Anders Reizen: zo reduceert het Rijk haar uitstoot

De Rijksoverheid wil het zakelijke verkeer van álle rijksambtenaren verduurzamen. Daarom tekenden de drie secretarissen-generaal - Maarten Camps (EZK), Maarten Schurink (BZK) en Lidewijde Ongering (IenW) eind 2019 namens alle ministeries de Dutch sustainable mobility pledge van de coalitie Anders Reizen.

Anders Reizen: Zo reduceert het Rijk haar CO2 uitstoot

Hiermee sluit de Rijksoverheid zich aan bij de ambitie om voor 2030 de CO2-uitstoot met 50% terug te brengen. Om het rijk te helpen dit doel te bereiken heeft Arcadis de Maatregelenmatrix Anders Reizen gemaakt. Deze Maatregelenmatrix bestaat uit 25 verschillende interventies die departementen helpen de CO2 uitstoot binnen hun eigen ministerie te verlagen. De Maatregelenmatrix werd op 14 april 2020 tijdens het webinar Duurzame Mobiliteit gepresenteerd.

Voorbeeldpagina uit de Maatregelenmatrix Anders Reizen van de Rijksoverheid
De Maatregelenmatrix

Overzicht van interventies

Hoe kunnen ministeries hun, in totaal meer dan 110.000 ambtenaren, stimuleren om duurzamer te gaan reizen? Dat is het uitgangspunt voor de Maatregelenmatrix. Verantwoording afleggen is niet het doel, stimuleren en inspireren wél. In de Maatregelenmatrix vindt je verschillende interventies die ministeries en rijksorganisaties in kunnen gaan zetten om duurzamer te reizen, zoals betere fietsvoorzieningen, meer teleconferencing en vaker de trein pakken. Per interventie en per departement wordt een inschatting gegeven van de hoeveelheid CO2 reductie die de maatregel oplevert. Op basis van deze inschattingen gaan alle departementen, met uitzondering van Defensie, vervolgens zelf aan de slag om een plan van aanpak te maken. Op 1 oktober 2020 zijn de plannen gereed en wordt er gestart met het implementeren van het plan van aanpak.  

Maatregelen Top 5

Alle interventies in de maatregelenmatrix geven een inschatting van de totaal te behalen CO2-reductie. Deze 5 maatregelen leveren de grootste reductie op:

  1. Wanneer Rijkskantoren makkelijker bereikbaar zijn met het openbaar vervoer en dan met name dichtbij een groot station in Nederland, kan dat een reductie van maar liefst 23% opleveren.

  2. Wanneer alle vervoersmiddelen in het wagenpark volledig elektrisch rijden levert dat een reductie van 17% op.

  3. Wanneer meer medewerkers op de fiets naar het werk komen én tegelijkertijd reizen met de privé-auto wordt ontmoedigd, levert dat samen een reductie van 10% op.

  4. Wanneer er bewuster wordt gevlogen (tot 800 kilometer met de trein, of meetings via teleconferencing) levert dat een reductie van 7% op.

  5. Wanneer medewerkers tenminste 1 dag in de week thuis zouden werken, levert dat een reductie van 5% op.

Duurzame mobiliteit binnen de Rijksoverheid: waar staan we nu?

In 2019 was de totale CO2 uitstoot van mobiliteit binnen de Rijksoverheid ongeveer 260.000 ton CO2. Daarvan wordt bijna 40% veroorzaakt door dagelijks woon- en werkverkeer. Het maken van dienstreizen en vliegen zijn beiden goed voor ongeveer 30% van de totale uitstoot. Het is daarbij belangrijk om onderscheid te maken tussen de verschillende ministeries: zo is het gezien hun taken logisch dat Defensie en Buitenlandse Zaken verantwoordelijk zijn voor het grootste aantal vliegreizen. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid is verantwoordelijk voor de grootste uitstoot aan CO2 wanneer er niet gekeken wordt naar vliegreizen, maar dat is te verklaren doordat de medewerkers van dit ministerie meer met de privéauto moeten reizen vanwege de slechte bereikbaarheid van de werklocaties.

Maatwerk

Een geheel centrale uitvoer van de interventies uit de maatregelenmatrix is dan ook niet mogelijk, er moet per departement bekeken worden welke interventies zowel realistisch en haalbaar zijn én welke interventies de meeste CO2 reductie opleveren. Dat is maatwerk, waar de departementen ondersteuning bij krijgen. Generieke maatregelen, zoals de elektrificatie van het wagenpark, worden wél centraal aangestuurd.

Coalitie Anders Reizen

De coalitie Anders Reizen is een coalitie van 50 grote organisaties, die samen 450.000 medewerkers vertegenwoordigen. Leden van deze coalitie zetten zich in om hun totale CO2 emissie tussen 2016 en 2030 te halveren. Zij worden daarbij ondersteund door het programmateam en netwerk van de coalitie Anders Reizen door middel van kennisdeling en samenwerking. Meer over de doelen, deelnemers en werkwijze lees je op de website van de coalitie Anders Reizen.

Aan de slag

Ben je benieuwd naar de mogelijkheden om CO2 uitstoot binnen jouw ministerie te verlagen? Bekijk de Maatregelenmatrix Anders Reizen. Heb je zelf ideeën of wil je er ook mee aan de slag? Neem dan even contact op met de duurzaamheidscoördinator van je departement of stuur een mail naar duurzamebedrijfsvoering@rijksoverheid.nl