Hoe de ‘frequent flyers’ bij CBI minder zijn gaan vliegen
Na de coronatijd zou het allemaal anders zijn, minder in ieder geval. Want vliegreizen, het was toch heel vaak helemaal niet meer zo nodig? Kijk eens hoeveel er mogelijk is met een digitaal alternatief! Maar ondanks dat sommige restanten uit het Covid-tijdperk niet meer weg te denken zijn (wie gaat er nog elke dag naar kantoor?), geldt voor vliegreizen blijkbaar: old habits die hard. Maar bij CBI (Centrum ter Bevordering van de Import uit ontwikkelingslanden, onderdeel van het ministerie van EZ) viel dit juist wel mee. Hoe komt dat eigenlijk?
“Het was destijds heel vrij, je kon zelf gemakkelijk beslissen om op dienstreis gaan. Daar zaten weinig beperkingen op.” Afke van der Woude werkt al 5 jaar bij CBI als programmamanager en herinnert zich de pre-Covidtijd nog goed. Ze is ook lid van de werkgroep Internationale Dienstreizen van Duurzaam RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland), waar CBI een onderdeel van is. “Wel even schrikken om te concluderen dat afgelopen jaar zowel de uitstoot door vliegreizen als het aantal kilometers in een vliegtuig zijn toegenomen bij RVO. Bij CBI voelden we de urgentie om de eigen CO2-uitstoot naar beneden te brengen.”
Aard van het werk
Afke: “Bij CBI vliegen we relatief veel. Dat is ook helemaal niet raar want de aard van ons werk, met exporterend MKB uit diverse ontwikkelingslanden, zorgt er ook voor dat we vaker en verder zullen vliegen dan veel andere onderdelen van RVO. Onze projecten lopen op dit moment vooral in Afrika, maar we zijn ook aanwezig in het Midden-Oosten en in een paar landen in Azië. Als je daar projecten uitvoert met lokale bedrijven en andere stakeholders, moet je ook relaties opbouwen en wil je zien wat er ter plekke gebeurt. We werken samen met lokale partners en schakelen externe consultants in die als sector-experts dienen. Wij voelen ons ook verantwoordelijk voor de vliegreizen die zij maken en die nemen we daarom mee in onze ambitie om onze uitstoot te verminderen. Je wil natuurlijk niet dat je zelf minder vliegt, maar daardoor meer mensen inhuurt die namens jou vliegen.”
Uitstoot omlaag krijgen
Die ambitie van CBI komt niet uit de lucht vallen. Al in 2021 omarmde het centrum de strategie ‘Digital First’. Belangrijk onderdeel daarvan is het omlaag brengen van de eigen CO2-uitstoot. Afke: “Duurzaamheid speelt een steeds grotere rol binnen onze projecten. Als we dit serieus nemen, en naar onze eigen klimaatimpact kijken, betekent dit dat we zelf ook minder moeten gaan vliegen. Daarom toetsen we elke (vlieg)reis met een afwegingskader, gebaseerd op de CO2-checklist vliegreizen van RVO.” Afke vervolgt: “Dit kader laat ons kritisch naar de noodzaak van elke vliegreis kijken. We maken voor elk project een jaarplan met daarin de geplande reizen. Uiteraard kan daar nog iets bij komen, maar daar moet je wel echt een goede reden voor hebben. En dat geldt ook voor de reizen die onze experts of deelnemers aan de projecten maken.”
Resultaat
En die aanpak werpt zijn vruchten af. 2019 wordt met 791 (retour)vluchten door CBI als zogenaamde ‘baseline’ gebruikt. Het doel was om in 2025 dit aantal met 25% verminderd te hebben. Een doel dat in 2022 al werd behaald met een daling die heeft doorgezet in 2023 van wel 33%. Afke: “We zijn trots op dit resultaat, en hadden niet verwacht dat we ons doel al zo snel zouden behalen. We moeten hier wel een kleine kanttekening bij zetten: we houden handmatig alle data bij en daarom is het niet tot op de kilometer nauwkeurig. Het aantal vliegbewegingen kan dalen, terwijl je uitstoot omhooggaat, door bijvoorbeeld langere afstanden of ongunstige transfers. Ons systeem om onze uitstoot in kaart te brengen is niet perfect, maar laat wel een duidelijke positieve trend zien. Met de werkgroep Internationale Dienstreizen bij Duurzaam RVO bekijken we hoe de data over vliegreizen op afdelingsniveau gemakkelijker beschikbaar gemaakt kan worden. Het handmatig bijhouden en analyseren is nu veel werk en hopelijk in de toekomst niet meer nodig. Ook zoeken we met de verschillende afdelingen naar best practices en een gezamenlijke aanpak voor heel RVO.”
Cultuuromslag
Het klinkt bijna makkelijk: plan maken, kritisch afwegen en het aantal vluchten schiet omlaag. Maar zo simpel is het niet. Niemand vindt dat hij of zij onnodig in het vliegtuig zit. En niemand zal het dan ook echt leuk vinden dat je opeens niet meer ‘mag’ vliegen. Afke legt uit hoe daar zij daar bij CBI mee omgaan. “We hebben altijd voor ogen dat we graag minder willen vliegen, niet dat we helemaal niet meer vliegen. De meeste RVO’ers zijn klimaatbewust en willen hun eigen uitstoot graag verminderen. We hebben aan ons team uitgelegd wat we willen bereiken Intern gebruik en waarom, om daarna ruimte te geven aan collega’s om mee te denken hoe we dat bereiken. Door mensen zelf te laten nadenken over wat redelijk is, hebben we veel resultaat geboekt. Het hoeft wat ons betreft ook niet gelijk verdeeld te zijn. De noodzaak binnen een project is bij die keuze leidend. De een zal in een jaar niet minder dan vier vliegreizen kunnen maken, terwijl bij een ander twee reizen eigenlijk al veel is. Het moet redelijk zijn en je moet dit met elkaar bespreken. Dat voorkomt frustratie. Bovendien is het voor iedereen evident dat je voor een bestemming als Berlijn nu de trein pakt.”
Hoe wordt het nog minder?
Met ruim twaalf miljoen RVO-vliegkilometers in het afgelopen jaar, is elke winst die er te behalen valt bij vliegreizen substantieel. Van de aanpak bij CBI is veel te leren, maar ook zij zijn nog zoekende naar verbetering. Afke: “Wat voor ons goed heeft gewerkt is om minder vliegen een onderdeel te maken van onze eigen strategie en daar ook een concreet doel aan te koppelen. De invulling daarvan hebben we samen hieraan gegeven. Dat verloopt nu positief, maar we willen ook verder. Wat ons zou helpen, is een serieus en goed digitaal alternatief voor grote fysieke bijeenkomsten zoals beurzen en conferenties.”
Lees hier meer over de duurzame bedrijfsvoering van RVO en bezoek www.cbi.eu voor meer inzicht in wat het CBI wil bereiken.