZ, EZK, Financiën, IenW, JenV, LNV, OCW, SZW en VWS speelt FMH een belangrijke rol in het bereiken van de rijksbrede doelstellingen. Nynke heeft veel plezier in het verduurzamen van de bedrijfsvoering bij FMH: “Een ander denkt misschien: ‘wat een chaos’, maar ik vind het leuk om alles uit te zoeken. Iedereen is aan het pionieren.” Nynke en haar collega’s hebben het thema ‘Denk Doe Duurzaam’ volledig omarmd. Duurzame meubels zijn voorzien van een label met het logo van Denk Doe Duurzaam, en het liefst zou Nynke het logo ook terugzien op de elektrische auto’s van FMH: “Zo herinneren we mensen steeds eraan hoe wij als facilitair dienstverlener bijdragen aan de duurzame doelen van het Rijk.”

Een betere wereld begint bij het stellen van een andere vraag

Voor Nynke is de duurzame gedachte ondertussen een automatisme geworden. Dat is nog niet voor iedereen zo. “Omdat ik zelf helemaal in de materie zit moet ik mezelf eraan herinneren dat niet iedereen op dezelfde golflengte zit,” vertelt Nynke. “Je moet de vraag eigenlijk al in de inkoopfase op een andere manier stellen. Je krijgt een heel ander resultaat als je vraagt om een stoel van een bepaalde ontwerper, dan wanneer je zegt ‘ik wil duurzaam kunnen zitten’.”

Zes speerpunten

Met zes speerpunten geeft FMH invulling aan de rijksbrede doelstellingen. Deze zijn vastgelegd in het FMH jaarplan 2020:

de vermindering van het aandeel restafval naar 35%,
het verduurzamen van de catering,
de integratie van de principes van circulariteit,
de distributie van acht van de twaalf facilitaire producten via de logistieke hub,
de elektrificatie van 20% van het wagenpark en
het creëren van dertig nieuwe banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Het zijn ambitieuze doelen, maar Nynke en haar collega’s zetten zich vol enthousiasme in. Met succes: “Circulaire kantoorinrichting is bij FMH eigenlijk al het nieuwe normaal. En we gaan net een stapje verder: als het even kan kiezen we niet voor nieuw circulair meubilair, maar proberen we gebruikt meubilair een nieuw leven te geven. Om dat mogelijk te maken moesten we ook onze interne organisatie aanpassen. Bijvoorbeeld met de nieuwe functie van makelaar roerende goederen, die vraag en aanbod samenbrengt.” Dit uitgangspunt kan ook worden ingezet om kritisch naar andere contracten te kijken. “Met afval heb je drie fases: inkoop, gebruik en einde gebruik,” vertelt Nynke. “Nu wordt er nog te veel ingezet op het einde van de gebruiksfase, bijvoorbeeld afval scheiden. Maar alles wat je inkoopt wordt ooit afval. Als je goed inkoopt, heb je ook minder afval.” Met die blik kijkt FMH nu bijvoorbeeld naar het cateringcontract: welke afspraken kunnen er gemaakt worden met leveranciers zodat er minder afval ontstaat?

Kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Ook op het sociale speerpunt is FMH goed op weg. Op het gebied van arbeidsparticipatie werkt FMH samen met Binnenwerk. Nynke: “We denken mee over de type werkzaamheden en hoe we dat kunnen organiseren. Van toetsenbordreiniging tot begeleiding naar de vergaderzaal. Dit is een hele mooie samenwerking die we de komende jaren gaan uitbreiden." Met tien elektrische auto’s in bestelling en de aanschaf van een waterstofauto is Nynke ook trots op de voortgang van de elektrificatie van het wagenpark. “En bij elk product dat we hebben en elke nieuwe aanbesteding bekijken we welke mogelijkheden er zijn om die via de logistieke hub te leveren of te ontvangen. "Het verminderen van de hoeveelheid restafval blijkt lastiger, volgens Nynke: “Er zijn twee mooie aanbestedingen voor monostromen en afvalinzamelmiddelen waar FMH in participeert. Afvalinzamelmiddelen heeft te maken met gebruik en inkoop, en monostromen met einde gebruiksfase. Een mooie kans om pro actief met het terugdringen van afval aan de slag te gaan.

Tips van Nynke

“Verduurzamen kost heel veel tijd en overtuigingskracht,” weet Nynke. “De wil is er wel, maar soms ontbreekt de kennis. En er is zoveel informatie, dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet.” Nynke’s belangrijkste tip is dan ook: kader de informatie voor jezelf af, probeer niet alles in één keer te begrijpen. “Duurzaamheid betekent andere keuzes maken. Dit betekent niet dat we met minder genoegen nemen. Je kunt dezelfde kwaliteit leveren op een duurzame manier.” En:

Maak gebruik van de leernetwerken van PIANOo.
Kijk waar je met quick wins iets kunt bereiken, “het hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn,” aldus Nynke.
Kijk naar contracten van anderen, en neem daar de best practices uit over.
Schroom niet om hulp in te roepen!