De nieuwe ambassade in Ankara: een duurzaam visitekaartje
‘Dit is de toekomst’, zo vat ambassadeur Joep Wijnands de nieuw te bouwen ambassade in Ankara pakkend samen. Het is een project waarin de drie duurzaamheidsdoelstellingen van Mission Sustainable, het verduurzamingsprogramma van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ), integraal zijn meegenomen. Projectmanager Nils van Merrienboer van de Directie Huisvesting en Facilitaire zaken (DHF) en Joep Wijnands vertellen over het proces, de samenwerking en het resultaat.
Gedurende het verhaal van Nils van Merrienboer valt op: aan echt álles is gedacht bij de nieuwbouw van de Nederlandse ambassade in Ankara. Het pand moet over twee jaar klaar zijn en wordt zo’n 4.000 vierkante meter groot. De duurzame doelen van Mission Sustainable komen overal terug. Zo is het uitvoeringscontract met een lokale aannemer getekend. De ambassade is dan ook hard op weg naar een BREEAM-excellent certificering: een wereldwijd erkende methode voor het beoordelen van de duurzaamheid. Dit is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen Mission Sustainable, DHF en het team in Ankara, dat zo'n zeventig tot tachtig fte telt.
Leukere werkomgeving
Nils: “Dit project laat zien dat duurzaamheid geen vervelende verplichting is, maar juist veel extra’s oplevert: een fijnere, gezondere en leukere werkomgeving. Je ziet dat bijvoorbeeld aan de daglichttoetreding en de akoestiek. Daar stellen we enorm hoge eisen aan. Daarnaast zorgen we voor voldoende mogelijkheden om in afwisselende vormen te werken in het gebouw: van gefocust in je eentje tot informeel samen en alles daartussenin.”
Mission Sustainable was van begin af aan betrokken bij dit project. “Ja, deze aanpak kost wat meer tijd en vraagt om een grotere investering. Je zit met meerdere disciplines aan tafel en houdt met meer aspecten rekening. Maar dat is het absoluut waard. Je draagt bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen en de investering verdien je terug door de energie die je bespaart”, aldus Nils.
Geloofwaardige positie
Joep hoort het verhaal van Nils enthousiast aan. “Wij kunnen echt niet wachten om naar de nieuwe ambassade te verhuizen. Het is zo'n mooi vooruitzicht. We voelen ons bevoorrecht dat we in zo'n state of the art vlaggenschip mogen werken. Deze nieuwbouw is een treffend voorbeeld van practice what you preach. Het versterkt onze geloofwaardigheid in de gesprekken over duurzaamheid en het geeft Nederland een overtuigende positie in de bilaterale relatie. “We willen net zo'n krachtige rol op het gebied van duurzaamheid, als we op economisch gebied hebben in Turkije. Dat kan met dit gebouw. We vallen hiermee op tussen de andere ambassades.”
Nils legt uit dat dit project echt in samenwerking met het team in de ambassade tot stand is gekomen. “We presenteerden voor elke fase ons plan in Ankara en haalden daar feedback op. Vervolgens gingen we terug naar de tekentafel. Het is daardoor echt een pand van ons samen geworden, dat direct draagvlak heeft.” Joep merkt dat aan het enthousiasme van zijn team. “Ze kregen niet alleen de ruimte om hun zegje te doen, maar daar is ook echt naar geluisterd. Het gebouw komt tegemoet aan hun wensen en behoeften.”
Klimaatneutraal
Zoals gezegd, draagt het nieuwe gebouw bij aan de drie duurzaamheidsdoelstellingen van BZ. Beginnend bij het doel om klimaatneutraal te zijn in 2030. Het pand wordt dicht op plekken waar te veel zon binnenkomt en open daar waar de zon zich weinig laat zien gedurende een werkdag. Het is compact, wat vanzelfsprekend zorgt voor beperkt materiaalgebruik. In de ambassade komen bewegings- en aanwezigheidssensoren, om efficiënt gebruik te maken van installaties als warmtepompen en ventilatoren. De vorm en oriëntatie van het gebouw zijn zo dat zonnepanelen optimaal renderen. De opgewekte energie wordt opgeslagen voor later gebruik. Terugleveren kan in Turkije nog niet. Het systeem van de ambassade is daar al wel op voorbereid. Een zonneschoorsteen onttrekt warme en vieze lucht uit het gebouw. Ook aan de opvang, opslag en het hergebruik van water is gedacht. De groene omgeving, planten en bomen, van de ambassade heeft weinig water nodig en komt van lokale leveranciers.
Circulaire economie
Het nieuwe gebouw draagt ook bij aan de stimulering van een circulaire economie. Zo wordt er gewerkt met een materialenpaspoort. Daarmee kan DHF zien waar een object uit bestaat, waar de materialen vandaan komen, hoeveel ervan gebruikt is en hoe de verbindingen zijn gemaakt. Naast dat je zo weet wat je bouwt en waarmee, is het vooral nuttig om hergebruik van materialen in de toekomst mogelijk te maken. De gevel van natuursteen, een veelvoorkomend gesteente in Turkije, is volledig demontabel. Daardoor kun je die makkelijk demonteren en ergens anders gebruiken. En bij een breuk repareren of vervangen. Ook bij de inrichting van de ambassade is aan de circulariteit gedacht, door bijvoorbeeld cradle to cradle en hergebruikte meubels op te nemen in het interieurontwerp.
Sociale ketenverantwoordelijkheid
DHF houdt scherp in de gaten dat de arbeidsomstandigheden in de keten in orde zijn. Een voorbeeld in dit project is het verantwoord verkrijgen van natuursteen. Nederland en de Turkse natuursteenketen hebben een convenant, waarin de arbeidsomstandigheden staan beschreven. DHF gaat met de aannemer op zoek naar leveranciers van natuursteen die hierbij zijn aangesloten. Vervolgens worden afspraken over onder meer veilig werken op de bouwplaats en goede arbeidsomstandigheden opgenomen in een code of conduct.
Het verhaal van Nils geeft Joep iedere keer weer een trots gevoel. “Dit is de manier waarop we moeten bouwen, wonen en werken. Het levert een prachtig duurzaam visitekaartje voor Nederland op.”