Rijk als werkgever zet in op duurzaamheid
De rijksoverheid is een van de grotere werkgevers van Nederland. En net als andere werkgevers ziet het Rijk een belangrijke rol voor zichzelf op gebied van verduurzaming. De kennis en kunde die zijn opgedaan in verschillende duurzame projecten en initiatieven moet leiden tot reductie van de eigen CO2-uitstoot.
Klimaatneutraal in 2030
Het RIVM berekende dat 18% (22 megaton) van de jaarlijkse klimaatimpact wordt veroorzaakt door Nederlandse overheden. De Rijksoverheid is met haar gebouwen, ICT, het reizen door ambtenaren en inkoopuitgaven van circa 13 miljard euro per jaar een grote speler binnen overheidsland. Met het reduceren van de CO2-uitstoot binnen het Rijk is dus veel winst te behalen. De Rijksoverheid heeft de afgelopen jaren stappen gezet op weg naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2030, maar om de doelstelling te halen is aanvullende actie nodig. Daarom hebben de ministeries besloten de CO2-prestatieladder in te voeren. Dit betekent dat de ministeries - net als steeds meer bedrijven - hun klimaatimpact in beeld brengen, maatregelen nemen om te reduceren, daarover intern en extern rapporteren en controles laten uitvoeren op de voortgang door externe partijen.
Ivo Bonajo, programmamanager duurzame bedrijfsvoering Rijksoverheid, ziet het besluit om de CO2-prestatieladder in te voeren als een belangrijke stap en opmaat naar meer actie. “Via de campagne ‘Iedereen doet wat’ vragen we heel Nederland om kleine of grote stappen te nemen voor een duurzamer leven. Met het besluit om de CO2-prestatieladder in te voeren laat de Rijksoverheid zien zelf serieus aan de slag te zijn met deze boodschap. Ik vind dit een mooie stap en goed signaal. Tegelijk besef ik me dat we er hiermee nog niet zijn en ons succes zal afhangen van de concrete maatregelen en stappen die we nog moeten zetten. Gelukkig hebben we inmiddels een reeks aan mooie praktijkvoorbeelden. De systematiek van de ladder moet helpen om nog veel meer duurzame actie binnen ons eigen organisatie van de grond te krijgen. Ik heb dit positieve effect van de prestatieladder al gezien bij de Waterschappen en de collega’s van de ministeries van IenW en EZK. Het is dus belangrijk dat we nu Rijksbreed dit voorbeeld volgen en ik zie graag dat steeds meer overheden aan de slag gaan met deze of vergelijkbare systematieken. Want het potentieel van 18% minder klimaatimpact mogen we niet onbenut laten.”
Meer voordelen
Het tegengaan van klimaatverandering is een belangrijke drijfveer, maar verduurzamen heeft ook andere voordelen:
- Duurzaamheid is niet altijd duurder, door te verduurzamen kan de Rijksoverheid ook besparen, bijvoorbeeld door langer met spullen te doen. Dat scheelt CO2-uitstoot, maar ook geld. Door meubilair te delen tussen ministeries verbruikt het rijk minder grondstoffen, wordt CO2-uitstoot verlaagd en wordt tot 7 miljoen euro per jaar bespaard.
- Door duurzamer in te kopen kan het rijk CO2-uitstoot verlagen zonder grote extra uitgaven. Kern van de aanpak is om de inkopen en het geld dat we daarvoor al uitgeven ook te benutten voor verduurzaming.
- Ook andere duurzaamheidsthema’s krijgen meer aandacht. Naast CO2-reductie kunnen we bijvoorbeeld tegelijk inzetten op werk voor kwetsbare groepen door hierover eisen op te nemen in inkoopopdrachten.
- De rijksoverheid investeert in duurzame maatregelen voor haar eigen vastgoed, draagt daarmee bij aan de enorme verduurzamingsopgave van de bouwsector en helpt daarmee de werkgelegenheid.
Voorbeelden
In de afgelopen jaren ontwikkelde de rijksoverheid een aantal succesvolle initiatieven op gebied van verduurzaming:
- In januari 2020 is in Den Haag een nieuwe logistieke hub geopend. Hier worden zakelijke goederen gebundeld en afgeleverd bij diverse kantoorpanden in de stad - en dat allemaal zonder uitstoot (100 procent zero-emissie). Daarnaast worden ook afvalstromen doelmatiger afgevoerd. Het aantal verkeersbewegingen neemt daardoor af. En het zorgt zo voor lagere kosten. Dat vergroot onder meer de veiligheid en de bereikbaarheid van de binnenstad. Ook sociale doelen worden ondersteund: bij de hub werken mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
- Een ander mooi voorbeeld komt uit de Rijksschoonmaakorganisatie. In juni 2020 zijn nieuwe contracten voor schoonmaakmiddelen gesloten. Daarin staat duurzaamheid centraal, want ook met de inkoop van alledaagse producten draagt de rijksoverheid bij aan een duurzamere wereld.
- Ook heeft de rijksoverheid de ambitie omarmd om voor 2030 de CO2-uitstoot in het zakelijke verkeer van rijksambtenaren te halveren. Door corona is de CO2-uitstoot van het Rijk in 2020 overigens al flink gedaald. En het Rijk doet er alles aan om die CO2-reductie te behouden na de pandemie.
Meer weten over hoe het Rijk werkt aan de eigen verduurzaming, kijk dan op www.DenkDoeDuurzaam.nl. Praktische tips om te verduurzamen en voorbeelden van andere organisaties vind je op www.iedereendoetwat.nl. Data over verduurzaming van de Rijksbedrijfsvoering vind je op het Dashboard Klimaatbeleid.