“Alles wat het Rijk afstoot, moet teruggebracht worden in de circulaire economie”
Een van de mooie manieren waarop de rijksoverheid momenteel bijdraagt aan de energietransitie, is door hergebruik van lithiumbatterijen uit laptops. Ons gebruik van primaire grondstoffen moet in 2030 met 50 procent gedaald zijn, ten opzichte van 2016, en in 2050 moet het grondstofgebruik volledig circulair zijn. Afvalzorg en Grondstoffenmanagement zorgen samen met de andere inkoopcategorieteams dat de rijksoverheid haar doelen kan realiseren. Maurice Goudsmith, categoriemanager Afvalzorg en Grondstoffenmanagement, en Tom Bergisch, CEO bij Circular Energy Rentals, vertellen over het afvalbeleid van de rijksoverheid en over de duurzame innovatie met lithiumbatterijen.
Categorieplan
Afvalzorg en Grondstoffenmanagement zijn onderwerpen die voor de rijksoverheid hoog in het vaandel staan. Zo is de insteek van het inkoopcategorieplan voor Afvalzorg en Grondstoffenmanagement in de komende drie jaar: alles wat de rijksoverheid afstoot, duurzaam terugbrengen in de circulaire economie. Tenzij dit juist meer milieuschade veroorzaakt. Maurice: “We storten geen afval meer, maar zetten het om. Op het laagste niveau zetten we afval om naar energie en warmte. Op het hoogste niveau zetten we de afgestoten afvalstromen om naar de grondstof die het oorspronkelijk was. Dit is de reikwijdte waarbinnen we steeds naar de beste oplossing zoeken.”
Afval voorkomen
Om afval te voorkomen, worden inkopers getriggerd meer circulair in te kopen en opdrachtgevers aangezet om naar circulaire oplossingen te vragen. Hier is ook beleid voor gemaakt. Zo is er een tool samen met het RIVM ontwikkeld die meet wat de impact van verwerkers is op het milieu. Maurice: “Iedere recycler die onze grondstoffen wil verwerken, moet aangeven hoeveel energie zij hiervoor nodig hebben, hoeveel afval er vrijkomt en wat de CO2-uitstoot is. Zo kunnen wij zien wat de impact is op het milieu. Dat helpt ons bij het selecteren van een recycler en dit gedurende de contractperiode te monitoren en/of te verbeteren.”
Restafval omzetten naar nieuwe grondstoffen
Minder dan 35 procent van het afval mag uit restafval bestaan. Dat is de target voor het Rijk. “We willen minimaal 65 procent van ons afval kunnen omzetten naar nieuwe grondstoffen. Dat halen we op dit moment helaas nog net niet. We zitten nu op zo’n 60 procent aan restafval.”
De energietransitie
Als afval van het Rijk verbrand wordt, levert dit uiteindelijk weer energie en warmte op. Dat draagt bij aan de energietransitie. “Maar het nadeel hieraan is natuurlijk dat daarmee ook veel grondstoffen verloren gaan. Liever verbranden we grondstoffen niet. We willen ze omzetten naar andere toepassingen, waar ook energie en warmte bij ontstaat.” Het lijkt een tegenstrijdigheid, constateert Maurice: “Hoe meer je recyclet om een grondstof te behouden, hoe minder je bijdraagt aan de energietransitie om weer energie op te wekken. Maar door afval te voorkomen, heb je ook weer minder energie nodig. Zo dragen we in mijn ogen juist écht bij aan de energietransitie.”
Lithiumbatterijen
Een van de mooie manieren waarop het Rijk momenteel ook bijdraagt aan de energietransitie, is door hergebruik van lithiumbatterijen uit laptops. Oude of in onbruik geraakte laptops van de rijksoverheid, worden vernietigd. Maar materialen die hergebruikt kunnen worden, worden er eerst uitgehaald en vervolgens hergebruikt. Bijvoorbeeld de lithiumbatterijen. Maurice: “Zolang ze het nog doen, is het zonde die batterijen te vernietigen.”
Die lithiumbatterijen gaan naar Circular Energy Rentals, het bedrijf van Tom Bergisch: “Wij testen de batterijen eerst. Daarna configureren we ze in een nieuw systeem. Zo vormen we een aggregaat van de oude lithiumbatterijen en zijn ze te gebruiken als energieopslag. Het aggregaat van hergebruikte lithiumbatterijen vormt een goed alternatief voor dieselaggregaten. Je vermindert onder meer het gebruik van diesel, waarmee je ook de uitstoot van emissies voorkomt. Daarnaast is de batterij stiller en schoner en is het op te laden met zonnepanelen. Zo kom je een stap dichterbij het doel om straks energieneutraal te leven.”
Het Rijk kan de duurzame batterijen op verschillende plekken inzetten, onder andere bij Rijkswaterstaat en Defensie. Maurice: “Defensie heeft bijvoorbeeld dit toegepast voor een radarinstallatie waarvan de dieselmotor, ook als hij stilstaat, moest blijven draaien. Dankzij de batterij-aggregaten van Circular Energy Rentals kunnen deze dieselmotoren nu uitgezet worden, maar blijft het radarsysteem toch functioneren. Ook op bouwplaatsen biedt het batterij-aggregraat een stil en emissieloos alternatief.”
