‘Koninklijk’ webinar over duurzamer reizen bij het Rijk: het gaat over het welzijn van mensen!
‘Door een verschrikkelijk iets, de coronacrisis, hebben we heel veel wegen gevonden om elkaar digitaal te ontmoeten. Dat zit nu een beetje in ons DNA. De kern van de Coalitie Anders Reizen is dat je ander gedrag gaat vertonen en dat was vóór corona best wel een ingewikkeld doel.’ Aldus SG Jan Hendrik Dronkers van IenW op 24 november tijdens een energiek webinar van IenW voor het Rijk vanuit studio Rijnstraat. De positieve gevolgen van het thuiswerken was een van de onderwerpen tijdens dit webinar, waar ook Prinses Laurentien van Oranje sprak.
64 bedrijven en organisaties, ook het Rijk, zijn verenigd in de Coalitie Anders Reizen met het doel om de CO2-uitstoot door zakelijk reizen te halveren in 2030. Prinses Laurentien van Oranje, die optreedt als ambassadeur van de Coalitie Anders Reizen en SG Jan Hendrik Dronkers openden het webinar.
Anders samenwerken
Prinses Laurentien vergrootte de scope: ‘Mobiliteit is een middel, het gaat eigenlijk over het welzijn van mensen. We worden nu uitgedaagd om heel goed te kijken naar hoe we werken en hoe we leven en welke rol mobiliteit daarin inneemt. Corona biedt de kans om het daar fundamenteel over te hebben. Stel nu essentiële vragen aan de medewerkers over wat hun behoeften zijn, dan kun je daar open gesprekken over voeren en het werken ná corona vormgeven. Voor je het weet gaan we terug naar het oude, omdat we nu niet creatief en analytisch genoeg zijn om te bedenken hoe we het met elkaar willen.’ Jan Hendrik Dronkers, instemmend: ‘Anders Reizen gaat eigenlijk over anders samenwerken: experimenteer daarin en zeg echt wat je ervaringen zijn en wissel die uit. Laten we durven experimenteren.’
Hybride werken, vliegen, fietsen
Themadeskundigen zoomden in op de praktische stappen die we kunnen nemen om het doel van Anders Reizen te bereiken. Silvia Schikhof (BZK) wees op het rijksbrede onderzoek ‘Wij werken thuis’ waaruit is gebleken dat 80% van de mensen aangeeft straks meer thuis te willen werken, ongeveer in een 50/50 verhouding. Dit is ook afhankelijk van iemands profiel en zijn persoonlijke voorkeur, dus maatwerk blijft nodig. Suzan van Kruchten (RVO): ‘Bij RVO wordt nu al gewerkt aan een andere inrichting van ons kantoor, dit gaat leiden tot anders werken en anders reizen.’ Over minder vliegen kan de directie Internationale Programma’s van RVO meepraten, zij heeft in korte tijd een omschakeling gemaakt naar virtuele alternatieven. Suzan van Kruchten: ‘Dan valt bijvoorbeeld een webinar op voor Argentinië van Holland Circular Hotspot. Dat heeft een bereik van 800 mensen in een paar uur, iets wat je fysiek, geografisch in zo’n groot land niet zo snel voor elkaar krijgt. Arlette van Gilst (IenW) vertelt over de fietsambassadeurs. De eerste was, misschien verrassend, Schiphol. Doel is om 200.000 meer fietsforenzen te bereiken, hiervan is al 65% bereikt. Bij IenW is een pilot geweest met elektrische leenfietsen, er is nu aandacht voor de fietsvoorzieningen en in de toekomst voor de leasefietsregeling.
Wat doen anderen?
Hugo Houppermans, directeur Anders Reizen, vertelt over ervaringen van andere bedrijven aangesloten bij de Coalitie. Wat kan er nog meer? Bij Vodafone en ING gaan ze er inmiddels vanuit dat de medewerkers 2 of zelfs meer dagen per week niet op kantoor zijn. Chipfabrikant ASML vloog voorheen met 10 man naar een locatie, maar daar gaat nu één man op reis met een Google Glass en 9 blijven er in Veldhoven. En waarom zou het spannend zijn om mensen te motiveren om voor de trein te kiezen? Bij Philips maken ze het fun en laten ze teams 6 keer per jaar in een challenge met elkaar strijden om CO2 te besparen. Hugo Houppermans: ‘Het belangrijkste wat ik nu zie is: voorheen maakte je de keuze hoe je werkt en reist zelf. De beweging waar we nu in zitten is: bepaal het met elkaar, in je team.’ Arlette van Gilst: ‘Kijk breder dan alleen je werk en vraag je af: hoe beweeg ik mij van a naar b in mijn leven?’
Hoe blijft het Rijk straks Anders Reizen?
Aan het eind van het webinar was duidelijk, dat zowel ervaring en het nieuwe reis-en werk-DNA groeiend zijn binnen de Rijksoverheid. Een grote kans en uitdaging tegelijk om de voordelen daarvan vast te houden na de Corona-crises en te werken aan het wegnemen van nadelige effecten. Hoe dat precies uitgewerkt wordt zal in 2021 duidelijk worden. De werkgever rijk wil in de komende cao vooral goede afspraken maken over hybride werken, en ook andere contouren en uitgangpunten krijgen al vorm. De departementen hebben plannen gemaakt om invulling te geven aan de rijksbrede deelname aan Anders Reizen. IenW neemt daarbij een voortrekkersol. Recent is het plan goedgekeurd waarin het ministerie zelfs inzet op halvering van de CO2-uitstoot in 2025 in plaats van 2030.
Ook zijn met de vakbonden afspraken gemaakt in de nieuwe rijksbrede cao over een flinke stimulans voor aanschaf van een fiets, door verhoging van de werk geversbijdrage met 500 euro. Ook komt er een pilot om een fiets te kunnen leasen. En is in de cao overeengekomen om in principe niet meer te vliegen op bestemmingen die we binnen 8 uur met de trein kunnen bereizen. Via het Rijksdienst 2022 traject wordt gewerkt aan zaken als het verbeteren van flexibel werken en vergaderen op andere rijkskantoren dan het “eigen” kantoor. En mogelijk ook andere kantoren en de ICT-voorzieningen om ‘hybride werkvormen’ beter mogelijk te maken. Werk aan de winkel dus in 2021.
Meer weten?
Voor meer informatie kun je Arjen Kapteijns benaderen, hij is amens IenW projectleider “Het Rijk gaat Anders Reizen”. Meer weten over hoe het Rijk de arbeidsvoorwaarden voor Anders Reizen invult? Meer informatie over de cao-afspraken vind je hier. Je kunt ook contact opnemen met Gerard de Koe (BZK).